مقابله با درد های عصبی در افراد دچار آسیب نخاعی

برخلاف دردهای مبهم (  nociceptive  )، دردهای نوروپاتیک بدلیل ارتباط غیرعادی بین اعصاب آسیب دیده نخاع و مراکز درد واقع در مغز ایجاد می شوند. این دردها اغلب به صورت سوزن سوزن شدن، سوزش یا بریده شدن توصیف می شوند. این نوع دردها می توانند درسطح آسیب نخاع یعنی جایی که حس یا قدرت بدنی تغییر می کند، بالاتر از سطح آسیب، یا زیر سطح آسیب باشند. معمولاً عامل خاصی برای این نوع دردها وجود ندارد و اغلب نسبتاً ثابت هستند.

درد های نوروپاتیک پیچیده هستند و معمولاً برای مدیریت نیاز به ترکیبی از رویکردهای درمانی دارند. بطور کلی، اولین قدم این است که ببینیم آیا عارضه پزشکی باعث درد می شود یا خیر  و این پزشک است می تواند در تشخیص این موارد به شما کمک کند.

داروهای مناسب برای دردهای عصبی

استامینوفن (تیلنول)

این دارو، اغلب نادیده گرفته می شود، چراکه ممکن است مردم قدرت استامینوفن را برای مهار این نوع دردها کافی تصور نکنند، درحالی که این دارو در بیشتر بیماران موثر است، به ویژه در ترکیب با سایر داروها.

داروهای ضد تشنج

معمولا” داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین و پرگابالین (Lyrica) نیز در برابر درد عصبی خوب عمل می کنند.

• ضد تشنج های نسل اول: مانند کاربامازپین (Tegretol)، فنی توئین (Dilantin) و والپروات (Depakote) می توانند در تسکین این دردها موثر باشند. برخی از این داروها نیاز به آزمایش خون دوره ای دارند.
• ضد تشنج های نسل دوم: مصرف بیشتری دارند، چراکه نیازی به نظارت ندارند. از جمله این داروها می توان به گاباپنتین (Neurontin) و پرگابالین (Lyrica) اشاره نمود. اثر جانبی اصلی آنها آرامش بخش است، اما در غیر این صورت، آنها به خوبی تحمل می شوند.

داروهای ضد افسردگی

بطورکلی دو نوع اصلی از این داروها  وجود دارد که معمولاً برای درد های عصبی مورد استفاده قرار می گیرند.

• داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای ها (  TCAs  ):  مانند آمی تریپتیلین و نورتریپتیلین که بیشترین کاربرد را دارند. عوارض جانبی آنها عمدتا” خشکی دهان، یبوست و احتباس ادرار هستند که برای برخی افراد غیرقابل تحمل است. اما در غیر این صورت، کاملاً بی خطر بوده و برای خیلی از افراد بسیار موثرند.
• مهارکننده های بازجذب سروتونین نوراپی نفرین (SNRIs): که در درمان دردهای عصبی موثرند. نمونه های رایج انها شامل:  ونلافاکسین (Effexor) و دولوکستین (Cymbalta) هستند. عوارض جانبی اصلی آنها به طور بالقوه ناراحتی معده یا فشار خون بالا در برخی افراد است.

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ( NSAID ):

مانند ایبوپروفن (Advil)، ناپروکسن (Aleve) و سلکوکسیب (Celebrex) اغلب برای دردهای عصبی استفاده نمی شوند، اما گاهی اوقات می توانند در ترکیب با سایر داروها مفید باشند. عوارض جانبی آنها خفیف است و در برخی از افراد ممکن است ناراحتی معده ایجاد کنند. با این حال، مصرف بیش از حد و طولانی مدت  آنها می تواند به کلیه ها آسیب برساند.

داروهای مخدر( تریاک )

اکثر افراد مبتلا به آسیب نخاعی این نوع داروها را در زمان مصدومیت اولیه و بستری بودن در بیمارستان  مصرف می کنند. این داروها در فرمول های با تاثیر طولانی مدت ( مانند متادون، مورفین، اکسی کدون و فنتانیل، به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت ) یا کوتاه اثر ( مانند مورفین، اکسی کدون، هیدروکودون و هیدرومورفون، به مدت ۲ تا ۴ ساعت) مورد مصرف دارند. داروهای کوتاه مدت و طولانی مدت ، اغلب با هم تجویز می شوند تا با  شدت فزاینده درد در طولانی مدت مقابله کند.

عوارض جانبی داروهای مخدر

یبوست

داروهای مخدر حرکات روده را کند می کنند، بنابراین چه ضایعه نخاعی داشته باشید یا نه، باعث ایجاد یبوست می شوند. از آنجا که بسیاری از افراد مبتلا به آسیب نخاعی، در حال حاضر در اجابت مزاج خود مشکل دارند ، مواد مخدر می تواند اوضاع آن را بسیار بدتر کند.

وابستگی به دارو

هر کسی که به مدت طولانی داروهای مخدر مصرف کند ، دچار وابستگی فیزیولوژیکی به این داروها می شود. این موضوع بدان معنا نیست که فرد اعتیاد به مواد مخدر دارد ، بلکه بدن به دارو عادت می کند، به طوری که در صورت قطع ناگهانی، برخی علائم ترک مواد مخدر بروز خواهد کرد.

خماری

خواب آلودگی  یا خماری ، یکی از عوارض جانبی شایع مصرف داروهای مخدر محسوب می شود.

کاهش تحمل

موضوع این است که بدن با گذشت زمان، به داروی بیشتری نیاز پیدا می کند تا همان مزایا را دریافت کند. بنابراین در واقع، اگر ۵ میلی گرم مواد مخدر درد را تسکین دهد، پس از چند ماه ممکن است لازم باشد که مقدار آن به ۱۰ میلی گرم افزایش یابد. و این مسئله همینطورادامه پیدا می کند: یعنی پس از  گذشت چند ماه مصرف دارو به مقدار ۱۰ میلی گرم، نیاز به ۱۵ میلی گرم خواهد بود. این موضوع یکی از دلایلی است که استفاده طولانی مدت از مواد مخدر می تواند برای فرد مشکل ساز شود.

اعتیاد

اگر از مواد مخدر تحت نظر تجویز پزشک استفاده نشود، اعتیاد به آن می تواند یک خطرجدی محسوب شود.

داروهای موضعی

داروهای مالیدنی روی پوست، می توانند در تسکین برخی از انواع درد مفید باشند، اما این داروها فقط برای نواحی کوچک بدن کاربرد دارند.

کپسایسین ماده فعال این کرم ها از فلفل قرمز تهیه می شود. اگر چندین بار در طول روز از کپسایسین استفاده کنید، تاثیر آن آن بهتر خواهد بود.

لیدوکائین یک داروی بی حس کننده است، مانند آنچه که دندانپزشکان برای بی حسی دندان تزریق می کنند. قطعات لیدودرم برچسب هایی هستند که داروی لیدوکائین در آنها آغشته شده است. اما بسیار گران هستند و تحت پوشش بسیاری از شرکت های بیمه نیستند.

ژل دیکلوفناک یا ولتارن نیز یک ژل ضد التهابی  موثر محسوب می شود.

سایر درمان ها

شاهدانه: تحقیقات نشان داده که این ماده در کاهش دردهای عصبی و اسپاسم در برخی از افراد مبتلا به آسیب نخاعی و سایر ناتوانی ها موثر است.

استفاده از روشهای جراحی: جراحی دردرمان دردهای عصبی چندان رایج نیست، اما در موارد خاصی می تواند مفید باشد، از جمله  فشردگی عصب در ستون فقرات (فشردن ریشه عصب) یا آسیب عصبی محیطی مانند آسیب عصب اولنار در آرنج یا سندرم تونل کارپل. به همین ترتیب، تشکیل syrinx ( کیست در نخاع ) یا گیرکردن ریشه عصب (گیر افتادن اعصاب در بافت اسکار) ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

طب سوزنی: یک روش تحریک کننده عصبی محسوب می شود که در آن سوزن ها در نقاط مختلف پوست وارد می شوند. در حالی که برخی از مردم می گویند طب سوزنی کارآمدی خوبی دارد، اما هنوز تحقیقات، موثر بودن آن را اثبات نکرده است. با این حال، این روش در واقع هیچ عارضه جانبی منفی نداشته و می تواند ارزش امتحان کردن را داشته باشد.

ماساژ درمانی: داده های تحقیقاتی وجود دارند که نشان می دهد افراد مبتلا به آسیب نخاعی که از ماساژ مکرر به عنوان یک روش درمانی درد استفاده کرده اند، آن را موثر می دانند. در حالی که تنها برخی از شرکتهای بیمه هزینه بالای ماساژ درمانی را پرداخت می کنند، اما متأسفانه خیلی از آنها  این هزینه را تقبل نمی کنند.

TENS: مخفف تحریک الکتریکی عصب، از طریق پوست است که در آن از طریق قطعات کار گذاشته شده بر روی پوست، جریان الکتریکی به بدن منتقل می شود. این روش اغلب برای تسکین درد یکسری نواحی خاص مفید است، مانند درد در سطح آسیب در افراد دچار آسیب نخاعی، درد های رادیکولار یا ریشه عصبی یا دردهای  اسکلتی عضلانی.

گرما و سرما : می تواند برای افرادی که درد عضلانی دارند مفید باشد. اما نباید  از حرارت یا یخ روی مناطقی از بدن خود که فاقد حس طبیعی هستند، استفاده شود، چراکه ممکن است موجب سوختگی یا سرمازدگی شوند.

در نهایت:

استفاده از هر روشی برای تسکین درد باید با نظر پزشکان مجرب صورت گیرد. لذا توصیه می شود از داروها و روشهای یاد شده بدون مشورت با پزشکان و متخصصین درمانی خودداری نمائید.