تجربه یک فرد ناتوان که با حریق مواجه شد
نکات مهم این مقاله :
- به هیچ وجه ، یک زندگی نا امن و وجود شرایط خطرناک برای افراد دچار ناتوانی ، پذیرفتنی نیست .
- انبار کردن مواد قابل اشتعال در خانه می تواند کانون ایجاد آتش سوزی باشد .
- در جاهایی که نیاز به آشکارسازهای دود و آتش است ، باید کمک های لازم هم قابل دسترس باشند .
- برای مبارزه اصولی با آتش سوزی در محل زندگی افراد ناتوان ، باید بتوان شعله ها را از همان ابتدای تشکیل حریق مهار کرد
- بنابراین امید است : خاموش کننده های مناسبی برای افراد ناتوان به بازار عرضه شوند که هم قابل حمل باشد و هم استفاده از آنها برای آنان راحت باشد .
بطور کلی تولید خاموش کننده های دستی و قابل حمل در اواخر دهه ۱۹۹۰ توسعه داده شد ، اما هنگامی که نیاز به تست های بیشتر ضرورت پیدا کرد ، تولید آنها متوقف شد .
با وجود اینکه روشهای دیگری غیر از استفاده از خاموش کننده های دستی ، برای ایمن ماندن افراد در برابر آتش سوزیهای ناگهانی وجود دارد ، اما هنوزهم بر وجود خاموش کننده ها و بر قابل دسترس بودن آنها تاکید زیادی می شود . اما نکته قابل توجه در آتش سوزیهای ناگهانی این است که افراد دچار ناتوانی و ضعف عضلانی ممکن است قادر به استفاده از خاموش کننده های معمولی ورایج نباشند .
در ژوئن سال ۲۰۱۱ ، ویکی پولیا (Vicki Pollyea ) که در فلوریدا زندگی می کرد ، صدای بلند انفجاری را از راهروی اتاق خواب خود شنید . پولیا مبتلا به بیماری CMT یا شارکوت ماری توث (Charcot-Marie-Tooth disease ) از نوع ۱a بود و تنها با کمک دیگران می توانست راه برود . بعد از صدای انفجار ، او متوجه یک آتش سوزی در راهروی منتهی به اتاق خواب خود شد .
او آنچه را که اتفاق افتاده بود ، چنین توضیح می دهد :
” بعد از اینکه متوجه آتش سوزی شدم ، کپسول آتش نشانی مان را ( که شوهرم به تازگی آنرا شارژ کرده بود) برداشتم . خیلی تلاش کردم تا ضامن کپسول را بیرون بکشم ، اما نتوانستم . همینطور که سعی می کردم ضامن را بیرون بکشم ، از خواهرم ، که او هم بیماری CMT دارد ، خواستم که به آتش نشانی زنگ بزند . ازخواهر زاده ام هم خواستم که دهنه سگ مان را بگیرد و جلو بایستد و خاموش کننده را جلوی جایی که آتش بود ، ببرد .
در هر حال ، نه خواهرم زاده ام و نه من ، هیچکدوم نتوانستیم ضامن کپسول را خارج کنیم . حتی من سعی کردم آن را با دندان بیرون بکشم . اما بازهم نتوانستم . به ناچار سریع خودمان را خارج کردیم .
خوشبختانه ، یک شیر آب بیرون وجود داشت . از آنجائی که من نمی توانستم شیرهای آب معمولی را بچرخانم ، شوهرم روی آن یک دسته اهرمی نصب کرده بود . در آن زمان ، ما یک شیر آب جدید داشتیم و یک شلنگ باغبانی مجهز به یک نازل اسپری قابل تنظیم هم به آن وصل بود که می توانست آب را با فشار خیلی خوبی اسپری کند .
در آن لحظه من و خواهرم زاده ام هیچ کدام ، عصا و واکر در دسترس نداشتیم . به همین خاطر ، کنار هم ایستادیم و به هم تکیه دادیم و توانستیم آتش سوزی را با حمایت هم خاموش کنیم . … حقیقتا” آن زمان طولانی ترین ۸ دقیقه ای زندگی ما به حساب می اید .
بعد هم دو تا کامیون آتش نشانی رسیدند ، اما ما توانسته بودیم بیشترحجم آتش را خاموش کنیم . بعد ازخاموش شدن آتش ، آتش نشانان همه چیز را به دقت بررسی کردند تا آتش به سایر قسمتها و اتاق زیر شیروانی گسترش پیدا نکند .
معلوم شد که انفجار به خاطر یکی از ” عوامل مختلف قابل اشتعالی ” اتفاق افتاد که خانواده آنها را درایوان بالکن خانه انبار کرده بودند . ( از جمله اسپری ها ، فانوس نفتی حاوی سوخت و آئروسل های ضد آفتاب وغیره )
پولیا ، که خود یک کار درمان و مدیر یک گروه پشتیبانی CMT در منطقه خلیج تمپا است ، چنین ادامه می دهد که :
” پس از اینکه اوضاع آرام شد . از آتش نشانان مشکل کپسول خاموش کننده را جویا شدم . اما آنها هیچ نظری جز اینکه باید ضامن مختصری بیرون بماند ، نداشتند . اما هشدار دادند که این کار به احتمال زیاد ممکن است باعث تخلیه زود هنگام خاموش کننده شود ” .
Pollyea می گوید :
” در این تجربه ، یک درس ارزشمند گرفتیم ، و آن این بود که برای ما و امثال ما خاموش کننده ای لازم است که به آسانی قابل استفاده باشد . “
لسی لیتل (Leslie Little ) یکی از بنیانگذاران و گرداندگان سازمانی منسوب به H.E.L.P.U است . این سازمان یک نهاد غیر انتفاعی بوده و در حوزه آموزش سازمان های واکنش اضطراری برای نیازهای افراد ناتوان انجام فعالیت می کند ، و اطلاعات ایمنی برای افراد ناتوان را ، بصورت آنلاین و رایگان در اختیار آنان قرار می دهد . او که از جمله کسانی است که خود مبتلا به ناتوانی حاصل از CMT می باشد ، با یک شرکت تولید کننده کپسولهای اطفاء همکاری نمود و در این راستا طی نظر سنجی از ۲۵۰ فرد ناتوان پیشنهادات طراحی را بررسی کرد و در نهایت به این نتیجه رسید که :
بهتر است به جای وجود یک ضامن یا پین کشیدنی روی کپسولها ، از یک ماشه خاموش کننده مناسب سازی شده استفاده شود ، بطوری که کپسول بتواند با کمترین فشار کار تخلیه مواد خاموش کننده را انجام دهد .
لیتل اصرار داشت که ماشه باید با مقدار نیروی اعمال شده توسط نوک یک انگشت کوچک یک فرد کار کند .
او به مهندسین شرکت تولید کننده کپسول گفت :
” یک فرد دارای ضعف عملکردی دستها یا مبتلا به ورم مفاصل قادر به کار با هر چیزی که سفت باشد ، نخواهد بود ” .
از ویژگی های دیگر مورد تاکید او ، صفحه نمایش فشار با درشت نمایی بالا و پوشش غیر براق ( برای استفاده کسانی که دچار مشکلات بینایی هستند) و سبکی کپسول بود . به طوری که کل وزن کپسول را کمتر از ۵ پوند( حدود ۲ کیلو و ۳۰۰ گرم ) در نظر گرفت .
لیتل می گوید :
کپسول باید طوری باشد که بتواند درهر زاویه ای مورد استفاده قرار گیرد . وارونه ، یک وری، روی پاها ، تکیه دادن بین پاها و ….
بعد از این جریان ، چه اتفاقی افتاد ؟
لیتل می گوید :
” سازمان من ، اولین تست را روی اولین نمونه های ساخته شده انجام داد و خواست که مناسب سازیهای بیشتری اعمال شود ” .
لسی لیتل
آشکار سازهای دود قابل دسترس
وجود آشکار سازهای دود و گرما یا اصطلاحا” دتکتورهای حریق ، بخصوص در محل اسکان افراد ناتوان از اهم تدابیر ایمنی حریق برای آنان امحسوب می شود . تقریبا” دو سوم آتش سوزیهای کشنده منازل ، در قسمتهای فاقد آشکارسازهای دود وآتش یا بدلیل عدم کارکرد آشکار سازها اتفاق می افتند .چراکه در این قسمتها آتش بعداز ایجاد به سرعت گسترش پیدا می کند .
بنابر این بهتر است یک آشکارساز دود در محلهایی از جمله : نزدیکی آشپزخانه ، در تمام قسمتهای منزل ، در نزدیکی جاهایی که می خوابید ، و چنانچه هنگام خواب در اتاق خواب را می بندید ، در داخل و خارج از اتاق خواب ، نصب شود .
اغلب آشکار سازها با باتری کار می کنند . و باتری ها باید حداقل یک بار در سال تعویض شوند . بنابراین باید به موضوع سرویس نگهداری دتکتورها باید توجه جدی شود .
اگر خودتان قادر به انجام این کار نیستید ، ایستگاههای آتش نشانی محلی و شرکتهای مربوطه ، می توانند برای تعویض باتری آشکار سازهای دود به شما کمک کنند .
یک گزینه برای افراد ناتوان استفاده از هشدار دهنده هایی هستند که بدون نیاز به نردبان تعویض می شوند ( Alarm Arm No-Ladder Smoke Alarm ) . بطوری که افراد ناتوان یا ویلچری می توانند بدون نیاز به نردبان یا بالابر ، این نوع دستگاه های آشکارساز را شخصا” نصب یا باتری آن ها را تعویض کنند .
نصب این دستگاه ها نیازی به دریل کاری ندارد و از طریق یک قسمت کشویی نصب می شوند . جاذبهای سرامیکی قوی ، می توانند آشکارساز را در سقف نگه دارند و تعویض باتری آن ها به راحتی و درطی چند ثانیه توسط فرد ناتوان قابل انجام است .
چند نکته مهم ایمنی حریق برای افراد ناتوان
- فضای اطراف اجاق ، فر و گرمکن ها را مطابق با دستورالعمل سازنده ، ایمن سازی کنید .
- مراقبت اضافه باری مدارهای الکتریکی باشید وهیچگاه از یک پریز برای چند وسیله برقی استفاده نکنید .
- راهروها ، راه پله ها و ورودی ها را عاری از ریخت و پاش نگه دارید تا هنگام بروز آتش سوزی ناگهانی ، مانع فرار شما وجود نداشته باشد .
- همیشه باید خروج افراد دارای مشکلات حرکتی دراولویت قرار گیرد .
- در محل اسکان کاربران ویلچر باید دو خروجی قابل دسترس و قابل عبور برای ویلچر وجود داشته باشد تا در صورت مسدود شدن یکی از انها با آتش ، بتوانند از دیگری خارج شوند .
- توصیه می گردد که دربها و پنجره ها روان سازی شوند به طوری که به راحتی باز و بسته شوند . از روغن استفاده نکنید ، از مایع ظرفشویی استفاده نمائید . آنها باید طوری روان شوند که بتوان آنها را با دو یا سه انگشت باز کرد .
- برای افراد ناتوان ، بهتر است خاموش کننده هایی در دسترس قرار دهید که براحتی قابل حمل بوده وهیچ موقع دچار افت نشوند .
- ضامن خاموش کننده نباید برای افراد دچار اختلال عملکرد در دستها ، خیلی سفت باشد .
- مردم و سازمانها باید در جهت بهتر شدن تجهیزات ایمنی برای افراد ناتوان در شرایط اضطراری وقابل استفاده بودن آنها تشویق شوند .
- افراد ناتوان نباید هیچ توجیهی را در مورد تامین شرایط ایمنی بپذیرند . آنها باید شرایط خاص خود را اعلام کنند. یادتان باشد شما به عنوان یک فرد ناتوان ، تنها کسی هستید که خودتان را بهتر از هر کس دیگری می شناسید .
ترجمه و تنظیم از : مهندس عباس کاشی ( e mail : ohealth2007@yahoo.com ) ؛ منبع مورد استفاده ؛ سایت : http://quest.mda.org – مقاله : Fire Safety Tips for People with Disabilities – انتشار : انجمن معلولین ضایعات نخاعی استان تهران