نشانه های آسیب عصب های C4 و C5

مهره های گردنی یا سرویکال ( cervical) ناحیه ای از ستون فقرات هستند که در واقع ستون گردن محسوب می شوند . نام cervical   از کلمه لاتینcervix  که برای گردن بکار رفته ، اقتباس شده است . دکتر پیتر اف یولریچ (Dr. Peter F. Ullrich Jr )   توضیح می دهد که هشت عصب از بین مهره های گردن خارج می شوند که اعصاب گردنی نامیده می شوند . این  اعصاب  به اعصاب C1  تا C8  منسوب هستند . هر عصب گردنی به قسمت های مختلف بدن منشعب شده و حس ، حرکت و یا فعالیت اندامهای مربوطه را کنترل می کنند . هنگامی که یک عصب آسیب می بیند ، مناطق خاصی از بدن تحت تاثیرآسیب حاصله علائمی را از خود نشان می دهند .

ضعف شدن ماهیچه ها

اعصاب مهره های چهارم و پنجم گردنی انجام فعالیت حرکتی عضلات شانه و بازو را به عهده دارند . هنگامی که هر کدام از این اعصاب تحت آسیب قرار می گیرند ، ماهیچه ها ی  مربوطه دچار ضعف می شوند . دکتر دیوید مگی در کتاب خود با عنوان ” ارزیابی ارتوپدی بدن ”  چنین نوشته که : عصب C4  به طور خاص ، باعث حرکت ماهیچه های بالابرنده کتف (levator scapulae ) ، ذوزنقه ای (trapezius  ) و عضلات لوزی شانه (  rhomboid  ) می شوند . از این رو آسیب عصب C4 می تواند  منجر به ایجاد اشکال در بالا بردن شانه ها گردد .

عصب C5  تامین کننده ی حرکات ماهیچه های سه سر بازو (deltoid  ) ، تر قوه ای ( supraspinatus   )  ، infraspinatus و عضلات دوسر بازویی (biceps )  است. صدمه به عصب C5 می تواند توانایی بالا بردن بازو و یا خم شدن آرنج ها را تحت تاثیر قرار دهد .

درد ، بی حسی یا احساس گز گز

هر عصب تعیین کننده ی اطلاعات حسی مربوط به مناطق خاصی از پوست ، به نام درماتوم (  ( dermatomes است . وقتی درد ، بی حسی یا گزگز — که معمولا به عنوان ” مور مور شدن ” موسوم است  ، روی منطقه ی از درماتوم ظاهر می شود ، می تواند علامت آسیب دیدگی ریشه عصب مربوطه باشد .

بر اساس نوشته ی مگی ، عصب C4 دریافت کننده اطلاعات حسی گرفته شده از درماتوم هائی است  که شانه ، ترقوه و تیغه شانه را پوشش می دهند. درد ، بی حسی یا گزگز در این مناطق می تواند نشان دهنده ی آسیب عصب C4 و اختلال در ارسال پیامها توسط این عصب باشد .

عصب C5 نیز دریافت کننده ی اطلاعات حسی ، از درماتومهایی است که در بالای عضلات سه سر ، و همچنین ماهیچه های بیرونی ، یا جانبی ، داخلی بازو قرار دارند .

ضعیف شدن یا از بین رفتن رفلکس ها
وارد کردن یک ضربه سریع به یک تاندون بوسیله چکش مخصوص معاینه (tendon hammer)  روشی است که  برای آزمایش رفلکس ها بکار برده می شود . این کار باعث فعال شدن گیرنده های حسی داخل تاندون ، و ارسال پیام به مغز شده ، و واکنش حرکتی حاصل از آن موجب انقباض عضله می گردد .
عصب گردنی ناحیه ی C5 می تواند بر روی پاسخ ماهیچه های دو سر جلوبازو و عضلات براکیو رادیال ( brachioradialis ) تاثیر بگذارد. نتایج آزمایشات رفلکس تاندون و مطالعات ارزیابی بعمل آمده در دانشگاه وین نشان داده که تاندون عضله دو سر بازو در سطح داخلی آرنج قرار گرفته و تاندون ماهیچه ی براکیو رادیال در ناحیه ی جانبی وسط ساعد مستقر است .

آسیب دیدگی اعصاب این نواحی ، ضعیف شدن یا از بین رفتن رفلکس های آنها را به دنبال دارد .

مشکلات تنفسی
اعصاب گردنی منشعب شده از مهره های ۴ و ۵ ، با گرفتن کمک اضافی از عصب سوم گردنی ، بر روی فعالیت عضله دیافراگم ، که به تنفس فرد کمک می کند ،  تاثیر می گذارند . مگی اظهار داشته که آسیب دیدگی این اعصاب ، به خصوص عصب C4 ، می تواند فعالیت حرکتی دیافراگم را مختل کرده و در نتیجه مشکل تنفسی  ایجاد نماید .
رالف بی کلووارد در ” نشریه ی بریتانیایی جراحی مغز و اعصاب ،” در مورد ،  صدمه به اعصاب گردنی یک خواننده اپرا که باعث فلج جزئی دیافراگم او شده بود ، توضیح داده است . این آسیب جزئی باعث گردید که دیگر آواز خواندن او در سالن های اپرا امکان پذیر نباشد . در نتیجه  زندگی حرفه ای او تا پایان عمر مورد تهدید قرار گرفت “.

References
•    Orthopedic Physical Assessment: David Magee Ph.D: 2008
•    British Journal of Neurosurgery: Diagphragm Paralysis from Cervical Disc Lesions
•    Spine Health: Cervical Nerves
•    Wayne State University Department of Healthcare Sciences: Tendon Reflex Examination

منبع مورد استفاده :
سایت : http://www. livestrong.com –  تهیه و تنظیم از : مهندس عباس کاشی ( e mail :  ohealth2007@yahoo.com)  – شهریور  ماه سال ۱۳۹۱ – انتشار : انجمن معلولین ضایعات نخاعی تهران