راهنمایی های کلی برای مدیریت روده نوروژنیک درافراد دارای آسیب نخاعی

اگرچه تمام بیماران مبتلا به آسیب نخاعی دچار روده عصبی می شوند ، نوع و علائم آن به سطح ضایعه و کامل یا ناکامل بودن آن بستگی دارد . افراد دچار ضایعات بالاتر از سطح مهره ای ۱۰T و یا  سطح نخاعی ۱۲T ، روده هیپررفلکسی دارند ، در حالی که کسانی که دارای ضایعات پائین مهره ۱۰T و یا نخاع ۱۲T هستند ، روده بدون واکنش ( areflexic) دارند .

بی اختیاری مدفوع اثرات اجتماعی و عاطفی قابل توجهی دارد . هر بیمار به یک برنامه مدیریت روده فردی و منحصر به خود نیاز دارد که باید در آن ، زمان دفع مدفوع ، رژیم غذایی ( از جمله فیبر و مصرف مایعات ) ،  مسائل جسمی ( رفلکس گاستروکولیک ، ماساژ شکم ) و روش تحریک رکتوم ( روده هیپررفلکسی ) یا تخلیه دستی (روده بدون واکنش ) در نظر گرفته شود . اغلب بیماران از داروهای ضد یبوست مزمن ( مثل نرم کننده های مدفوع ، محرکها  و یا مسهل های اسمزی ) استفاده می کنند .

اگر روال مدیریت روده بصورت دلخواه و مطلوب موثر واقع نشود ، باید هر بار ۱ عنصر از برنامه  مدیریت تغییر داده شود تا به شناسایی علت کمک کند و نباید بیشتر از ۱۰ تا ۱۴ روز تغییرات اعمال شوند  .

روده نوروژنیک دلیل شایع در بیماران دچار آسیب نخاعی که باید به پزشک متخصص مراجعه و یک علت شایع اتونومیک دیس رفلکسی است . دررابطه با روده نروژنیک با انواع اصطلاحات زیر مواجه می شویم :

روده نوروژنیک :

در واقع اختلال دستگاه گوارش و عملکرد آنورکتال ناشی از یک ضایعه در سیستم عصبی که روال زندگی را تغییر می دهد  و می تواند منجر به ایجاد عوارض تهدید کننده زندگی مانند اتونومیک دیس رفلکسی شود .

روده بدون انعکاس ( Areflexic ) :

روده نورون حرکتی تحتانی ( LMN) که در اثر ضایعه بخشهای خاجی ایجاد می شود و در آن هیچ واسطه رفلکس نخاعی رخ نمی دهد .

روده انعکاسی ( Reflexic ) :

روده نورون حرکتی فوقانی (  UMN) که در اثر ضایعه نخاعی حاصله در بالاتر از بخشهای خاجی ایجاد می شود و در آن تخلیه مدفوع نمی تواند بصورت ارادی از طریق اسفنکتر مقعد خارجی آغاز شود .

روده با انعکاس شدید ( Hyperrefexia )

نشانه های روده نورون حرکتی فوقانی ( UMN) از طریق افزایش دیواره کولون و تن مقعد مشخص می شود . در این اختلال کنترل اختیاری ( قشر مغز ) بر روی اسفنکتر خارجی مقعد مختل شده و اسفنکتر تنگ باقی می ماند ، و به موجب آن احتباس مدفوع  افزایش می یابد . در عین حال  ، ارتباطات عصبی میان نخاع و روده بزرگ ، دست نخورده باقی مانده و به موجب آن ، هماهنگی رفلکس و نیروی محرکه مدفوع وجود دارد . سندرم روده UMN معمولا”  با یبوست و احتباس مدفوع ، حداقل در قسمتی ، و به دلیل فعالیت های اسفنکتر و مقعد خارجی همراه است  (Stiens و همکاران ، ۱۹۹۷) . تخلیه مدفوع در این افراد با استفاده از فعالیت های انعکاسی ناشی از یک محرک القاء شده به درون راست روده ، مانند یک شیاف محرک یا تحریک دستی رخ می دهد .

روده بدون انعکاس ( Areflexic)

نشانه های روده نرون های حرکتی تحتانی (LMN ) از طریق از دست دادن واسطه مرکزی حرکات دودی ( نخاع ) حرکات دودی مرکزی و کند شدن نیروی محرکه مدفوع مشخص می شود . سندرم روده LMN معمولا”  با یبوست و خطر قابل توجهی بی اختیاری به دلیل ناتوانی اسفنکتر مقعد خارجی و عدم کنترل بر عضله مربوطه همراه است که باعث باز شدن کانال مقعد می شود . معمولا” در این حالت تخلیه مدفوع با تحریک دستی می تواند آغاز شود  .

تاثیرکامل بودن ضایعه

افرادی که دچار ضایعه ناکامل هستند ، ممکن است پر بودن مقعد را احساس کنند و توانایی تخلیه روده را داشته باشد . بنابراین ممکن است حتی هیچ برنامه خاصی نیاز نداشته باشند .

جدول زیرنگرانی های احتمالی را با توجه به سطح ضایعه نشان می دهد .

از دیگر نشانه های روده نروژنیک می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• اتساع شکمی
• ناراحتی در تنفس طبیعی
• سیری زودرس
• حالت تهوع
• مشکل تخلیه
• تخلیه ناخواسته
• خونریزی از مقعد
• اسهال
• یبوست
• درد

مدیریت روده و توصیه ها

اهداف مدیریت روده : قبل از هر برنامه ای باید ابتدا اهداف آن مشخص شوند که بطور کلی می تواند شامل موارد زیر باشد :

1. تخلیه کامل به طور منظم (هر ۱-۲ روز یکبار )
2. جلوگیری از تخلیه ناگهانی
3. پیشگیری و درمان عوارض مربوطه ( از جمله : یبوست ، بواسیر ، انباشتگی مدفوع، سوراخ ، آبسه ، اتونومیک دیس رفلکسی ( AD)

راهنما یی هایی کلی برای تهیه برنامه مدیریت روده  :

• باید یک ارزیابی اصولی و جامع وکامل از عملکرد روده و اختلالات ان ، در شروع آسیب انجام و به صورت سالانه ادامه پیدا کند .
• مدیریت روده باید در طول مراقبت های حاد شروع و در صورت نیاز تجدید نظرگردد .
• برنامه مدیریت روده باید به گونه ای باشد که تخلیه قابل پیش بینی و موثری را فراهم کند و شکایت گوارش و تخلیه را کاهش دهد .
• بررسی وضعیت آگاهی ، ادراک ، توانایی حرکتی و عملکردها ، در ارزیابی و تعیین توانایی فرد برای تکمیل برنامه مراقبت روده یا دستور پزشک مهم هستند .
• ضروریات مروبط به مراقبتهای لازم ، اهداف شخصی ، برنامه زمانی زندگی روزمره ، نقش تعهدات ، نیازهای ارتقاء ، و کیفیت زندگی مربوط به خود فرد ، بایستی در تهیه یک برنامه های مراقبت روده در نظر گرفته شوند.
• ایجاد یک برنامه زمانی منسجم برای اجابت مزاج ، بر اساس عوامل موثر بر دفع ، الگوهای دفع قبل از آسیب ، و خواسته های پیش بینی شده زندگی ، در هنگام طراحی یک برنامه مراقبت روده ضروری هستند .
• تجهیزات تطبیقی ​​مناسب که می توانند برای مراقبت و تخلیه روده مفید باشند ، باید مورد توجه قرار گیرند .
• تمام جنبه های برنامه مدیریت روده باید طوری طراحی شوند که فرد بتواند آن را به راحتی در خانه و محیط اجتماع خود اجرا کند .
• پایبندی به توصیه های درمانی ، به هنگام ارزیابی شکایت و مشکلات روده ای باید مورد توجه قرار گیرد .
• درمان موثرعوارض روده عصبی از جمله انباشتگی مدفوع ، یبوست، و بواسیر ، برای به حداقل رساندن پتانسیل عوارض طولانی مدت ازضروریات است .