مشکلات خواب بعد از آسیب نخاعی : علل ، خطرات و کنترل آن

بسیاری ازافراد بعد از ابتلاء به ضایعه نخاعی در مورد به خواب رفتن یا خوابیدن با چالشهای زیادی مواجه می شوند. در واقع، مشکلات خواب در افراد مبتلا به آسیب نخاعی بیشتر از مردم عادی است.

برای کمک به درک بهتر مشکلات خواب پس از آسیب نخاعی، در این مقاله، به بحث در خصوص موارد زیر خواهیم پرداخت:

• پیامدهای حاصل از خواب کم کیفیت به دلیل آسیب نخاعی
• علل مشکلات خواب بعد از آسیب نخاعی
• مشکلات رایج خواب در میان افراد مبتلا به آسیب نخاعی
• نحوه مدیریت مشکلات خواب بعد از آسیب نخاعی

پیامدهای حاصل از مشکلات خواب در افراد دچار آسیب نخاعی

خواب کافی برای عملکرد مطلوب در طول روز برای هر کسی ضروری است.  یک فرد بالغ به طور متوسط به ۷ تا ۹ ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارد.

از آنجایی که آسیب نخاعی منجر به اختلال در کنترل عملکردهای حرکتی و حس می شود، بدن باید با تلاش بیشتری کار کند تا انرژی بیشتری را برای انجام حرکات صرف کند. طول مدت خواب، زمانی است که بدن و ذهن، ذخایر انرژی خود را دوباره بازسازی می کنند.

کمبود خواب یا خواب بی کیفیت می تواند منجر به بروز مشکلات زیر شود:

• کاهش دامنه توجه
• کاهش هوشیاری
• ضعف در حافظه
• افزایش درد
• افسردگی
• افزایش وزن
• افت سطوح انرژی
• بیمارهای قلب و عروقی
• خستگی و خواب‌آلودگی مفرط در طول روز
• اختلال در قضاوت و مهارت های تصمیم گیری
• بدتر شدن خلق و خو

گفته می شود که کم خوابی یا بد خوابی، در طولانی مدت، عواقب زیادی برای سلامتی دارد وممکن است منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و ایجاد اختلالات متابولیک و حتی مرگ زودرس،  شود.

اکنون که متوجه شدید چرا اولویت خواب ضروری است، در زیر در مورد عوامل مختلفی که می توانند باعث ایجاد مشکلات خواب پس از آسیب نخاعی شوند، بحث خواهد شد.

علل مشکلات خواب پس از آسیب نخاعی

عوارض هرآسیب نخاعی منحصر به فرد است و عوامل مختلفی می توانند در ایجاد مشکلات خواب نقش داشته باشند، از جمله:

• اختلال در تنظیم دمای بدن . پس از آسیب نخاعی، ممکن است بدن برای تنظیم دما، با مشکل مواجه شود. در نتیجه، این امکان وجود دارد که هنگام خواب و بیداری دمای بدن بیش از حد لازم ، گرم یا سرد شود.
• اختلال در کنترل حرکتی . ناتوانی یا مشکلات جابجایی و وضعیت بدن در طول خواب می تواند باعث بروز مشکلات خواب شود.
• بیماریهای مزمن . افراد مبتلا به بیماری های مزمن مانند فشار خون بالا، دیابت و بیماریهای انسدادی ریه به احتمال زیاد بیشتر از سایر افراد، مشکلات خواب را تجربه می کنند.
• درد. دردهای ناشی از عوارض ثانویه ای مانند اسپاسم و زخم فشاری می توانند خواب را مختل کنند.
• چاقی. چاقی منجر به باریک شدن راههای تنفسی فوقانی می شود که این مشکل اغلب به اختلال در تنفس در هنگام خواب کمک می کند.
• اختلالات سلامت روان . سطوح بالای استرس و اضطراب می تواند بر کیفیت خواب تأثیرات منفی بگذارد.
• سن. مشخص شده که افزایش سن با افزایش اختلالات خواب مرتبط است.
• رژیم غذایی. خوردن غذاهایی که هضم آنها دشوار است و غذا خوردن درست پیش از خواب می تواند به بروز مشکلات خواب کمک کند.
• محیط. خوابیدن در محیطهای با سر وصدای زیاد یا وجود نور معمولا” به مشکلات خواب کمک می کند.
• عوارض دارویی. در حالی که داروها می توانند به مدیریت عوارض حاصل از آسیب نخاعی کمک کنند، اما عوارض جانبی حاصل از آنها ممکن است منجر به ایجاد اختلال خواب گردد.
• سطح آسیب. مشکلات خواب در بین افراد مبتلا به آسیب نخاعی که ضایعه آنها در سطح گردن یا سطوح بالایی قفسه سینه ای است، به دلیل ایجاد اختلالات حسی و حرکتی گسترده تر، شایع تر است.
• اختلال حرکتی دوره ای در پاها. اختلالات حرکتی دوره‌ای در پاها که می‌تواند در افراد مبتلا به آسیب نخاعی رخ دهد، با تظاهرات دوره‌ای بصورت حرکات غیرارادی و مکرر در پاها یا ساق پاها مشخص می‌شود که گاهی با خم شدن زانوها و لگن همراه است. این علائم معمولاً در اواخر روز یا هنگام دراز کشیدن شدیدتر می شوند و می توانند به طور قابل توجهی بر توانایی فرد برای خوابیدن تأثیر گذارباشند.

برای درمان مشکلات خواب، شناسایی علل و آنچه که باعث ایجاد آن شده بسیار مهم است. این موضوع در بخش کنترل مشکلات خواب در همین مقاله، مورد بحث قرار خواهد گرفت. اما ابتدا، شایعترین مشکلات خواب را در میان افراد نخاعی مورد بحث قرار دهیم.

رایج ترین مشکلات خواب در میان افراد مبتلا به آسیب نخاعی

اختلالات عمده خواب مرتبط با آسیب نخاعی شامل اختلال در ریتم شبانه روزی، بی خوابی و آپنه خواب است. در زیر، ویژگی های تعیین کننده هر مشکل خواب را مورد بحث قرار خواهیم داد.

۱)  اختلالات ریتم شبانه روزی خواب و بیداری (CRSWD)

ریتم شبانه روزی به چرخه خواب و بیداری بدن اشاره دارد که سطوح انرژی را در طول روز، در پاسخ به تغییرات نور در محیط و همچنین سایر تأثیرات تنظیم می کند. این اختلال می تواند بر عملکردهای مختلف بدن از جمله عادات غذایی، متابولیسم، ترشح هورمون و دمای بدن تأثیر گذارباشد.

کیفیت پایین خواب می تواند در تنظیم ریتم شبانه روزی بدن اختلال ایجاد کرده و باعث شود که در طول روز خستگی شدیدتری احساس گردد. برخی تحقیقات نشان داده که اختلال در تبادل اطلاعات بین مغز و بدن به دلیل آسیب نخاعی می تواند بر ریتم شبانه روزی بدن تأثیر گذاشته و منجر به ضعیف شدن کیفیت خواب شود.

۲) بی خوابی

بی خوابی یک اختلال خواب است که با مشکلات، به خواب رفتن یا خواب ماندن در طول شب مشخص می شود.

این اختلال با افزایش سن و پس از آسیب نخاعی شیوع بیشتری پیدا می کند. بسیاری از عوارض آسیب نخاعی از جمله مشکلات مثانه، اختلال در کنترل عملکردهای حرکتی، زخم های فشاری، اختلال در تنظیم دمای بدن و اضطراب می تواند به بی خوابی فرد کمک کند.

۳) آپنه خواب و سایر اختلالات تنفسی

درافراد دارای آسیب نخاعی گردنی یا ضایعه در سطوح بالایی قفسه سینه، خطر ابتلا به عوارض تنفسی افزایش می یابد که می تواند بر روی خواب فرد تأثیرات منفی بگذارد.

این موضوع به این دلیل است که عضله اصلی تنفسی به نام دیافراگم توسط سطوح C3-C5 نخاع عصب دهی می شوند و به طور مشابه، در ناحیه قفسه سینه، طناب نخاعی عضلات بین دنده ای (عضلاتی که در بین دنده ها قرار دارند) را عصب دهی می کند که به ریه ها این اجازه را می دهد که منبسط شده و هوای کافی تنفس شود.

آپنه خواب، اختلالی است که با تنفس ناپایدار مشخص می شود که متعاقب آن، تنفس چندین بار در طول شب متوقف می شود. این اختلال در جمعیت افراد مبتلا به آسیب نخاعی، نسبت به جمعیت عمومی شایع تر است. افراد مبتلا به آپنه خواب معمولاً خروپفهای شدیدی را تجربه می کنند و به دلیل بیدار شدن های مداوم، در طول روز احساس خستگی می کنند.

اکنون که متوجه شدید چه نوع مشکلات خوابی ممکن است پس از آسیب نخاعی رخ دهد، در مورد مدیریت آن بحث می کنیم.

نحوه مدیریت مشکلات خواب پس از آسیب نخاعی

به طور کلی، مدیریت مشکلات خواب، بر شناسایی و درمان علت اصلی تمرکز دارد.

به عنوان مثال، اگر در طول شب به دلیل اسپاسم چندین بار از خواب بیدار می شوید، مدیریت باید بر رفع اسپاسم تمرکز داشته باشد. به همین ترتیب، اگر مشکلات خواب ناشی از اضطراب باشد، مدیریت باید بر سلامت روان تمرکز کند.

سایر مداخلات مدیریتی که می تواند به بهبود خواب پس از آسیب نخاعی کمک کند، عبارتند از:

درمان شناختی- رفتاری . درمان شناختی- رفتاری می تواند به فرد کمک کند تا افکار و اضطراب های منفی را که ممکن است فرد را در طول شب بیدار نگه دارند، شناسایی کرده و به طور موثری با آن کنار بیایید . این روش می تواند شامل پیروی از یک روال قبل از خواب، برای تقویت آرامش باشد.

دستگاه فشار مثبت مداوم روی راههای تنفسی  (CPAP. افراد مبتلا به آپنه خواب، برای پمپاژ هوای تحت فشار به مجاری تنفسی ممکن است در هنگام خواب نیاز به استفاده از دستگاه  CPAP داشته باشند.

بهبود محیط خواب .  محیط خواب خود را تغییر دهید . تنظیم مناسب محیط خواب می تواند تفاوت زیادی را ایجاد کند. سعی کنید از نورهای تند، صداهای مزاحم و دمای شدید اجتناب کنید.

استفاده از داروها . داروهای خواب آور تجویزی می توانند به افراد کمک کنند تا افراد در طول شب، خواب بهتری را تجربه کنند. با این حال، به طور کلی اتکا به قرص های خواب آور برای مدیریت بد خوابی در طولانی مدت توصیه نمی شود. عوارض جانبی، اغلب شامل احساس خواب آلودگی یا سستی در طول روز است.

بررسی اینکه چه چیزی و چه زمانی می خورید. خوردن مقادیر زیاد غذا، قبل از خواب می تواند برای سیستم گوارش مضر و خواب را مختل کند. به همین ترتیب، باید از  مصرف کافئین ، الکل و قند طی ۵ ساعت قبل از خواب پرهیز شود.

چرت زدن در طول روز را محدود کنید. سعی کنید از چرت زدن در طول روز پرهیز کنید، درغیر اینصورت باید سعی شود آن را به کمتر از ۳۰ دقیقه محدود نمائید.

مکمل های ملاتونین . مغز، ملاتونین ترشح می کند. ملاتونین به فرد کمک می کند به خواب برود. مصرف مکمل‌های ملاتونین می‌تواند به بازگشت ریتم شبانه‌روزی کمک نموده و خواب را بهبود بخشد.

افزایش سطح فعالیت بدنی. فعالیت بدنی می تواند به بهبود خواب شبانه کمک نموده و به کاهش استرس کمک کند.

در هر حال، برای ایجاد یک برنامه درمانی مناسب مخصوص هر فرد، جهت رفع مشکلات خواب، باید هر کسی با پزشک خود مشورت کند.

مشکلات خواب در افراد دچارآسیب نخاعی: نکات کلیدی

بسیاری از افراد مبتلا به آسیب نخاعی به دلیل ابتلاء به اختلال در کنترل عملکردهای حرکتی، افزایش استرس و ایجاد عوارض ثانویه، مشکلات خواب را تجربه می کنند.

مدیریت مشکلات خواب بعد از آسیب نخاعی، اغلب به ترکیبی از مداخلات نیاز دارد. چیزی که برای یک نفر کار می کند لزوما ممکن است برای دیگری پاسخ ندهد. بنابراین، بطور کلی، ایده آل این است که یک رویکرد شخصی به مدیریت داشته باشیم.

امیدواریم این مقاله به شما در درک ارتباط بین آسیب نخاعی و مشکلات خواب کمک کرده باشد.