نحوه بازیابی راه رفتن پس ازآسیب نخاعی: جدول زمانی و درمان

بررسی پزشکی این مقاله:  توسط الیزابت دنزلو ، – آخرین به روز رسانی در ۴ مارس ۲۰۲۲

عوامل زیادی دربازیابی توانایی راه رفتن پس از آسیب نخاعی نقش دارند. خوشبختانه، این امکان برای بسیاری از بازماندگان آسیب نخاعی وجود دارد.

بطورکلی امکان راه رفتن مجدد بعد از آسیب نخاعی وجود دارد، چراکه نخاع توانایی سازماندهی مجدد خود و ایجاد تغییرات تطبیقی به نام نوروپلاستیسیته را دارد. بنابراین ، با یک برنامه توانبخشی موثروسازگار، افراد مبتلا به آسیب نخاعی ، ممکن است توانائی ارتقاء نوروپلاستیسیته نخاع برای بهینه سازی تحرک خود داشته باشند.

بعد از آسیب نخاعی چقدرطول می کشد تا فرد مصدوم بتواند دوباره راه برود؟ . برای کمک به درک این موضوع و نحوه امکان راه رفتن مجدد پس از آسیب نخاعی، دراین مقاله به موارد زیر می‌پردازیم:

• گام برداری بعد از آسیب نخاعی چقدر طول می کشد؟
• احتمال راه رفتن مجدد پس از فلج حاصل از آسیب نخاعی
• چگونه آسیب نخاعی ناکامل در مقایسه با آسیب کامل بر روی توانائی راه رفتن تأثیر گذارهستند
• درمانهایی برای راه رفتن مجدد پس از آسیب نخاعی
• داستان هایی در مورد بهبودی بازماندگان آسیب نخاعی که راه رفتن را دوباره تجربه کرده اند

معمولا چقدرطول می کشد تا امکان پیاده روی بعد از آسیب نخاعی فراهم شود؟

از آنجایی که هرآسیب نخاعی و بهبودی آن منحصر به فرد است، زمان بهبودی از هر فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود. اما تجربه نشان داده که بیشترین بهبودی فیزیکی در ۶ ماه اول پس از آسیب نخاعی اتفاق می‌افتد، چراکه طناب نخاعی در طول این مدت، یک حالت تشدید عصبی را تجربه می‌کند.

نوروپلاستیسیته توانایی سیستم عصبی مرکزی برای ایجاد تغییرات تطبیقی و تنظیم مجدد خود بر اساس رفتارهای فرد است. اجرای تمرینات مداوم یک مهارت به نخاع کمک می کند تا تقاضای آن عملکرد را درک کرده و آن را تشویق به سازگاری نماید. با این حال، این موضوع بدان معنا نیست که بهبودی فرد محدود به آن ۶ ماه باشد. خوشبختانه، سیستم عصبی مرکزی ، هرگز از حالت عصبی خود خارج نمی شود، بنابراین تا زمانی که از طریق حرکات تکراری تحریک شود، پتانسیل بهبودی وجود خواهد داشت.

برای برخی ازافراد مبتلا به آسیب نخاعی، یادگیری نحوه راه رفتن بیشتر طول می کشد، چراکه نخاع دچار تورم می باشد. اما هنگامی که التهاب کاهش می یابد، امکان بهبودی و اجرای حرکت فراهم می گردد.

بطورکلی، عوامل زیادی می توانند برروی مدت زمان بهبودی راه رفتن پس از آسیب نخاعی تأثیر بگذارند، از جمله محل و شدت آسیب، رژیم غذایی، وضعیت سلامتی موجود از قبل، سلامت روانی و سطح فعالیت بدنی.

به طور کلی، توصیه براین است که افراد آسیب دیده به بهبودی خود فکر کنند. مراقبت از سلامت کلی کمک می کند تا بیمار از نظر جسمی و ذهنی برای پیگیری توانبخشی آماده شود.

امکان دوباره راه رفتن بعد از فلج حاصل از آسیب نخاعی / تمرینات راه رفتن بعد از آسیب نخاعی

سطح آسیب به پایین ترین ناحیه نخاع اطلاق می شود که درزیر آن کنترل حرکتی یا حسی تحت تأثیر قرار نمی گیرد. از آنجایی که سیگنال‌های مغز نمی‌توانند از محل آسیب نخاع عبور کنند، همه عملکردهای مربوط به اندامها در پائین سطح آسیب ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند. درنتیجه، هر چه سطح آسیب نخاعی بالاترباشد، با میزان فلجی گسترده‌ تری همراه خواهد بود، به همین دلیل است که یادگیری دوباره راه رفتن ممکن است برای برخی افراد بیشتر طول بکشد.

به عنوان مثال، یک  فرد دچارآسیب نخاعی در نزدیکی گردن ، احتمالا” از گردن به پایین فلج می شود. بنابراین ،  این افراد به جای فکر کردن به بازیابی توانایی راه رفتن، بهتر است ابتدا روی بازیابی عملکرد دستها  و بالاتنه خود تمرکز کنند تا بتوانند در اجرای فعالیت‌های خود مراقبتی مانند غذا خوردن و لباس پوشیدن استقلال بیشتری ‌داشته باشند.

اما اگرنواحی پائینی نخاع آسیب دیده باشد ، احتمالا ” قسمتهای بالایی بدن ، تحت تأثیر قرار نمی گیرند. بنابراین، بطور کلی، درمانهای توانبخشی بر تقویت کلی بدن و افزایش استقامت و همچنین بازگشت توان راه رفتن، و البته اغلب با استفاده از وسایل کمکی تمرکز دارند.

عامل دیگری که به طور قابل توجهی بر میزان شانس راه رفتن مجدد فرد پس از فلج تأثیر می گذارد، شدت آسیب نخاعی است. یکی از راه‌های طبقه‌بندی شدت آسیب، تعیین کامل یا ناکامل بودن آن است.

مقایسه نحوه تاثیر آسیب نخاعی ناکامل با آسیب نخاعی کامل بر توانائی راه رفتن

درآسیبهای نخاعی ناکامل یکسری از مسیرهای عصبی از گزند آسیب درامان مانده اند. بنابراین، آسیب ناکامل به مسیر های عصبی باقیمانده جهت اتصالات بین مغز و مناطق زیر سطح ضایعه که آسیب ندیده اند، اشاره دارد.

این مسیرهای عصبی در امان مانده، نقش اساسی در پیش‌بینی نتایج بهبودی دارند، چرا که نورون‌های آسیب‌دیده درنخاع نمی‌توانند بازسازی شوند یا از نوروپلاستیسیته استفاده کنند. در نتیجه، هرچه مسیرهای عصبی در طناب نخاعی فرد بیشتر باشد، شانس بهبودی او افزایش خواهد یافت.

در مقابل، آسیبهای نخاعی کامل منجر به تخریب تمام مسیرهای عصبی واقع در محل ضایعه می شود. از آنجایی که پس از یک آسیب نخاعی کامل، هیچ راهی برای ارسال سیگنال‌های مغز به نواحی زیر سطح آسیب وجود ندارد، احتمال دوباره راه رفتن کسانی که آسیب نخاعی ناکامل دارند، بیشتر ازافرادی خواهد بود که دچار آسیب نخاعی کامل گشته اند.

درمان هایی برای راه رفتن مجدد پس از آسیب نخاعی

از آنجایی که هر آسیب نخاعی و بهبودی آن منحصر به فرد است، یک برنامه درمانی شخصی با تمرکز بر توانایی راه رفتن مجدد، بسیار موثر خواهد بود.

در زیر، مداخلات درمانی مختلفی که ممکن است در بهبود راه رفتن پس از آسیب نخاعی دخیل باشند، مورد بحث قرار خواهد گرفت.

1. فیزیوتراپی

فیزیوتراپی، پایه و نقطه شروع برنامه بازیابی راه رفتن پس از آسیب نخاعی محسوب می شود. هرچه فیزیوتراپی با جدیت بیشتری دنبال شود، شانس بهبودی فرد بیشتر خواهد بود.

به منظور بازیابی راه رفتن پس از آسیب نخاعی، باید مغز، نخاع و عضلات بدن دوباره آموزش داده شوند تا بتوانند از طریق تکرارهای فراوان حرکات خاص  به کار بیافتند. هرچه تمرینات بیشتردنبال شوند ، مسیرهای عصبی قوی تر شده و حرکات بهبود می یابند.

در مراحل اولیه بهبودی، به دلیل وضعیت عصبی موجود در نخاع، پرداختن به افزایش قدرت و حرکات پا توسط فیزیوتراپیست، نه تنها مهم است، بلکه برای کمک به پیشگیری از تحلیل عضلانی، معروف به آتروفی، در پاها، از موارد ضروری هستند.

مشارکت در فیزیوتراپی را می توان با تداوم ورزش و استفاده از مهارت هایی که آموخته اید ، حتی زمانی که دریک مرکز درمانی نیستید، بهینه کرد. انجام تمرینات مداوم در طول روز، نه صرفاً در طول جلسات درمانی، به تقویت بیشتر نوروپلاستیسیته و بهبود وضعیت بدنی کمک می کند.

توصیه می شود از فیزیوتراپیست خود بخواهید تا یک برنامه ورزشی در خانه،  بر حسب اطلاعات خاص در مورد آنچه که باید روی آن کار کنید، به شما طراحی و ارائه دهد.

2. آموزش حرکتی

تمرینات حرکتی، نوعی فیزیوتراپی هستند که به طورخاص بر یادگیری راه رفتن مجدد پس از آسیب نخاعی تمرکز دارند.

این تمرینات می توانند شامل استفاده از تجهیزات کمکی مانند تردمیل های تحمل کننده وزن، میله های موازی ( پارالل )، انواع بریس، واکروعصا برای کاهش فشار از روی مفاصل یا ایجاد ثبات بیشتر باشند. استفاده ازاین برنامه ها  موثر هستند، چرا که مختص هدف، طراحی شده و بر تکرار تأکید دارند،  که درو اقع دو عامل اصلی تقویت عصبی محسوب می شوند.

3. تحریک الکتریکی

روش دیگری که افراد پس از آسیب نخاعی، دوباره می توانند توانایی راه رفتن خود را به دست آورند، کمک  گرفتن از تحریک الکتریکی اپیدورال است. این فرآیند شامل کاشت یک سری الکترود بر روی ستون فقرات است که جریان های الکتریکی را به زیر سطح آسیب ارسال می کند.

پس از آسیب نخاعی ممکن است پیام های مغز دیگر نتوانند از محل آسیب عبور کنند، به این معنی که مناطق زیر سطح آسیب نمی توانند پیام دریافت کنند. جریان‌های الکتریکی درگیر در تحریک الکتریکی، سیگنال‌های مغزی را تقلید می‌کنند و به تحریک حرکات عضلات زیر سطح آسیب کمک می‌کنند.

خوشبختانه، حتی بیمارانی که دچار ضایعات کامل نخاعی حرکتی شده‌اند، توانسته‌اند با کمک تحریک الکتریکی دوباره تا حدی حرکت کنند. این امر امکان پذیر است، چرا که تحریک اپیدورال در اطراف آسیب عمل می کند.

4. درمان با سلول های بنیادی

یکی از امیدوارکننده‌ترین درمان‌ها، برای امکان راه رفتن دوباره پس از آسیب نخاعی، استفاده از درمان‌ با سلول‌های بنیادی است. این فرآیند شامل کاشت سلول های بنیادی در نخاع برای ارتقاء بهبودی می باشد.

سلولهای بنیادی، به دلیل توانایی آنها در تقسیم بی نهایت و تمایز به انواع مختلف سلول ها، هیجان انگیز و نوآورانه حائز اهمیت هستند. با این حال، همانند روش تحریک الکتریکی، درمان با سلول‌های بنیادی ، هنوز روشی در حال پیشرفت است که به تحقیق و توسعه بیشتری نیاز دارد.

5. اسکلت بیرونی

به لطف نوآوری در فناوری ها، افرادی که آسیب کامل نخاعی دارند امکان توانائی ایستادن روی پاها و دوباره راه رفتن را پیدا خواهند کرد. با کمک یک اسکلت بیرونی روباتیک پوشیدنی، حرکات راه رفتن را می توان با یک تغییر وزن ساده آسان کرد. حسگرهای موجود در اسکلت بیرونی حرکت را برای فرد انجام خواهند داد.

اسکلت های بیرونی برای کسانی که نمی توانند راه بروند، ایده آل هستند. این تجهیزات به آنها اجازه می دهد تا به طور منظم وزن را تحمل کرده، گردش خون را در پاها افزایش و اعتماد به نفس کلی را بهبود می بخشند

انگیزه

هر کسی تجربه منحصربفردی را درمورد بهبودی آسیب نخاعی  تجربه خواهد کرد. در حالی که برخی از عوامل (مانند سطح و شدت آسیب ) را نمی توان تغییر داد، اما  یکسری عوامل دیگر (مانند میزان مشارکت در درمانهای توانبخشی، رژیم غذایی و انگیزه ) نیز می توانند تأثیر قابل توجهی بر بهبودی داشته باشند.

با داشتن یک ذهنیت مثبت و ثبات، بسیاری از افراد توانسته اند پس از آسیب نخاعی دوباره راه بروند.

نمونه های انگیزه ساز: در این رابطه دو فیلم وجود دارند که تماشای آنها به هر فرد آسیب نخاعی توصیه می شود. ( این دو فیلم را می توانید از طریق لینک فیلمها مندرج در مقاله اصلی به آدرس انتهای صفحه مشاهد کنید )   

1. نوجوانی به نام داکوان مینور پس از یک تصادف رانندگی، دچار آسیب نخاعی نا کامل از ناحیه T6 شد. داکوان با امید فراوان، عزم راسخ و با یک برنامه فیزیوتراپی فشرده توانست یاد بگیرد که چگونه می تواند دوباره راه برود. او می گوید : “هیچ کس به من نمی گفت که قرار است دوباره راه بروم، اما هیچ کس هم به من نمی گفت که این کار را نکن، و این چیزی بود که مرا نگه داشت.” حتی زمانی که شانس راه رفتن او پس از آسیب نخاعی کم بود، داکوان امیدوار ماند و توانست بهبودی موفقیت آمیزی داشته باشد.
2. در فیلم دیگر مربوط به شخصی بنام Kedar Nath Senapati تاثیر انگیزه را دقیقا” خواهید دید. آسیب نخاعی گردنی او باعث فلج شدن بدنش از قفسه سینه به پایین شد. در این ویدئو ۳ سال آموزش راه رفتن دوباره او مستند شده است.  در این فیلم می توانید ببینی دکه چگونه او توانسته از مراحل گوناگون بازیابی توانایی برای گام برداری شامل آموزش ایستادن ، استفاده از پارالل ( میله های موازی ) و گام برداری با عصا گذر کند. 

یادتان باشد که:

بازیابی توانایی راه رفتن بعد از آسیب نخاعی یک سفر طولانی است که مستلزم ثبات و صبر است. اما باید به این فرآیند اعتماد کنید و مطمئن باشید که به مرور دستیابی به هر دستاوردی را جشن خواهید گرفت.

نکات کلیدی مربوط به راه رفتن پس از آسیب نخاعی:

عوامل زیادی در یادگیری نحوه راه رفتن مجدد پس از آسیب نخاعی نقش دارند، از جمله سطح و شدت آسیب ، شدت توانبخشی و انگیزه.

انجام مداوم تمرینات تکراری به تحریک نوروپلاستیسیته در نخاع کمک می کند. این کار، نخاع را تشویق می کند تا تغییرات تطبیقی ایجاد کرده و عملکردهای آسیب دیده را به نواحی سالم تغییر دهد. نکته مهم این است که هر چه بیشتر تمرین کنید، ارتباطات جدید قوی تر می شوند.

امیدواریم این مقاله انگیزه ای ایجاد کند که شما مثبت بمانید و برای بهبودی خود سخت تلاش کنید. رسیدن به هدف  سریع یا آسان بدست نخواهد آمد، اما ارزش تلاش را خواهد داشت. ما موکدا” شما را تشویق می کنیم تا روند بازیابی خود را با تصاویر و ویدیوها مستند کنید. این کار به شما کمک خواهد کرد تا بفهمید تا چه حد پیشرفت کرده اید و بدین ترتیب انگیزه شما حفظ خواهد شد.