کمال گرایی چیست؟ ۵ راه برای جلوگیری از آن وجود دارد؟
کمال گرایی یعنی اینکه من خواسته‌ها و معیارهای سطح بسیار بالایی دارم که غیر واقعی و دسترسی به آن‌ها دشوار است. کمالگرایی یکی از موضوعاتی است که در جامعه امروزی بسیار زیاد است و افراد زیادی با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. وقتی شما به این نوع رفتار دچار باشید و نتوانید به این سطح برسید که کاری که می‌خواهید را انجام دهید، دچار احساس گناه، سرزنش، شرم و… می‌شوید.
در جامعه امروزی ما افراد زیادی هستند که به این نوع رفتار دچار هستند البته که برای این نوع رفتار مانند بقیه رفتارهای دیگر راهکارهایی هم وجود دارد که در این مقاله به طور کامل به آن می‌پردازیم. اگر به فکر رفع این مشکل نباشید می‌تواند به مرور زمان به اعتماد به نفس شما هم ضربه وارد کند. در ادامه با من مرجان بهرام همراه باشید.
دلیل مقابله با کمال گرایی چیست؟
لازم به ذکر هست که بگم ما انسان‌ها به دو نوع کمالگرایی دچار میشیم. یک کمال گرایی که ما رو به سمت رشد و توسعه فردی می‌بره. یکی دیگه ما رو عملا نابود می‌کنه و باعث میشه ما به سرزنش، احساس گناه و… دچار بشیم. خیلی از اوقات این کار باعث مقایسه خود با دیگران هم می‌شود. وقتی شما کمالگرایی واقع بینانه دارید (یعنی با کمی تلاش و تمرین به سطحی که مد نظر دارید می‌رسید) اذیت نمی‌شید اما اگر غیر واقع بینانه باشه دچار موارد زیر می‌شوید:
- لذت بردن از زندگی را می‌گیرد
- انسان شادی نخواهید بود
- بابت مواردی هم الان دارید شاد نیستید
- اعتماد به نفس شما سرکوب می‌شود
- به عزت نفس شما آسیب می‌زند
- شما را تنبل می‌کند
- رشد و پیشرفت را کنار می‌گذارید
راه های غلبه بر کمال گرایی
۱- تشخیص کمال گرایی
خیلی از اوقات ما آدم‌ها نمیدونیم که دچار کمالگرایی هستیم تا به رفع اون بپردازیم. یعنی ما اون رو با موارد دیگه مثل اینکه ما چیزهای زیاد و سطح بالایی رو از درون می‌خوایم اما این مورد برای اینجا نیست. یعنی ما دچار کمال گرایی شدیم و باید هر چه سریع‌تر از این تله بیرون بیاییم.
اگر دوست دارید از این تله بیرون بیاید سوالات زیر رو از خودتون بپرسید:
- آیا برای رسیدن به استانداردهای ذهنی خود با مشکل مواجه می‌شوید؟
- آیا نرسیدن به استانداردهای ذهنی خود احساس ناکامی، افسردگی، اضطراب یا خشم دارید؟
- آیا بیشتر استانداردهای تعیین شده توسط شما، از نظر دیگران بسیار سطح بالا هستند؟
- آیا انجام دادن یک کار مشخص در یک بازه زمانی مشخص، برای شما دشوار است؟
- آیا انجام کارهای خود را مدام به عقب می اندازید؟
- آیا تصمیم گیری برای شما مشکل است؟
- آیا از شکست خوردن واهمه دارید؟
اگر با پاسخ به سوالات بالا جواب همه سوالات مثبت بود شما دچار کمال گرایی شدید و باید هر چه سریع‌تر آن را بر طرف کنید. با برطرف کردن آن می‌توانید کارهای زیادی را انجام دهید.
۲- بایدها را کنار بگذارید
در طول روز چند بار به خودت میگی من باید این کار رو انجام بدم؟ یا میگی من باید به این سطح برسم؟ یا…. برای رفع این کار شما باید یک کاغذ و قلم برداری و در طول روز هر بایدی که به ذهنت میاد رو بنویسی. بعد از آن آخر شب قبل خواب ببینید که چند تا باید برای خودتون در طول روز تعیین کردید. یک بار؟ دو بار؟ سه بار؟ چند بار؟ بخوام براتون مثال بزنم:
- باید امروز خوب کار کنم.
- باید خوب ورزش کنم.
- باید سر ساعت به جایی که می‌خوام برسم.
- باید سریع‌تر حرکت کنم.
- باید….
- باید…
- باید…
بایدهای زیادی که در طول روز برای خودت تعیین می‌کنی باید اینجاد استرس، اضطراب و ترس میشه. در نهایت باعث بی‌حرکتی و مقاومت میشه. هر وقت داشتی از باید استفاده می‌کردی از خودت بپرس من واقعا به این باید نیاز دارم؟ خواسته واقعی من چیه؟
به جای باید از جمله نیاز دارم استفاده کن. به عنوان مثال:
- من نیاز دارم تا بهتر کار کنم
- من نیاز دارم بهتر ورزش کنم
- من نیاز دارم انسان بهتری بشم
- من نیاز دارم…
این طور فکر کردن به شما احساس بهتری میده و باعث میشه از مقایسه اجتماعی دور باشید. همچنین با این طور فکر کردن شما ترس و اضطراب کمتری دارید و به همین دلیل انگیره و اشتیاق بیشتری هم خواهید داشت.
۳- تفاوت تلاش زیاد و کمال گرایی را یاد بگیرید
یکی از چیزهایی که باعث کمال گرایی منفی میشه این هست که ما تفاوت بین تلاش زیاد و کمال گرایی رو نمیدونیم. تلاش سالم یکی از تلاش‌هایی است که شما را به سمت بهترین‌ها می‌برد و باعث می‌شود شما از خودتان رضایت داشته باشید. همچنین شما را مطمئن می‌کند که به سمت بهتر شدن حرکت می‌کنید.
کمال گرایی یک احساس ذهنی است که به من و شما می‌گوید که همیشه بهتر از چیزی که رسیدی وجود دارد و این موردی که بهش رسیدی اصلا خوب نیست. در واقع به شما می‌گوید که باید به بهترین خونه، بهترین ماشین و بهترین شرایط برسید تا حال خوب، انگیزه بالا و زندگی بهتری داشته باشید.
۴- انتخاب اهداف بر اساس واقعیت
اهداف شما باید بر اساس واقعیت باشد. اگر دچار کمال گرایی هستید اهدافی رو برای خودتان انتخاب می‌کنید که واقعی نیستند و دستیابی به آن‌ها شاید تا ۱۰ سال دیگر هم ممکن نباشد. اما شما می‌خواهید در همان لحظه و در همان سال بهش برسید. به مرور زمان عصبانی، ناراحت و سردرگم می‌شوید.
راه حل برای این موضوع این هست که سوالاتی رو از خودتون بپرسید. آیا واقعا می‌تونم تا آخر امسال به این هدف برسم؟ آیا این هدف من واقع بینانه هست؟ چطور باید بهش دسترسی پیدا کنم؟ و به این شکل می‌توانید اهداف خوبی را انتخاب کنید.
۵- لذت بردن از مسیر
اگر فردی کمال‌گرا هستید تنها و تنها مقصد هست که برای شما لذت بخش است و اهمیت دارد. تمام تمرکز خودتون رو میزارید روی مقصد. مسیر براتون اهمیتی نداره و سعی ندارید تا از مسیر لذت ببرید.
- اگر امروز نتونستید سر ساعت ورزش خودتون رو شروع کنید از پیاده روی کوتاه هم لذت نمی‌برید.
- اگر نتوانید به خوبی بازیکن‌های بزرگ فوتبال بازی کنید، چیزهایی جدیدی که در فوتبال یاد گرفتید هم برای شما خوشایند نیست.
- اگر نتوانید نمره خوبی در درس ریاضی کسب کنید، فرمول‌های جدید هم که به خوبی یاد گرفتید برای شما لذت بخش نیست.
به طور کلی باید مراقب کمال گرایی باشید و نگذارید کمال گرایی شما و زندگیتان را نابود کند. به خوبی مراقب باشید و هر گاه علائمی دیدید سریعا اقدام کنید.
جمع‌بندی
ریشه کمال گرایی چیست؟ چگونه بر کمال گرایی غلبه کنیم؟ این سوالاتی هست که اگر کمال گرا باشید برای شما پیش می‌آید و دچار آن هستید. در این محتوا آموزشی به شما دوستان خوبم درباره کمال گرایی گفتم و گفتم که چقدر می‌تواند زندگی شما را تحت تاثیر بگذارد. راه‌هایی برا غلبه آن هم بیان کردم که امیدوارم راهکارهای مفیدی برای شما عزیزان بوده باشد. هر گونه سوال، نظر یا انتقادی داشتید در همین بخش پایین بپرسید و من در اولین فرصت به همه آن‌ها پاسخ خواهم داد. ممنون از همراهی گرمتون.