تأثیر نقش سفر بر سلامت جسمی و روانی افراد نخاعی ( زن و مرد ) در شهر شیراز

تأثیر نقش سفر بر سلامت جسمی و روانی افراد نخاعی ( زن و مرد ) در شهر شیراز

نویسندگان : فرزاد پورغلامی / رضا فراشبندی / حمید صباغیان / طاهره جعفری

rahman.farashbandi@yahoo.com

farzad.pgh @yahoo.com

تحقیق حاضر به بررسی تأثیر نقش سفر بر سلامت جسمی و روانی افراد نخاعی ( زن و مرد ) در شهر شیراز پرداخته است . هدف اصلی این تحقیق ، بررسی نقش سفر بر سلامت جسمی و روانی افراد نخاعی می باشد . با انجام این تحقیق می خواهیم تاثیر سفر بر سلامت جسمی و روانی افراد نخاعی را بررسی کنیم . ابتدا به سازمان بهزیستی مراجعه نموده و معرفی نامه جهت همکاری دریافت گردید و سپس لیست افراد نخاعی را از قسمت آمار گیری تهیه و به صورت تصادفی انتخاب شد . سپس با مراجعه به منزل افراد مذکور توضیحات لازم و کافی در مورد تحقیق منتقل شد و پرسشنامه به آنها داده شد و جواب های مورد نظر جمع آوری شد . این پژوهش با استفاده از روش توصیفی – همبستگی و با بکار گیری پرسشنامه ی استاندارد سلامت روان و همچنین پرسشنامه ی محقق ساخته در قالب سوالات ۵ گزینه ای ( خیلی کم – کم- بی تاثیر – زیاد و بسیار زیاد ) از نمونه ای به حجم ۱۰۰ نفر از افراد نخاعی ( زن و مرد ) شهر شیراز که قادر به پاسخگویی بوده اند به عمل آمده است و با استفاده از برنامه SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . در بحث توصیفی میانگین ، میانه ، نما ، انحراف استاندارد و واریانس را در میان پاسخگویان بدست آوردیم و با استفاده از آمار استنباطی ضریب پیرسون و رابطه ی معناداری بین متغیرها را بدست آوردیم که نتایج نشان داد سفر با سلامت روان ، کنترل فردی ، خواب معلولان ، ایجاد انگیزه ، رضایت از زندگی ، سطح شادکامی و روابط اجتماعی رابطه ی معنادار دارد .

پیامبر اکرم ( ص ) فرمود : سافروا تصحوا و جاهدوا تغنموا . ( سفر کنید تا صحت و سلامتی به دست آرید و جهاد کنید تا غنیمت یابید . ) سفر به ما این امکان را می دهد که کمی فشارهای روحی و جسمی را از خود دور کنیم . حتی اگر سفر کاری باشد و شما مجبور باشید ساعت های متمادی در کنفرانس هایی شرکت کنید ، در عوض با کشور یا شهر جدیدی آشنا خواهید شد. ممکن است مسافرت اضطراب و استرس هم داشته باشد ، به خصوص اگر سفر شما همراه با گردش و بازدید از جاهای دیدنی باشد یا نیاز به آشنایی با زبان های مختلف داشته باشید یا مقصدتان شهری شلوغ باشد. اما استرس سفر یک استرس مثبت است و مثل اضطراب شما از کار زیاد یا زندگی روزمره نیست . کاهش فشار و استرس روحی همیشه به سلامتی شما کمک خواهد کرد . مسافرت از هر نوعی که باشد باعث می شود برای مدتی از زندگی عادی خود دور شوید و همین مسئله به تنهایی انرژی زیادی به شما می دهد . اینکه بخواهید برنامه روزانه خود را کمی تغییر دهید ، می تواند به عنوان نوعی درمان محسوب شود و این کار از کسل و خسته شدن فکر و جسم جلوگیری می کند. بزرگی می گفت : هر تغییر و تنوعی به اندازه استراحت خوب است .

سفر باعث می شود که از چهاردیواری منزل یا محل کار دور شوید و بیشتر ازهوای تازه و سالم لذت ببرید . اگر برای گردش به کوهستان یا برای استراحت به کنار دریا بروید ، نسبت به روزهای عادی عمیق تر نفس بکشید تا اکسیژن بیشتری وارد بدنتان شود. همچنین می توانید از آفتاب گرفتن هم استفاده ی زیادی ببرید ، اما احتیاط های لازم برای جلوگیری از آفتاب سوختگی را فراموش نکنید.

برنامه ریزی هم قسمتی از تفریحات است. زمانی که سفری در پیش دارید ، حتی یکنواختی و کار سخت باعث می شود که بهتر با مشکلات کاری کنار بیایید . سفر کردن دید و احساس تازه ای نسبت به فرهنگ ها و آداب و رسوم مختلف به شما می دهد و کمک می کند که از زندگی بیشتر لذت ببرید . سفر حتی باعث می شود دید تازه ای نسبت به شهر خودتان هم پیدا کنید . سفر کمک می کند تا افراد مختلفی را ملاقات کنید . اجتماعی بودن و معاشرت کردن نوعی درمان به حساب می آید و باعث می شود با فرهنگ ها و آداب و رسوم مختلف آشنا شوید . اگر تواناییش را دارید که به هر کجا دوست دارید سفر کنید ، این کار را انجام دهید چون ممکن است بعدها پشیمان شوید . سفر به شما این امکان را می دهد که بدون فکر کردن به وظایف و مسئولیت های خانه ، زمان بیشتری را با همسرتان بگذرانید و کمی به گذشته برگردید . مطمئناً گذراندن اوقاتی خوش کنار همسرتان در سفر ، خیلی بهتر از دعوا کردن است . دور شدن از محیط خانه و کار، باعث تجدید قوا و آرامش می شود و برای سلامتی روحی خانواده نیز مفید است. سفر کردن یکی از فعالیت هایی است که نباید نادیده گرفته شود . اگر زیاد به مسافرت می روید ، سعی کنید بیشتر روی فواید آن مطالعه کنید چون اینگونه از سفرتان بیشتر لذت خواهید برد . از فرصت هایی که برای مسافرت برایتان پیش می آید نهایت استفاده را ببرید و از تأثیری که بر جسم و روحتان دارد استقبال کنید . ( پری نوش ، ۱۳۸۹ )

فرهنگ سفر، مساله مهمی است که کمتر به آن پرداخته می‌شود. فرهنگ سفر ما به جای دیدن، خوردن ، شده است. وقتی به سفر می‌رویم به جای این ‌که به دیدن و یادگیری ولع داشته باشیم بیشتر به فکر شام و ناهار هستیم . گاهی هم به دنبال خالی کردن فریادهای فروخورده خود و عقده‌های درونی خود بر سر طبیعت و مردم آن شهر یا آن روستا یا راهنمای تور هستیم . وقتی برنامه سفری را می‌ریزیم بدون مطالعه و تنها برای وقت گذراندن به سفر می‌رویم .

انسان به دنیا که می‌آید یک مسافر است و باید سفر دنیا را تا انتهای آن به پایان برساند. سفر ذاتا موجب تکامل است و جایی است برای متعالی شدن و یاد گرفتن . ما در سفر آزمایش می‌شویم . برای تهیه ی خوراک ، جا و تمام نیازهای اولیه و روزمره‌ای که در محل زندگی خودمان برای آنها فکر نمی‌کنیم باید تلاش کنیم . در سفر چیزی برای ما نیست ، پس باید متواضع باشیم ، چرا که در شهر دیگری و در مکانی متعلق به کسانی دیگر هستیم. ما در سفر از خودمان و از آن من با هر منصب و شغل و جایگاهی که دارد فاصله می‌گیریم و به یک مسافر تبدیل می‌شویم . در سفر اصول ارتباطات و معاشرت است که حرف اول را می‌زند و می‌تواند پاسخگوی نیاز‌های شما باشد. هرچه بتوانید انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشید ، بیشتر می‌توانید از سفر استفاده کنید و البته از خواص سفر این است که انعطاف‌پذیری شما بالا می‌رود و به تدریج شما را مثل یک سنگ تیز که از ارتفاع می‌افتد و تا به دریا برسد نرم می‌شود ، انعطاف‌پذیر و ملایم‌تر از گذشته می‌کند با دلی گشاده‌تر و با ظرفیتی بالاتر و صبری زیادتر. در سفر گذشت کردن را یاد می‌گیریم . سفر اکسیر عجیبی دارد که انسان‌ها را به هم نزدیک می‌کند. طبیعت ما را به چالش می‌کشاند و همکاری می‌طلبد و این همکاری ما را به هم نزدیک می‌کند و یک محبت بدون توقع و انتظاری را بین انسان‌ها به وجود می‌آورد.

دکتر پرویز ذوالعین در تحقیقات خود به نکات جالبی اشاره کرد : او که پرسفرترین جهانگرد ایرانی بود موفق شد به ۱۹۰ کشور جهان سفر کند . چند سال پیش از مرگش ، خبرنگاری از او پرسید شما چگونه برنامه‌ریزی کردید که توانستید این‌ همه سفر کنید ؟ دکتر ذوالعین پاسخ داد که: “اگر می ‌خواستم برنامه‌ ریزی کنم ، ۱۹۰ کشور که هیچ، به ۱۰ کشور هم نمی‌ توانستم سری بزنم ، توصیه می ‌کنم سفر را سهل و آسان بگیرید و خود را درگیر قیود و زواید آن نکنید تا آرامش بیشتری را تجربه کنید.”

دکتر محمد مهدی قاسمی در تحقیقات خود به نکات جالبی اشاره کرد :

اول اینکه لذت بردن از سفر را یاد بگیریم. در واقع باید به سفر نه به عنوان تفریحی پرهزینه و گاه مشقت‌ بار ( آن چنان که معمول است) نگاه کنیم ، بلکه به سفر می ‌توان به عنوان هنری که کاملا قابل دستیابی و لذت ‌بخش است، بنگریم . هنگامی که این نوع نگاه کردن را آموختیم ، آن وقت می‌ توانیم بی‌ هیچ برنامه‌ ریزی قبلی، بدون هیچ نیازی به مقدمات طولانی و بدون هیچ پروایی ، حضور در جاهایی دور از محل سکونت را تجربه کنیم و خود را یک جهان ‌گرد ، یک مسافر یا یک سالک بدانیم .

قرآن کریم در ۱۰ آیه مردم را به سیر و گردش در زمین فرمان داده است .

در نظر داشته باشید که مسافرت یکی از جذاب‌ ترین تفریحات است که در افزایش سلامت روان به شدت موثر است. احادیث مشهوری از پیامبر گرامی اسلام درباره سفر و فواید آن روایت شده است. یکی از مشهورترین این احادیث “سفر کنید تا سالم و تندرست باشید”.

دکتر نادر مدیر کل انجمن ها در تحقیقات خود به نکات جالبی اشاره کرد .

این که ما چگونه سفر کنیم بستگی به شخصیت، تربیت و تحصیلات ما دارد. لذت بردن از سفر بیش از آنکه به توانایی اقتصادی و یا میزان بهره‌ وری از ابزارها و تجهیزات خاص، بستگی داشته باشد، موضوعی حسی ، عاطفی و درونی است. همچنان که انتظار نمی‌ رود همه آدم‌ ها از یک قطعه موسیقی فاخر و ارزشمند لذت ببرند ، نباید انتظار داشت همه آدم ‌ها لذت یک شب زیبا در کنار یک دریاچه آرام و یا در زیر آسمان پرستاره کویر را درک کنند .

این تحقیق به صورت توصیفی ( همبستگی ) انجام گردیده که در آن تاثیر نقش سفر بر سلامت جسمی و روانی افراد نخاعی در شهر شیراز ، با استفاده از پرسش نامه استاندارد سلامت روان مورد بررسی قرار گرفته است .

جامعه آماری ما شامل کلیه ی افراد نخاعی در شهر شیراز می باشند که در واقع شامل ۱۰۹۰ نفر می باشد . نمونه گیری مناسب برای پژوهش حاضر از روش نمونه گیری تصادفی بوده است . بدین صورت که با توجه به تعداد افراد نخاعی در شهرشیراز به بخش آمارگیری سازمان بهزیستی مراجعه نموده و لیست این افراد تهیه شد . سپس از بین افراد مذکور تعداد ۱۰۰ نفر که قادر به پاسخگویی بوده اند انتخاب شده و با کمک سازمان بهزیستی پرسشنامه اجرا شد .

ابتدا به سازمان بهزیستی مراجعه نموده و معرفی نامه جهت همکاری دریافت گردید و سپس لیست افراد نخاعی را از قسمت آمار گیری تهیه و به صورت تصادفی انتخاب شد. سپس با مراجعه به منزل افراد مذکور توضیحات لازم و کافی در مورد تحقیق داده شد و پرسشنامه به آنها داده شد و جواب های مورد نظر جمع آوری شد .

در این پژوهش از پرسش نامه ای که توسط محققین تهیه شده بود ، استفاده گردید که با استناد به منابع روان شناسی موجود استفاده شده است . در این پژوهش از دو پرسشنامه سلامت روان و همچنین پرسشنامه ی محقق ساخته استفاده شد که روایی آن ۹۲ درصد و پایایی ۹۶ درصد با استفاده از روش کرونباخ بدست آمد .

همان گونه که مندرجات جدول بالا نیز نشان می دهد و با توجه به در نظر داشتن جنس پاسخگویان ، می توان گفت ۴۰ درصد پاسخگویان را زنان و ۵۲ درصد را مردان تشکیل می داده اند .

مندرجات جدول بالا نشان می دهد که ۴ درصد از پاسخگویان نقش سفر بر سلامت جسمی و روانی معلولان نخاعی را به میزان کم و خیلی کم دانسته اند و ۹۶ درصد هم تأثیر گذاری سفر بر سلامت جسمی و روانی معلولان نخاعی را میزان خیلی زیاد و زیاد دانسته اند . هیچ پاسخگویی مقوله ی بی تأثیر را عنوان نکرده است . ولی می توان گفت اکثریت پاسخگویان نقش سفر بر سلامت جسمی و روانی معلولان نخاعی را بالا دانسته اند .
میانگین جدول برابر با ۶۸/۴ و میانه و نما در طبقه چهارم یعنی زیاد قرار دارند . انحراف استاندارد جدول برابر با ۱۹/۱ و واریانس ۴۰/۱ می باشد .

جدول بالا که در آن ۱۱ درصد از پاسخگویان میزان کم و خیلی کم و ۸۶ درصد هم میزان خیلی زیاد و زیاد را عنوان کرده اند و ۳ درصد هم ارتباط این دو مقوله را بی تأثیر عنوان کرده اند ، می توان چنین عنوان کرد که تأثیر سفر بر کنترل فردی معلولان نخاعی خیلی زیاد است .
میانگین جدول برابر با ۱۰/۵ و میانه و نما در طبقه پنجم یعنی خیلی زیاد قرار دارند . انحراف استاندارد جدول برابر با ۳۸/۱ و واریانس ۷۷/۱ می باشد .

در جدول بالا ۱۲ درصد از پاسخگویان تأثیر سفر بر خواب معلولان نخاعی را میزان کم و خیلی کم می داند و ۸۵ درصد هم برای این تأثیر گذاری میزان زیاد و خیلی زیاد را عنوان کرده اند . ۳ درصد هم ارتباط این دو مقوله را بی تأثیر عنوان کرده اند . بیشتر پاسخگویان نقش سفر را بر خواب معلولان نخاعی خیلی زیاد دانسته اند .
میانگین جدول برابر با ۴۴/۴ و میانه و نما در طبقه چهارم یعنی زیاد قرار دارند . انحراف استاندارد جدول برابر با ۱۹/۱ و واریانس ۳۸/۱ می باشد .

در جدول بالا که در آن ۱۳ درصد از پاسخگویان برای تأثیر گذاری نقش سفر بر روابط اجتماعی معلولان نخاعی میزان خیلی کم و کم را عنوان کرده اند و ۸۴ درصد هم میزان زیاد و خیلی زیاد را بیان نموده اند . ۳ درصد هم ارتباط این دو مقوله را بی تأثیر عنوان کرده اند . بیشتر پاسخگویان نقش سفر بر روابط اجتماعی معلولان نخاعی را زیاد می دانند .
میانگین جدول برابر با ۷۹/۲ و میانه و نما در طبقه دوم یعنی کم قرار دارند . انحراف استاندارد جدول برابر با ۸۰۸۰/ و واریانس ۵۷۳۳/ می باشد .

در جدول بالا، ۵ درصد از پاسخگویان نقش سفر بر شادکامی معلولان نخاعی را میزان کم و خیلی کم دانسته اند و ۹۵ درصد هم برای این تأثیر گذاری میزان زیاد و خیلی زیاد را عنوان کرده اند . هیچ یک از پاسخگویان گزینه ی بی تأثیر را عنوان نکرده اند . با توجه به درصدهای فوق ، می توان گفت که سفر بر شادکامی معلولان نخاعی تأثیر گذاری خیلی زیاد ی داشته است .
میانگین جدول برابر با ۳۸/۳ و میانه در طبقه سوم یعنی بی تأثیر و نما در طبقه دوم یعنی کم قرار دارند . انحراف استاندارد جدول برابر با ۰۱/۱ و واریانس ۰۲/۱ می باشد .

همان گونه که در جدول بالا مشاهده می شود، ۷ درصد از پاسخگویان تأثیر سفر در ایجاد انگیزه و انرژی معلولان نخاعی را خیلی کم و کم عنوان کرده اند و ۹۲ درصد هم برای تأثیر گذاری میزان زیاد و خیلی زیاد را عنوان کرده اند . ۱ درصد نقش این دو مقوله را بی تأثیر دانسته اند ، ولی اکثر پاسخگویان تأثیر سفر در ایجاد انگیزه و انرژی در معلولان نخاعی را خیلی زیاد عنوان کرده اند .
میانگین جدول برابر با ۴۱/۳ و میانه و نما در طبقه چهارم قرار دارند . انحراف استاندارد جدول برابر با ۱۴/۱ و واریانس ۲۹/۱ می باشد .

پری نوش ، زهره ( ۱۳۸۹ ) ، نقش سفر در سلامتی .
آقایی ، حسن ( ۱۳۸۸ ) ، واکاوی نقش سفر و تاثیر آن بر سلامت انسانها .

This research has paid to the effects of travel on superphysical and mental safety of Medullary Roll Call (such as male and female) in Shiraz. The main goal of this research is to analyse the influence of travel on superphysical and mental safety of Medullary Roll Call. By doing this research we want to explore the of travel on superphysical and mental safety of Medullary Roll Call. At firse we went to social and received reference to have correlation, and then the list of Medullary Roll Call was prepared from statistic office and persons were chosen randomly. After that, going to the so called person’s home, we explained the research and gave them the questionnaires and gathered the responses. This research is done by Discriptive-Correlation methode and by applying standard mental safety quetionnaire and self-made questionnaire in 5 choises (very low, low, middle, high, very high ) in a sample of 100 pesons of Medullary Roll Call of Shiraz that were able to answer ( male or female). Then its analysed by SPSS.In discriptive section , average , mea , power, srandard deviation and variance were calculated and by using Pierson factor of inferrence statistic, we obtained a meaningful relation between the variables , and the results show that travel has a meaningful relation to the mental safety , self control , sleep of the disabled , making motivation , pleasure in life , happiness and socail relations .

از آن جا که امروزه سفر تأثیر شگرفی بر سلامت جسمانی و روانی انسانها بخصوص افراد نخاعی می گذارد و در جامعه هم از جایگاه مناسب و ویژه ای برخوردار است ، محقق را بر آن داشت تا تاثیر دو مقوله ی ( سفر و سلامت جسمی – روانی ) را در میان افراد نخاعی بررسی نماید . از این رو از شما عزیز ان خواهشمندیم پرسشنامه را با دقت مطالعه فرمائید و سپس به سوالات آن پاسخ دهید . با تشکر صمیمانه از همکاری شما ( نوشتن نام و نام خانوادگی اجباری نیست ) نحوه‌ی تکمیل : با توجه به مقیاس های ذیل گزینه ی مورد نظر خود را با علامت ( × ) مشخص کنید . مقیاس نمره گذاری معلولان نخاعی پرسشنامه ی ۲۰ سوالی نام و نام خانوادگی : جنسیت : مرد زن سن : تحصیلات : مقطع : تاریخ : ۱- آیا سفر در بالا بردن روحیه افراد نخاعی اثر گذار است ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۲ – آیا سفر در بالا بردن سطح روابط اجتماعی افراد نخاعی اثر گذار است ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۳- آیا سفر در بالا بردن سطح شادکامی افراد نخاعی اثر گذار است ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۴- آیا سفر بر هویت فردی نخاعی افراد تأثیر گذار است ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۵- آیا سفر بر نحوه برخورد افراد نخاعی اثرگذار است ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۶- آیا سفر در بالا رفتن سطح همکاری افراد نخاعی اثرگذار است ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۷- آیا سفر بر خلق و خوی افراد نخاعی اثر گذار است ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۸- آیا سفر باعث ایجاد انگیزه و انرژی در افراد نخاعی می شود ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۹- آیا سفر در بالا بردن سطح اطلاعات عمومی افراد نخاعی اثر گذار است ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۱۰- آیا سفر باعث ایجاد امید به آینده در افراد نخاعی می شود ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۱۱- آیا سفر در کم شدن فشار زندگی به شما کمک می کند ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۱۲- آیا بعد از سفر احساس می کنید که خوب و سالم تر شده اید ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۱۳- آیا بعد از انجام سفر در کارهایتان احساس رضایت می کنید؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۱۴- آیا بعد از انجام سفر از فعالیتهای روز مره ی زندگی لذت می برید ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۱۵- آیا بعد از سفر توانایی تصمیم گیری شما بالا می رود ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۱۶- آیا بعد از سفر احساس کاهش در دردهای عضلانی خود می کنید ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۱۷- آیا بعد از سفر حوصله ی انجام کار در شما بیشتر می شود ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۱۸- آیا بعد از سفر کمتر عصبانی می شوید ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۱۹- آیا بعد از سفر زندگی برای شما جذاب تر می شود ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد ۲۰ – آیا بعد از سفر خواب شما راحتر می شود ؟ خیلی کم کم بی تأثیر زیاد خیلی زیاد

****

منبع : مقاله “تأثیر نقش سفر بر سلامت جسمی و روانی افراد نخاعی ( زن و مرد ) در شهر شیراز ” -نویسندگان : فرزاد پورغلامی / رضا فراشبندی / حمید صباغیان / طاهره جعفری –اولین کنفرانس اینترنتی نقش سفر در سلامتی افراد نخاعی و فراهم سازی تسهیلات برای آنان-تیرماه