سید محمد موسوی رییس هیئت مدیره کانون معلولین توانا

۱۴ سال قبل یعنی سال ۱۳۷۳ سید محمد موسوی با جمعی از عزیزان که معلولیت داشتند اقدام به تشکیل یک نهاد مردمی نمود که بزرگترین هدفش تغییر نگرش جامعه نسبت به معلولیت و دفاع از حقوق اجتماعی و همچنین اثبات توانمندی معلولان بخصوص برای مسوولین کشور بوده تا بتواند به عزیزان مسوول بگوید:
آری ، با دست خالی هم می توان در جهت رفع مشکلات معلولان گامهای مؤثری برداشت و لذا اگر چتر حمایتی دستگاههای دولتی را داشته باشیم ، این گامها بلندتر و فراگیرتر خواهد بود.

سید محمد موسوی با کوله باری از تجربه و سوابق درخشان مدیریتی ، توانست بیشترین فرصت شغلی را ایجاد نموده و همزمان با روز جهانی معلولان ، از سوی ریاست محترم سازمان بهزیستی کشور به عنوان کارآفرین برتر معرفی و لوح سپاس ویژه نخبگان را از دستان ریاست محترم جمهوری دریافت کرد تا همین رویداد مهم انگیزه ای باشد تا از سوی وزارت رفاه ، ایشان به عنوان مسوول کارگروه اشتغال معلولان منصوب شود.
اگر چه وی چندین سال است که مدیرعامل شرکت گروه بهداشتی فیروز می باشد ولی در همان سنگر تولیدی ما شاهد این هستیم که ۶۰ درصد از کارگران و کارکنان کارخانه فیروز از عزیزان معلول بوده و با دلگرمی مشغول به کار می باشند.

– شما بنیانگذار کانون معلولین توانا هستید . چه انگیزه ای باعث شده تا علیرغم این همه مشغله کاری طی ۱۴ سال متمادی در مسند ریاست ، به این مجموعه بیاندیشید ؟
وقتی مظلومیت معلولان را مشاهده می کنی و می بینی در گذشته هرگاه انجمنهای غیردولتی در جامعه شکل گرفته ، آن تشکیلات فقط توانسته در بین مردم جلب ترحم نموده و از اغنیاء و سرمایه داران مبالغی را دریافت و به نوعی به معلولین نیازمند بدهد ، بخوبی در می یابی که اینگونه حرکت های مردمی نه تنها اساسی نیست بلکه عزت و کرامت انسانی معلولین را نیز خدشه دار می کند . اما در کنار اینگونه حرکت ها کانون معلولین توانا بعنوان یک تشکل مردمی به میدان آمده و این پیام را نوید می دهد که: “بیایید حقوق اجتماعی معلولین را جامه عمل بپوشانیم و برای رشد آنها فرصت های برابر ایجاد کنیم . زیرا معلولین ناتوان نبوده و نیازمند ترحم دیگران نیستند “.
اگر بستر فرصت های برابر اجتماعی مهیا شود ، آنها در این بستر مانند افراد تندرست و شاید بهتر از آنها می توانند با سر بلندی و عزت زندگی کنند. حال شما خودتان بگویید آیا جا ندارد که بنده به اهداف اساسی و بلندپایه کانون معلولین توانا بیندیشم و در این راه مقدس تلاش کنم ؟ !
البته ناگفته نماند که در سالهای اخیر خوشبختانه تشکل های دیگری هم از این زاویه به مسائل معلولین نگریسته و در حال شکل گیری هستند.

– تعریف شما از سازمان مردم نهاد یا همان (NGO) واقعی ، چیست ؟
وقتی تعدادی از مردم جامعه که خیراندیش، متعهد، توانمند و کار آفرین هستند ، در جهت ایجاد حرکت های نوین اجتماعی و یا حمایت از یک قشر خاص دست به تشکیل یک نهاد مردمی می زنند، در واقع می توان گفت که این افراد در قالب یک سازمان مردم نهاد گام بر می دارند . البته این را هم بگویم که در ۴ ساله دوم ریاست جمهوری آقای خاتمی ایجاد تشکلهای مردمی یا همان (NGO ) یک مرتبه فراگیر شد و به تعبیری مد گردید ولی باید دید از آن میان اکنون چه تعداد NGO باقی مانده اند !؟ و یا در صورت حیات اجتماعی، چه کارایی دارند ؟
آیا به NGO های متعددی که در شهر قزوین با موضوعیت معلولین و به اراده ی بعضی از مسوولین دولتی آن زمان و با حضور چند انسان جاه طلب و خودنما – با امکانات دولتی- شکل گرفتند ، می توان گفت NGO واقعی ؟
این حرکتها به میل و سلیقه شخصی یک معاون اداره ایجاد شده و بیشتر جنبه استفاده ابزاری و موازی کاری داشت و البته امروز گذر زمان ثابت می نماید که متاسفانه هیچیک از آنها کار آمد نبوده و نیستند، چرا که اساس کارشان مردمی نبوده و در باطن ، دولتی هستند .
ما امیدواریم عزیزانی که در دستگاههای دولتی خدمتگزار می باشند ، در تشکیل NGO ها نقشی نداشته و شکل گیری آنان با سلیقه های شخصی آنها نباشند و حمایت های صحیح و تعریف شده دولت ، باعث تقویت و رشد NGO ها گردد .

– می دانیم که اشتغال یک فرد معلول قبل از اینکه به لحاظ اقتصادی حائز اهمیت باشد به لحاظ روانی تاثیر گذار و حائز اهمیت است ، در این خصوص توضیح می دهید ؟
از آنجائیکه معلولین در جامعه از فرصت های مناسب جهت حضور اجتماعی برخوردار نیستند ، لذا ابتدا اشتغال ، حضور اجتماعی معلولان را به ارمغان می آورد و سپس کسب درآمد به آنها این امکان را می دهد که احساس کنند بدون کمک دیگران روی پای خود ایستاده و می توانند زندگی خود را اداره کنند .

– آقای موسوی به نظر شما برای اشتغال معلولین چه طرحی عملیاتی ترو موفق تر خواهد بود ؟
امروزه کشورهای پیشرفته اروپایی و امریکایی در اوضاع بد اقتصادی به سرمی برند و آنها با مشکل بیکاری مواجه هستند. کشور ما نیز با توجه به ۸ سال جنگ تحمیلی و تحریم های اقتصادی و رکود بازارهای داخلی ، با مشکل بیکاری دست به گریبان است . .بنابراین وقتی برای انسانهای تندرست وسلامت جامعه به سختی می توان شغل ایجادکرد ، بدیهی است که این امر برای معلولان به مراتب مشکل ترخواهد بود. ولی اگر بخواهم طرحی عملیاتی و اشتغالزا، ارائه دهم ، این امر بی ارتباط با حمایت مستقیم مسئولین نخواهد بود و از طرف دیگر فقط نباید به ایجاد طرح های تولیدی اندیشید، بلکه باید دولت و مجلس شورای اسلامی قوانینی را وضع نمایند که صاحبان سرمایه و واحدهای صنعتی راغب شوند که معلولین را بکار گیرند . ما در این رابطه می توانیم قوانین جاری در کشورهای اروپایی و امریکایی را مطالعه و بررسی کرده و قوانین و تجربه های مطلوب آنها رادر جهت دستیابی به اهداف خودمان به کار ببندیم . اما به صراحت به شما می گویم: “جهت اشتغال معلولان آن دسته از طرحهای تولیدی عملی و زود بازده خواهد بود که دولت نیازمندیهای خود را در شرایط مساوی به لحاظ قیمت و کیفیت از تولیدات کارگاهها و کارخانجات معلولین خریداری نماید و به یک معنا سرمایه گذارانی که برای معلولین شغل ایجاد می نمایند مطمئن باشند که تولیدات آنها در اولویت بوده و توسط دولت محترم ،خریداری خواهد شد.
به عقیده بنده بزرگترین بازار و خریدار ، خود دولت است . پس چه اشکالی دارد دولت برای تحقق اشتغال معلولان متعهد باشد که بخشی از مایحتاج خود را در الویت از کارگاههای معلولین خریداری نماید .

– شنیده ایم که اخیراً از سوی وزارت رفاه بعنوان سرپرست کارگروه اشتغال معلولین انتخاب شده اید و جلساتی هم در این خصوص داشته اید ؟ لطفاً در این رابطه برای ما بگویید .
بله ، بنده به همراه مسئولین چند NGO در تهران جلساتی داشته ام ودرخصوص اشتغال معلولین صحبت هایی هم کرده ایم و ما در این خصوص فعلاً گام های اولیه را برمیداریم ، امید است بعد از چند جلسه و انجام کارهایی سودمند ،در مجله شما گزارش مفصل تری در رابطه با این موضوع ارائه دهیم .

– آیا مدیران شرکت فیروز از کارگران و کارکنان معلول خود راضی هستند ؟
به گفته مدیر کارخانه و دیگر معاونین بنده، معلولین نسبت به افراد تندست در زمینه تولید کار آمدترند. بنده از جانب شرکت فیروز به دیگر واحدهای تولیدی این پیام را می دهم که :” آری ، معلولین هم می توانند در سنگر تولید ، با موفقیت و تلاش مستمر، ایفای نقش کنند ، پس شما هم برای رفع مشکل اشتغال معلولان ، از شرکت فیروز الگو بگیرید “.

– نظر کلی شما در مورد تولید در کشورمان چیست ؟
قبل از اینکه چرخه خرید و فروش زمین و ساختمان به رکود بیانجامد واقعاً می توانستیم بگوییم که تولید کننده یا عاشق است یا دیوانه . زیرا تولید دردسرهای خاص خود را دارد ولی خرید و فروش زمین برای کسی که صاحب سرمایه است کاری بی دردسر است . اما من به همه آنها که اعتقادشان قوی است و از دین مبین اسلام پیروی می کنند می گویم که :”در هر مقطعی از زمان در راه خدا باید جهاد کرد و در این شرایط ایجاد فرصت شغلی و ایستادن در سنگر تولید ، می تواند جهاد در راه خدا باشد . حال خود در مورد ایجاد اشتغال برای معلولان و ارزش معنوی آن قضاوت کنید .”

– شما با پرداخت مستمری به معلولین موافق هستید ؟ آیا این کار را زیر بنایی می بینید ؟
خیر، مستمری ناچیزی که به معلولین پرداخت می شود درحدی است که شخص معلول اگر بخواهد نان خالی هم بخورد ، این مبلغ کفایت نمی کند و از طرفی مستمری را باید به آن کسی داد که ناتوان محض است . به جای پرداخت مستمری به معلولان بهتر است بستر فرصت های برابر را برای معلولان ایجاد کرده و حقوق اجتماعی آنها را تحقق بخشیم .

– به نظر شما برای معلولین کم توان ذهنی که بسیار هم مظلوم واقع می شوند چگونه باید اشتغال ایجاد کرد؟
در شرایط فعلی حل مشکل اشتغال برای کم توانان ذهنی ، بسیار دشوار است و خانواده های این عزیزان با مشکلات متعددی روبه رو هستند و بهداشت روانی آنان همواره در خطر است . بویژه که این عزیزان قادر به دفاع از حقوق خود نیستند.
اما ما باید باور کنیم که کم توانان ذهنی اغلب آموزش پذیرند و در راستای کارهای تولیدی ، مشاغلی وجود دارد که بتوان انجام آن را به دست این عزیزان سپرد . من به طور مثال به بسته بندی محصولات در کلیه زمینه ها اشاره می کنم که معلولان کم توان ذهنی در اجرای آن می توانند سهم عمده ای داشته باشند . البته این امرمستلزم کارشناسی خاص می باشد.

– آیا چیزی باقی مانده که سوال نکرده باشم و شما مایل باشید راجع به آن صحبت کنید ؟
بله ، خیلی چیزها باقیمانده زیرا مشکلات معلولین به ویژه در زمینه اشتغال کم نیست و من از همین جا با صدای بلند به تمام مسئولین می گویم که :” شما برای معلولان در زمینه مستمری، مسکن ، ازدواج ، آموزش، بهداشت ، ایاب وذهاب ، خودرو و … نیاندیشید ! زیرا معلولان دارای عزت و توانایی هستند . شما برای اشتغال آنها بیندیشید ، چون اگر معلولان صاحب شغل و در آمد باشند قطعاً مانند دیگر انسانها برای رفع مشکلاتشان اقدام خواهند نمود . بنابراین اشتغال می تواند رفع کننده همه این مشکلات باشد .

– و اما صحبت پایانی :
اگر در روز جهانی معلولین این بنده حقیر به عنوان خدمتگزار ، به عنوان کارآفرین برتر به ریاست محترم جمهوری جناب آقای دکتر احمدی نژاد معرفی شدم ،در حقیقت بنده به نمایندگی از سوی همه عزیزان زحمتکش و کارآفرین کانون معلولین توانا این عنوان را دریافت داشتم و جا دارد از دقت نظر و ارزیابی صحیح و همچنین لطف و محبت مدیران محترم و ریاست محترم سازمان بهزیستی کشور و مدیرکل محترم بهزیستی استان قزوین برادر گرامی جناب آقای دکتر افشار مقدم ، تشکر نموده و در آغاز سال نو از خداوند متعال برای همه عزیزان کانون و مسوولین دلسوز نظام مقدس جمهوری اسلامی توفیق روز افزون آرزومندم .

منبع: پایگاه جامع اطلاع رسانی معلولان