بهره مندی از واکنش های غیر طبیعی بدن در افراد تتراپلژی

تتراپلژی، اثرات مخرب بیشتری نسبت به پاراپلژی دارد، چرا که  باعث فلج شدن عضلات بالاتنه، قفسه سینه و جلوی دستها می شود، که این هیچکدام از این موارد در افراد پاراپلژی وجود ندارد. علاوه بر این ها، افراد تتراپلژی با ضعف در پدیده های عادی بدن مانند عرق کردن، حرارت بدن و گردش خون مناسب روبرو می شوند.

افراد مبتلا به آسیبهای نخاعی نواحی گردنی یعنی تترا پلژی می توانند از واکنشهای غیر عادی بدن خود، در مدیریت فعالیت های روزمره زندگی خود بهره ببرند. با شناخت آنچه که با این علائم بروز می کنند، حتی می توان افراد دچار تتراپلژی را از درد و رنج های آینده زندگی نجات داد.

در بخش اول از سری واکنشهای غیر طبیعی بدن در افراد تتراپلژی، در این مورد بحث می کنیم که افراد تترا پلژی چگونه می توانند از نقص عرق کردن بدن خود به نفع خود سود ببرند.

پدیده عرق کردن

عرق کردن در افراد سالم باعث خروج گرما از بدن شده و بعد از آن فرد احساس خنک شدن می کند . این موضوع باعث می شود افزایش دما در بدن محدود و کنترل شود. بدین ترتیب تعریق باعث نجات انسان از ایجاد نشانه های تب می گردد.

اما، در افراد کوادری پلژی، به دلیل محدودیتهای ایجاد شده در تنظیم درجه حرارت بدن، تعریق رخ نمی دهد. در عوض، علائم آن بصورت نشانه هایی مانند خارش شدید، تحریک و درد در قسمتهای فلج بدن بروز پیدا می کند. با این وجود،  بیشتر اوقات مشاهده می شود که تعریق در ناحیه پیشانی و گردن رخ می دهد. به طرز شگفت انگیزی، اگر در سمت راست قسمت های مرکزی فلج بدن درد وجود داشته باشد، تعریق در سمت چپ پیشانی رخ می دهد. به همین ترتیب، درد در سمت چپ باعث ایجاد عرق در ناحیه راست پیشانی می شود.

با علم به این موضوع ، هر گاه یک فرد تتراپلژی دچار علائم تعریق شود ، باید  بلافاصله اعضای فلج بدن خود را از نظر وجود یک محرک دردناک بررسی کند. در واقع هروقت آنها عرق می کنند، مطمئنا” یک دلیل موجه برای آن وجود دارد. بیشتر اوقات وجود یک عامل تحریک مثلا” به دلیل خم شدن انگشتان پا یا گیرکردن ناخن ها به دیواره کفش است، یا وقتی در حالت نشسته باشند، ممکن استبه دلیل سطح سخت، تیز یا نوک تیز زیر باسن تعریق رخ می دهد.

بنا به اظهارات یکی از افراد تتراپلژی مجرب : ”  تصور کنید اگر بخاطر درد که نمی توانم مستقیماً آن را احساس کنم،  عرق نمی کردم، معلوم نیست ممکن بود چه اتفاقی برایم بیافتد. این امکان وجود داشت که در قسمتهای مختلف بدن،  دچار زخم های فشاری ناجور شوم. و شما می دانید که  زخم های فشاری بخصوص در افراد تتراپلژی می تواند چه عواقب مخربی را به دنبال داشته باشد؟  آنها می توانند شما را بی حرکت کنند و حتی در موارد شدید می توانند شما را روی تخت مرگ قرار دهند!  خدا را شکر، که این عملکرد عرق کردن توانسته بطورغیر مستقیم من را از رنج ها ومشکلات آینده نجات دهند.

حرارت بدن

افراد مبتلا به آسیب های نخاعی گردنی یعنی تتراپلژی ها، با مشکل کنترل حرارت بدن خود که در افراد سالم بطور طبیعی انجام می گیرد، روبرو هستند .

در بدن افراد سالم ، آنچه که اتفاق می افتداین است که  : در زمستان ها ، مویرگهای خونی نزدیک پوست منقبض می شوند تا  مانع از هدر رفتن گرمای بدن از طریق تابش شوند . برعکس در تابستان، همین مویرگها منبسط می شوند تا گرمای بیش از حد بدن را به شکل تابش از بدن خارج کنند . هدف از این دو عملکرد، کنترل دمای بدن و حفظ آن در حد تحمل بدن انسان است.

اما از طرف دیگر، افراد تترا پلژی در زمستان، به دلیل از دست دادن بیش از حد گرما دچار لرز شده و در تابستان به دلیل افزایش بیش از حد گرما دچار تب می شوند.

اما باید دانید که : این افراد می توانند از همین کاستی ها به روشهای زیر به نفع خود استفاده کنند، در حلیکه افراد سالم نمی توانند از آن بهره مند شوند:

در تابستان ، اگر یک فرد تتراپلژی یکی دو ساعت در یک محیط مجهز به تهویه مطبوع و خنک قرار گیرد، با وجود رگ های خونی که منقبض نشده، بدن او تصور می کند که به اندازه کافی خنک شده، بنابراین بعد از رفتن به محیط گرم، می تواند ۵ تا ۶ ساعت به راحتی در آن محیط گرم بسر ببرد.

با چنین شرایطی بدن افراد تتراپلژی، در واقع قدرت شتر را پیدا می کند! به این صورت که شترها آبی را که می نوشند از قبل در کوهان خود ذخیره می کنند تا از آن برای آینده و در بیابانها استفاده کنند. وقتی چنین چیزی را  تصور می کنید، می بینید که چنین هدیه ای ، به افراد سالم تعلق نگرفته است. چرا که آنها چند دقیقه پس از ترک محیط خنک مجددا” احساس گرما می کنند.

به همین شکل، در زمستان ها، اگر چند ساعت در محیط گرم بنشینند، مویرگ های ” غیر طبیعی” آنها اطمینان حاصل می کنند که گرمای کافی را بدست آورده اند  و می توانند به راحتی تا چند ساعت در فضای خنک سپری کنند. بطوری که حتی بدون پوشیدن پیراهن  و با بدن برهنه!  هم می توانند این کار را انجام دهند.  چنین قدرتی را هیچیک از دوستان یا اعضای خانواده  نمی توانند از خود نشان دهند.

نتیجه اینکه :

به طور خلاصه، اگر آسیب نخاعی به نوعی قدرت شما را از بین برده ، اما از جهات دیگری باعث قوی تر شدن آن شده است. نکته مهم درک این موضوع است که ما با وجود ناتوانی می توانیم به خود و جهان خود نگاهی دیگر داشته باشیم .

فشارخون

افراد مبتلا به تتراپلژی، بیشتر اوقات باید با گردش خون ضعیف خود سازگاری پیدا کنند. گاهی اوقات، فشار خون تا سطح بسیار پایین افت پیدا می کند ، در حالی که بعضی مواقع به طور غیر قابل پیش بینی شده ای بالا می رود. این واکنش های غیرطبیعی در بدن افراد تتراپلژِی دیده می شود .

گردش خون در افراد سالم توسط دریچه های موجود در رگ های خونی آنها تنظیم می شود. این عملکرد پس از آسیب نخاعی ، در افراد تتراپلژی از بین می رود. افراد عادی به هنگام تغییر وضعیت از حالت ایستاده به حالت نشسته یا دراز کش احساس سرگیجه نمی کنند. چرا که دریچه های موجود درعروق آنها، از جریان بیش از حد خون به قسمت های پایین بدن جلوگیری می کند. چنین جریانی به سمت نواحی تحتانی بدن به دلیل نیروی جاذبه طبیعی است.

اما در افراد تتراپلژی، در واقع توانایی دریچه ها برای اینکار از دست می رود ، به این معنی که افراد تتراپلژی هنگامی که از حالت خوابیده به حالت نشسته تغیر وضعیت می دهند، با افت ناگهانی فشار خون مواجه می شوند. در حالی که، در افراد عادی دریچه های رگهای خونی از جریان بیش از حد خون  به سمت مغز به هنگام تغییر وضعیت از  حالت خوابیده به حالت ایستاده یا نشسته جلوگیری می کنند.

اگرچه تکنیک های مختلفی برای حل این مشکل یا دور زدن آن وجود دارد، اما هدف از طرح این موضوع  این است : چگونه این افراد می توانند از این ضعف، به نفع خود استفاده کنند. به این معنا که با شناخت علت بالا یا پائین آمدن فشارخون می توان اقدامات پیشگیرانه ای را در برابر آسیبهای احتمالی به بدن در نظر گرفت وبا این اقدامات بهره برد. این موضوع در دو حالت زیر بررسی شده است :

سناریوی فشار خون بالا :

فشار خون بالا در افراد عادی ( غیر نخاعی )  معمولا” به دلیل کلسترول بالا یا غلظت قند در بدن اتفاق می افتد. از طرف دیگر، همین پدیده در افراد دچار آسیب نخاعی تتراپلژی اغلب در مواردی اتفاق می افتد که اعضای فلج بدن دچار نوعی تحریک شدید می شوند که ادر افراد سالم بصورت درد بروز پیدا می کند.

این پدیده که به عنوان اتونومیک دیس رفلکسی نیز شناخته می شود، به دلیل تاثیرات حاصل از عفونتهای ایجاد شده در داخل مثانه ( عفونت ادراری )، یبوست شدید در روده ها، اثرات ناشی از زخم های فشاری یا هر نوع بثورات یا تحریک در قسمت های نامفهوم بدن رخ می دهد.

بنابراین، شاخص فشار خون بالا در این افراد می تواند به عنوان یک زنگ خطر برای اتفاقاتی مضری باشد که  در بدن رخ داده است. از بین بردن عامل خارش ، تحریک یا درد ، در سریعترین حالت ممکن، می تواند مانع از بروز آن و آسیب بیشتر به بدن شود.

سناریوی فشار خون پایین :

همانند افراد عادی ( غیر نخاعی )، در افراد تتراپلژِی هم  فشار خون پایین، نشان دهنده ضعف حاصل از تغذیه ناکافی است. چنین نشانه ای ، ضرورت استفاده از یک رژیم غذایی سالم را دو چندان می کند.

بعلاوه ، فشار خون پایین در افراد تتراپلژِی، همانطور که معمولاً تجربه شده است، می تواند شاخص وجود و تجمع عفونت در داخل زخمهای فشاری باشد. بنابراین این موضوع می تواند یک زنگ هشدار برای مراقبان باشد که اقدامات آنها برای بهداشت زخم به اندازه کافی کارآمد نبوده است.