دیابت و آسیب نخاعی / پیشگیری و درمان

آسیب نخاعی در طولانی مدت و دیابت چه ارتباطی می توانند داشته باشند؟ برخی تحقیقات نشان می دهند که ۲۰ درصد از افراد بزرگسال دچارآسیب نخاعی به دیابت مبتلا می شوند. بنابراین با توجه به این درصد بالا، افراد دچار ضایعه نخاعی، چه چیزهایی را باید در مورد دیابت بدانند  تا بتوانند دچار مشکلات و عوارض این بیماری نشوند. دراین مقاله به این موضوع پرداخته شده است.

دیابت چیست؟

دیابت یک بیماری مزمن است که در اثرآن بدن قادر نیست به مقدارکافی انسولین – هورمونی از غده پانکراس – تولید کند یا  نمی تواند از انسولین موجود در بدن به درستی استفاده کند. در نتیجه، گلوکز یا قند خون که به طور معمول برای سوخت وساز به داخل سلولهای بدن منتقل شود، درعوض در جریان خون جمع می شود. این گلوکز اضافی – که قند خون بالا نامیده می شود – می تواند به تمام اعضای بدن، به ویژه قلب، چشم ها، کلیه ها، اعصاب و رگ های خونی آسیب برساند. بطورکلی دو نوع دیابت وجود دارد:

دیابت نوع ۱

دیابت نوع ۱ ( وابسته به انسولین ) که معمولا” از کودکی یا ابتدای بزرگسالی شروع می شود و نیاز است که روزانه انسولین تزریق شود. این نوع دیابت فقط ۵ درصد موارد را تشکیل می دهد.

دیابت نوع ۲

دیابت نوع ۲ – که غالباً دیابت بزرگسالان نامیده می شود – معمولاً در افراد بالای ۴۰ سال دیده می شود و ۹۵ درصد کل موارد دیابت را تشکیل می دهد. این نوع دیابت بیشترین نگرانی را برای افراد دچار آسیب نخاعی ایجا د می کند. در حالی که معمولاً می توان از طریق رژیم غذایی و ورزش آن را کنترل کرد، اما برخی از افراد ممکن است به داروهای خوراکی یا تزریق انسولین نیاز داشته باشند.

چه کسانی در معرض خطر هستند ؟

تخمین زده شده است که از حدود  ۲۵٫۸ میلیون نفری که در ایالات متحده مبتلا به دیابت هستند، ۷ میلیون نفر از این افراد ( تقریباً یک سوم آنان ) از ابتلا خود اطلاع ندارند!. چراکه علائم دیابت به سختی قابل تشخیص است، بطوری که برخی از علائم آن را می توان با بیماری ها یا عوارض دیگر اشتباه گرفت.

علائم شایع دیابت عبارتند از:

• کم آبی بدن
• ادرار زیاد
• تشنگی شدید
• افزایش اشتها
• تغییر وزن

با این حال، در مورد افراد مبتلا به ضایعه نخاعی، شناخت این علائم ممکن است دشوارتر باشد، چرا که  تغییرات ایجاد شده در بدن پس از آسیب نخاعی ممکن است شناسایی علائم  آن را دشوارترکند. به عنوان مثال ، استفاده از سوند ممکن است شناسایی ” افزایش بیش از حد ادرار ” را دشوار کند و همچنین برخی از علائم می توانند درنتیجه  عوارض جانبی مصرف برخی داروها باشند.

نکته بسیار مهمی که باید بدانیم این است که بدن پس از آسیب نخاعی ممکن است به سرعت عضله خود را از دست داده وچربی ذخیره کند، خصوصاً اگر فرد از نظر جسمی فعال نباشد. این موضوع باعث تغییر متابولیسم و ​​نحوه استفاده بدن از انسولین خواهد شد و می تواند فرد را بیش تر از قبل از آسیب نخاعی در معرض ابتلا به دیابت قرار دهد. از آنجا که شناخت زودهنگام علائم، می تواند تفاوت زیادی ایجاد کند، مراجعه به پزشک در مورد خطر ابتلا به دیابت از اهمیت خیلی زیادی برخوردار است.

عوامل خطر دیابت:

درحال حاضر، مهمترین عامل خطر دیابت، سن افراد است. ۱۱٫۳ درصد از جمعیت بالای ۲۰ سال ایالات متحده به دیابت مبتلا هستند.  هرچه سن افزایش پیدا می کند، احتمال ابتلا به دیابت بیشتر می شود. برخی از محققان و پزشکان احساس می کنند که روند پیری در خیلی از مبتلایان به آسیب نخاعی نسبت به افراد غیر معلول  سریعتر اتفاق می افتد. بنابراین اگر سرعت پیری بعد از آسیب نخاعی بیشتر باشد ، پس دیابت هم در این افراد ممکن است زودتر ظاهر شود.

ازجمله عوامل خطر دیگرعبارتند از:

• سابقه خانوادگی ابتلاء به دیابت
• اضافه وزن یا چاقی
• عدم فعالیت بدنی یا ورزش کافی
• نژاد – دیابت در مردم آفریقایی – آمریکایی، لاتین ها و آسیایی- آمریکایی ها ، بیشتر دیده می شود
• جنسیت – باور کنید یا نه ، دیابت در بین زنان شیوع بیشتری دارد تا مردان.
• سن – بهتر است در سنین بالاتر از ۴۵ سالگی از نظر دیابت غربالگری انجام شود ، چراکه همانطور ذکر شد با افزایش سن خطرات ابتلا افزایش می یابد
• داشتن پیش دیابت – وضعیتی است که معمولاً طی ۱۰ سال منجر به ایجاد دیابت می شود

پیش دیابت، چاقی و دیابت و ارتباط آنها

پیش دیابت هیچ علامتی ندارد. پیش دیابت عارضه ای است که در آن سطح گلوکز خون بالاتر از حد طبیعی است، اما به اندازه ای نیست که باعث بروزعلائم دیابت شود. برای بررسی اینکه آیا این بیماری را دارید یا خیر ، باید دو نوع آزمایش انجام شود:

• آزمایش قند خون ناشتا ( FPG) : در طی این آزمایش ، بعد از ۸ ساعت ناشتا بودن، سطح گلوکز خون اندازه گیری می شود. این آزمایش نشان می دهد که آیا گلوکز در بدن به درستی متابولیزه می شود یا خیر.
• آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) : با استفاده از OGTT ، قند خون پس از ناشتایی و سپس دوباره ۲ ساعت پس از نوشیدن یک نوشیدنی با مقدار زیادی گلوکز اندازه گیری می شود.

بطور کلی اضافه وزن یا چاقی ارتباط مستقیمی با پیش دیابت دارد. برای افراد مبتلا به آسیب نخاعی ،  این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است. افراد مبتلا به ضایعه نخاعی ، معمولاً با سرعت کمتری کالری می سوزانند و به دلیل فلج بودن ، توده عضلانی خود را از دست می دهند. این امر نه تنها می تواند به دیابت منجر شود ، بلکه می تواند به سایر بیماری های ثانویه مانند کلسترول بالا، بیماری عروق کرونر و بیماری های قلبی عروقی منجر شود.

پیشگیری

افراد مبتلا به پیش دیابت باید همان توصیه هایی را که به افراد دیابتی شده انجام دهند. از طریق کاهش وزن و فعالیت بدنی، می توانید دیابت را به تأخیر بیندازید و حتی سطح گلوکز خون خود را به حد طبیعی برسانید. با پزشک خود در مورد راه های دیگر برای کاهش خطر صحبت کنید.

• رژیم غذایی خود را اصلاح کنید! در عادات غذایی خود تغییرات ساده ایجاد کنید.
• هدف واقع بینانه ای برای کاهش وزن خود تعیین کنید: مثلا” کاهش ۱ پوند در هفته.
• حداقل ۳۰ دقیقه در روز را برای انجام فعالیت بدنی در نظر بگیرید.

تشخیص دیابت نسبتاً ساده است و اغلب با آزمایش ادرار یا آزمایش خون معمولی مشخص می شود. گاهی اوقات به آزمایش قند خون ناشتا نیز نیاز است.

درمان

پزشکان می توانند دیابت را با نگه داشتن میزان قند خون در حد نرمال، از طریق رژیم غذایی مناسب، ورزش و داروهای خوراکی و در صورت نیاز، اضافه کردن انسولین معالجه کنند. غیر از، به حداقل رساندن عوامل خطر، هیچ راه واقعی دیگری  برای به پایان رساندن آن وجود ندارد. اما بهبودی امکان پذیر است و دراین راه خود فرد نقش کلیدی دارد.

اگرمبتلا به دیابت هستید، باید خودتان را درگیر یک برنامه آموزشی خوب کنید. مردم باید نحوه بررسی میزان قند خون را یاد بگیرند و رژیم غذایی، ورزش و مقدار انسولین مصرفی خود را با آن تنظیم کنند. همچنین آنها می توانند علائم هشدار دهنده و تغییرات حاصل از تعادل گلوکز خون را بدن خود تشخیص دهند. تیم مراقبت پزشکی می تواند به یادگیری این چیزها یا ارجاع بیمار به جلسات آموزشی دیابت کمک کرده و یا سایر مواد آموزشی مورد نیاز را به آنها پیشنهاد دهد. بهتر است هر کسی بیمارستان محل زندگی خود را بررسی کرده و به دنبال یک پرستار آموزشی مجرب و متخصص در زمینه دیابت باشد. اطلاعات مکتوبی هم در کتابخانه ها یا انجمن های محلی فعال در زمینه دیابت به آسانی در دسترس هستند.

رژیم غذایی

رژِیم غذایی هر فرد، باید بر اساس جنسیت، میزان فعالیت بدنی، وضعیت بیماری و فلسفه پزشکی و بررسی وضعیت میزان قند خون او کنترل شود. هر کسی باید به دقت مراقب خود باشد. اگر دوستی دارید که مبتلا به دیابت است ، نباید فکر کنید که رژِیم غذایی او برای شما هم مناسب است.

صرف نظر از اینکه باید یک رژیم غذایی دقیق دنبال شود، یکسری دستورالعمل های کلی برای رژیم غذایی وجود دارد. از جمله:

• همیشه در ساعت معین غذا بخورید . هیچ وعده غذایی خود را حذف نکنید.
• میان وعده های سالم و مفید بخورید تا از گرسنگی و سطح گلوکز بالا جلوگیری کنید.
• از مصرف شیرینی و دسر های بی مورد خودداری کنید.
• برای به حداقل رساندن خطر عوارض گردش خون ، مصرف روغن و چربی – خصوصاً نوع اشباع شده – را محدود کنید.
• مصرف الکل را قطع کنید.
• رژیم های غذایی حاوی فیبر بالا، به کاهش سطح گلوکز کمک می کند.
• در رژیم غذایی خود، از آب یا سایر نوشیدنیهای بدون کالری استفاده کنید. ( شیرین کننده های مصنوعی اغلب مانند قند های واقعی روی سطح گلوکز عمل می کنند.)

ورزش

ورزش و فعالیت بدنی واقعا”  کمک می کند. وقتی ظرفیت هوازی بدن بهبود می یابد، تحمل گلوکز نیز بهبود می یابد. درست است که ورزش و فعالیت بدنی کمک می کند، اما بدیهی است که با وجود آسیب نخاعی ، چنین کاری دشوار است. با پزشک یا تیم مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید تا یک برنامه فعالیت بدنی مناسب ، برای شما تعیین کنند. حتی یک برنامه تمرینی معمولی می تواند کمک کند تا بتوان عوامل استرس زایی، که می تواند دیابت را تشدید کند، را تضعیف نمود.

خواب خوب

مطالعات اخیر نشان داده است که خواب خوب، نقشی اساسی در کنترل وزن دارد. مصرف داروهای متعدد، برنامه فشرده و سایر برنامه های روزمره می تواند بر روی خواب کافی تاثیرگذار باشد. در صورت امکان ، برنامه خود را طوری تنظیم کنید که بتوانید خواب کافی داشته باشید.

جلوگیری از بروز عوارض

به طور ویژه، مراقب عوارض دیابت باشید. بیشتر عوارض مربوط به سیستم گردش خون ( وریدها و عروق ) هستند. مشکلات مربوط به گردش خون می تواند باعث ایجاد تغییرات در چشم یا بینایی و مشکلات قلبی شود. معاینات منظم بینایی و کنترل ضربان قلب و فشار خون بسیار مهم هستند.

گردش خون ناکافی در پاها و انگشتان پا می تواند عوارضی را مانند زخم ایجاد کند. از نزدیک پوست خود را بررسی کنید. مراقبت از پا بسیار حیاتی است – جوراب های گشاد ، کفش های نرم و مناسب بپوشید و ناخن های خود را مرتب کوتاه نگه دارید. علائم خطری مانند: آسیب پوستی که بهبود نمی یابد، تغییر در رنگ و بافت انگشتان پا و تورم مچ پا از مهمترین علائم محسوب می شوند. این مشکلات را نادیده نگیرید. در صورت عدم درمان، ممکن است آسیب تا جایی پیش برود که حتی لازم باشد پا یا پاها قطع شود.

عفونت و تب از جمله چیزهایی هستند که می توانند بر متابولیسم و ​​نیاز به انسولین بدن تأثیر بگذارند. در صورت بیماری یا شروع یک برنامه ورزشی جدید، ممکن است نیاز به تغییر نحوه درمان دیابت ضرورت پیدا کند. دقت کنید که طوری برنامه ریزی کنید که بتوانید پاسخگوی این تغییرات باشید.

برخی از محققان احساس می کنند استرس دیابت را تشدید می کند. بنابراین راههایی را برای مواقع استراحت خود  پیدا کنید، مانند انواع سرگرمی، گردش، نوارهای صوتی آرامش بخش، یا – از همه بهتر – شروع یک برنامه فعالیت بدنی.

یافتن کمک

با کمک انجمنهای ضایعات نخاعی به دنبال متخصصانی باشید که در مورد آسیب نخاعی وهمچنین دیابت تجربه داشته باشند. اگر نمی توانید یک پزشک کاملاً مسلط به هر دو موضوع را پیدا کنید، دو نفر را پیدا کنید که حاضر به هم کاری با هم باشند. اگرچه منبع نهایی خودتان هستید. تا می توانید در مورد دیابت اطلاعات بدست بیاورید. به مراقبین خود توجه داشته باشید و در مورد وضعیت خودتان با آنها صحبت کنید. با رعایت توصیه های پزشکان می توانید مسئولیت خود تان را بر عهده بگیرید: یاد بگیرید که بتوانید سطح گلوکز خود را بررسی کنید، انسولین / داروهای تجویز شده را مصرف کنید، رژیم خود را تنظیم و ورزش کنید.

در پایان

درسته، این احتمال وجود دارد که شیوع دیابت در بین افراد دچار آسیب نخاعی بیشتر است ، اما خیلی از دلایل افزایش آن، تا حد زیادی ناشی از تاثیر  آسیب نخاعی بر شیوه زندگی – از طریق رژیم غذایی ، افزایش وزن و کاهش فعالیت بدنی – چرا که آنها ناشی از تغییرات فیزیولوژیکی واقعی هستند. از آنجا که افراد دچار آسیب نخاعی، نیز همان علل و خطرات افراد غیر معلول را دارند، می توانند از همان تغییرات سبک زندگی مانند مصرف منظم رژیم غذایی کم چربی، رژیم غذایی با فیبر بالا ، کاهش وزن، ورزش مستمر و مدیریت استرس بهره مند شوند.

• دیابت محصول ترکیبی از عوامل ژنتیکی و سبک زندگی از جمله اضافه وزن است.
• افراد مبتلا به ضایعه نخاعی، به دلیل کاهش فعالیت، افزایش وزن و تغییرات متابولیسم پس از آسیب نخاعی، در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند.
• تغذیه ، ورزش و کاهش وزن، سه کلید پیشگیری از دیابت هستند.
• مدیریت دقیق دیابت به طور کلی نتایج بسیار خوبی به دنبال دارد!