نکات مراقبت از روده در افراد دارای آسیب نخاعی
مراقبت از روده ، از اهم موضوعات سلامت افراد دچار آسیب نخاعی محسوب می شود . در این مقاله بایدها و نبایدهای مروبط به مراقبت از روده در افراد دچار آسیب نخاعی به اجمال ذکر می شود:
چیزهایی که باید پرهیز شود :
استفاده دائمی از مسهل های محرک
استفاده از مسهل های محرک از جمله قرص بیزاکودیل (Dulcolax) ، فنول فتالئین ( Ex-Lax ) ، کاسکارا (cascara )، سنا (senna ) و سیترات منیزیم ، به عنوان ، استفاده دائمی در برنامه تخلیه روده توصیه نمی شود . در صورتی که سایر اقدامات موثر واقع نشود ، مصرف گاه به گاه و یک دوز کوچک از یک ملین ملایم ، مانند شیر منیزی یا میرالاکس ( پلی اتیلن گلیکول ) می تواند برای درمان یبوست مورد استفاده قرار گیرد . برخی از افراد ممکن است نیاز به یک دوز روزانه کوچک از این مسهل ها داشته باشند. در هر حال اگر نیاز به استفاده مکرر از مسهل ها دارید ، حتما ” با پزشک یا ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مطرح نمائید .
تنقیه خودسرانه
هر نوع تنقیه کامل ( مانند انمای سریع ] Fleet’s [ با کف صابون و یا آب شهری ) به شدت موجب تحریک روده می شود و می تواند موجب اتونومیک دیس رفلکسی شود . یک ” انمای کوچک (mini-enema ) ” که حاوی تنها چند قطره مایع نرم کننده مدفوع باشد ، در این دسته قرار نمی گیرند و می توان از آن به طور دائمی استفاده نمود . هر از گاهی ، ممکن است ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما یک انمای کامل ، برای آماده سازی یک اقدام پزشکی یا برای درمان یبوست شدید تجویز کند .
پرش یا تغییر زمان برنامه
اگر برنامه مراقبت روده به طور منظم اجرا شود ، بطوری قابل پیش بینی روده فعالیت خواهد کرد . از سوی دیگر تخطی از برنامه نیز می تواند منجر به ایجاد یبوست یا دفع ناگهانی شود . بنابراین هر گونه تغییر برنامه می تواند بر روی فعالت روده تاثیرگذار باشد .
عجله در تخلیه
هر چه استرس فرد بیشتر باشد ، اجابت مزاج او سخت تر خواهد بود . عجله کردن در برنامه ، احتمال اجابت مزاج ناخواسته را در طول روز افزایش خواهد داد . افراد دارای روده با نورون حرکتی فوقانی (reflexic ) باید از زور زدن ( مانور والسالوا) برای تخلیه مدفوع پرهیز کنند ، چرا که اینکار می تواند باعث انقباض اسفنکترمقعد شده و محل عبور مدفوع را مسدود کند .
تحریک
دستی
بیشتر از چهار بار در یک زمان
تحریک غیراصولی و بیش از حد مقعد می تواند باعث جراحت راست روده شده و منجر به ایجاد بواسیر و یا شقاق ( ترک برداشتن و یا تخریب پوست آن ناحیه ) شود .
بلند بودن ناخن دستها
بلند بودن ناخن ها حتی با استفاده از دستکش هم می تواند باعث آسیب بافت رکتال و موجب خونریزی ناحیه شود .
چه کار می کنید ، اگر …
مدفوع بیش از حد سفت باشد ( یبوست )
- برنامه دفع خود را به صورت روزانه و منظم انجام دهید تا یبوست برطرف شود
- دوز مواد نرم کننده مدفوع ( نظیر ducosate یا colace) را افزایش دهید.
- دوز پسیلیوم هیدرو موسیلوئید ( مانند Metamucil یا Citrucel ) را اضافه کنید .
- مصرف مایعات خود را افزایش دهید (اگر در حال افزایش پسیلیوم هستید ، این کار ضروری است ) .
- سطح فعالیت خود را افزایش دهید و فیبر رژیم غذایی خود را بیشتر کنید .
- از خوردن غذاهایی که می توانند باعث سفت شدن مدفوع شوند ، از قبیل موز و پنیر . پرهیز کنید * .
مدفوع بصورت مایع یا آبریزش ( اسهال ) است
- استفاده از هرنوع نرم کننده را به طور موقت مدفوع قطع کنید .
- برنامه دفعی خود را طبق تکرار و زمان منظم ادامه دهید . ( اگر شما دفع ناگهانی دارید ، فرکانس برنامه های خود را افزایش دهید ) .
- سعی کنید دوز پسیلیوم هیدرو موسیاوئی ( متاموسیل ، سیتروسل ) را که حجم مدفوع مایع را افزایش می دهد ، بیشتر کنید .
- اگر به نظر می رسد اسهال به یک بیماری ویروسی یا باکتریایی حاد مربوط می شود ، رژیم غذایی خود را برای ۲۴ ساعت منحصرا” به مایعات تغییر و یا تنها به یک مایع بسیار شیرین و مطلوب در مایعات ( با این حال از مصرف شیر پرهیز کنید ) .
- اگر اسهال بیش از ۲۴ ساعت ادامه یابد وتب یا خون در مدفوع خود می بینید ، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت نمائید .
یکی از علل مکرر اسهال ، انسداد یا انباشت مدفوع ( نشت مدفوع مایع در اطراف انسداد ) است . ارزیابی کنید که آیا ممکن است این مشکل را داشته باشید . آیا به تازگی مدفوع سفت کوچک داشته اید ؟ یا از برنامه های مختلفی که از گذشته تا به حال داشته اید نتیجه گرفته اید ؟ اگر به انباشتگی مدفوع مشکوک هستید ، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید .
دفع ناگهانی مکرر
- مطمئن شوید که در پایان برنامه دفع ، روده تان به طور کامل خالی شده باشد .
- تعداد دفعات برنامه خود را افزایش دهید . ( برخی از افراد که دارای مزاج شل هستند ممکن است لازم باشد که روزانه دو بار روده خود را تخلیه کنند) .
- سعی کنید که فقط از نصف شیاف استفاده کنید یا برنامه خود را به یک انمای کوچک تغییر دهید .
- وضعیت قوام مدفوع خود را بررسی کنید – اگر مدفوع بیش از حد سفت و یا بیش از حد نرم باشد ، طبق روشهای بالا عمل کنید .
- به رژیم غذایی خود از نظر وجود هر گونه موادغذایی که ممکن است باعث تحریک بیش از حد روده شود مانند غذاهای ادویه دار توجه داشته باشید * .
دفع ناگهانی مخاط
اگر می بینید مدفوع به رنگ روشن ، چسبناک و گاهی اوقات بودار است ، سعی کنید استفاده از شیاف را کنار گذاشته و یک انمای کوچک انجام دهید یا اینکه تنها نیمی از یک شیاف را استفاده کنید . از سفت شدن مدفوع جلوگیری کنید .
عدم نتیجه گیری طی ۳ تا ۴ روز
یبوست باید طبق آنچه که در بالا توصیه شده درمان شود . اگر طی سه روز هیچ نتیجه ای گرفته نشود ، ۳۰ سی سی شیر منیزی یا فقط یک اسکوپ ازمیرالاکس را هنگام خواب مصرف کنید . برنامه دفعی خود را صبح انجام دهید . اگر باز هم هیچ نتیجه ای نگرفتید ، استفاده از ملین را برای شب بعد هم تکرار کنید . چنانچه باز هم در صبح هیچ نتیجه ای نگرفتید ، با پزشک یا ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید .
خونریزی مقعدی
مدفوع خود را نرم نگه دارید . خیلی مواظب باشید که تحریک دستی را به آرامی و با روغن کاری کافی انجام دهید ، و ناخنهای خود را کوتاه نگه دارید . اگر بواسیر دارید ، ممکن است بتوانید آن را بدون تجویز پزشک با داروهای ضد هموروئیدی مانند Anusol یا HC Anusol درمان کنید . اگر خونریزی ادامه یابد و یا بیش از چند قطره خون دیده می شود ، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید.
گاز بیش از حد
- از یبوست اجتناب کنید
- فرکانس برنامه تخلیه خود را افزایش دهید .
- از مصرف غذاهای مولد گاز مانند لوبیا، ذرت ، پیاز، فلفل، تربچه، گل کلم ، کلم ترش، شلغم ، خیار، سیب ، خربزه و غیره که ممکن است به نظر می رسد باعث افزایش گاز شما می شوند ، اجتناب کنید.
- می توانید قرص سایمتیکون را برای کمک به تسکین ناراحتی گاز معده مصرف کنید .
تکمیل برنامه تخلیه ، زمان زیادی می خواهد
- سعی کنید برنامه خود را از یک شیاف به انمای کوچک تغییر دهید .
- مصرف فیبر موجود در رژیم غذایی خود را افزایش دهید .
- سعی کنید برنامه خود را به زمانهای دیگری تغییر دهید و مطمئن شوید که برنامه ریزی آن ، بعد از وعده غذایی کمک می کند تا حرکت دودی روده افزایش پیدا کند .
- اگر برنامه تخلیه خود را روی تخت انجام می دهید ، آن را در حالت نشسته انجام دهید .
- سعی کنید قبل از برنامه تخلیه ورزش کنید .
اتونومیک دیس رفلکسی در طول برنامه تخلیه
- برای تحریک دستی ، از ژل زایلوکائین ( می توانید با تجویز مراقب بهداشتی خود آن را تهیه کنید) استفاده کنید .
- همچنین ممکن است لازم باشد قبل از شروع برنامه تخلیه ، مقداری ژله به مقعد خود وارد کنید تا حد ممکن مدفوع را نرم نگه دارد .
- اگر همچنان باز هم دچار اتونومیک دیس رفلکسی می شوید ، با پزشک یا ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید.
- ممکن است برای درمان یا جلوگیری از این وضعیت نیاز به دارو داشته باشید .