فلج جزئی در مقابل فلج کامل پس از آسیب نخاعی

به طور کلی آسیب های نخاعی، منجر به نوعی فلج می شوند، اما محل، شدت و سطح آسیب، تا حد زیادی، در آینده و با توجه به نوع حمایتی که فرد نیاز دارد، تعیین می شود.به عنوان مثال، آسیبهایی که در نواحی بالای نخاع ایجاد می شوند، نسبت به آسیبهای مناطق پایین تر معمولاً عواقب شدیدتری به همراه خواهد داشت. هنگامی که صحبت از آسیب های نخاعی به میان می آید، اغلب اصطلاحاتی مانند «فلج جزئی» و «فلج کامل» مطرح می شوند. در این مقاله ما نگاهی دقیق‌تر به تمایز بین این دو نوع فلج و چالش‌هایی که افراد در روند بهبودی با آن‌ها مواجه می‌شوند، می‌اندازیم.

فلج جزئی چیست؟

فلج جزئی به مواردی اطلاق می شود که در آن به دنبال آسیب دیدگی، مشکلاتی در حس، حرکت و/ یا کنترل در عضلات فلج شده فرد رخ می دهد. این اتفاق اغلب زمانی رخ می‌دهد که آسیب به ستون فقرات ، معمولاً در ناحیه کمر ایجاد شده باشد. به این معنی که پاها، ساق‌ها و کمر قادر به حرکت نیستند. با این حال، فرد می تواند قسمتهای بالایی بدن خود را ازجمله دستها و سر خود را حرکت دهد و به طور کلی هیچ مشکلی در خصوص فعالیتهایی مانند بلع یا عملکرد ریه نخواهد داشت.

درفلج جزئی، سطوح مختلفی از افت عملکرد بسته به میزان آسیب تظاهر پیدا می کند. به عنوان مثال، یک فرد ممکن است در پاها حس یا حرکت داشته باشد و بتواند با کمک یک عصا یا واکر راه برود. در آسیبهای با شدت کمتر ممکن است احساس سوزن سوزن شدن و یا ضعف درتوانایی حرکت ایجاد گردد  که البته با گذشت زمان بهتر می شود. از سوی دیگر، آسیبهای کامل ستون فقرات در ناحیه کمر می‌تواند باعث شود که فرد حس یا حرکتی در زیر کمر نداشته یا کمی داشته باشد.

فلج کامل (کلی) چیست؟

مواردی که فرد دچار فلج کامل یا کلی شده باشد، به این معنی است که نمی تواند عضلات فلج خود را در اثر آسیب حرکت دهد یا کنترل کند و هیچ حسی در این نواحی ندارد. در این موارد، فرد قادر به انجام برخی حرکات از جمله توانایی صحبت کردن و تا حدی حرکت دادن سر و … خواهد بود.

تعیین عوامل مرتبط با فلج جزئی و کلی

با این حال ، در مواقعی که، کسی به شدت آسیب نخاعی دیده باشد، در نواحی پائین تر از سطح ضایعه،  با مشکلاتی مختلفی مواجه خواهد بود. از جمله اینکه:

• فرد ممکن است از گردن به پایین کمی حس داشته باشد یا اصلاً حسی نداشته باشد.
• احتمالاً در کنترل مثانه و روده مشکل خواهد داشت.
• ممکن است مشکلات بلع و تنفس نیز رخ دهد.

افراد مبتلا به فلج کامل معمولاً در مقایسه با افراد مبتلا به فلج نسبی که می توانند زندگی مستقل تری داشته باشند، نیاز به کمک بیشتری در زندگی روزمره دارند، البته با کمک فناوری های کمکی مانند ویلچر.

بزرگترین عامل تعیین کننده این است که آسیب در چه جایی از ستون فقرات رخ داده باشد. به طور خلاصه، اگر آسیب بیشتر در نواحی فوقانی نخاع ایجاد شود، قسمت‌های بیشتری از بدن که پائین تر محل ضایعه  قرار دارند تحت تاثیر قرار می گیرند. به عنوان مثال، آسیب نخاعی در ناحیه گردن به این معنی است که فرد با مشکلات عمده ای از جمله مشکلات تنفسی و توانایی بلع و همچنین از دست دادن حرکت دادن دست ها و پاها مواجه خواهد شد.

یکی دیگر از عوامل تاثیر آسیب نخاعی، میزان آسیب است. اگر نخاع به طور کامل قطع شود، هیچ سیگنالی نمی تواند از طریق اعصاب از مغز به بدن برسد. در حالی که، اگر به طور کامل قطع نشود، ممکن است یکسری سیگنال‌ها عبور کنند ، اما برخی دیگر نه .در هر دو مورد، آسیب‌های نخاعی بسیار غیرقابل پیش‌بینی هستند و ممکن است درک میزان کامل آسیب و تأثیر طولانی‌مدت آن بر بدن مدتی طول بکشد.

آیا وضعیت فلج در طول زمان تغییر می کند؟

اکثریت قریب به اتفاق افراد مبتلا به ضایعه نخاعی فلج می مانند و باید یاد بگیرند که تا آخر عمر با شرایط خود کنار بیایند. در عین حال یکسری از افراد هم هستند که ممکن است برخی یا حتی تمام عملکرد خود را بازیابی کنند.

این موضوع خیلی به وسعت و نوع آسیب بستگی دارد و به طور کلی هر بهبودی، به مجموعه ای از رویکردهای مختلف از جمله مراقبت های پزشکی مؤثر و تکنیک های توانبخشی بستگی دارد.

فیزیوتراپی می تواند به بهبود تحرک و بهبود سلامت عمومی بدن بعد از آسیب نخاعی تا حد زیادی کمک کند. حفظ یک چشم انداز مثبت نیز ضروری است، چرا که می تواند تأثیر قابل توجهی بر نحوه زندگی با معلولیت داشته باشد و نگرش مثبت می تواند کمک کند تا مصدومین وضعیت خود را به طور مؤثرتری مدیریت کنند.