راهنمای خرید و استفاده از سوندهای متناوب
اهمیت انتخاب درست سوند متناوب
برای داشتن یک سونداژ متناوب ایمن و مطمئن ، انتخاب درست سوند ضروری است .عدم توجه به این موضوع می تواند منجر به تخلیه نادرست ادرار و آسیب دیدن مجرای خروج ادرار شود . بنابراین در هنگام خرید سوند متناوب و بهره مندی از حداکثر کارآئی تخلیه ادرار ، به نکات زیرتوجه داشته باشید:
اندازه سوند
هنگام انتخاب سوند متناوب ، اندازه سوند نقش بسیار مهمی را ایفا می کند . سوندها با استفاده از شاخصی به نام اندازه ( Fr) سایز بندی می شوند که در واقع نماینده قطر سوند است . به طور معمول این قطر از Fr ۵ تا Fr ۲۰ می باشد . همچنین اندازه سوند می تواند از طریق رنگ قسمت قیفی آن تعیین شود .
اگر سوند دارای قطر بزرگتری از حد مورد نیاز باشد می تواند باعث ایجاد فشار به مجرای ادرار شده و منجر به آسیب آن شود . اگر اندازه انتخاب شده خیلی کوچک باشد ، ممکن است تخلیه کامل ادرار خیلی طولانی شود .
از آنجایی که هرکسی دارای آناتومی منحصر به خود می باشد ، هیچ سوند خاصی وجود ندارد که برای تمام افراد اندازه باشد . برای تعیین اندازه سوند مناسب ، باید با توجه به آناتومی خود از متخصصین مراقبت های بهداشتی کمک بگیرید . انتخاب اندازه مناسب سوند این امکان را می دهد که بیمار بدون هیچ درد و یا ناراحتی، سرعت تخلیه ادرار را در زمان مناسب خود حفظ کند .
طول سوند
سه نوع مختلف سوند متناوب وجود دارد : مردانه ، زنانه و بچگانه .
به طور کلی سوندهای کوتاهتر توسط زنان و کودکان استفاده می شود ، چراکه طول مجرای ادراری آنها کمتر است .
- طول سوندهای مردانه معمولا” ۱۶ اینچ ( حدود ۸۱ سانتی متر ) است .
- طول سوندهای زنانه معمولا” ۶ تا ۸ اینچ ( ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر ) است .
- طول سوندهای کودکان معمولا” ۶ تا ۱۲ اینچ ( ۱۵ تا ۳۰ سانتیمتر ) است .
اگر سوند کوتاهتر از حد لازم انتخاب شده باشد ، باعث می شود تخلیه مثانه به خوبی صورت نگیرد ، که منجر به عفونت ادراری می شود . اگر سوند بیش از حد بلند باشد ، ممکن است هنگام استفاده مشکلاتی را ایجاد کند .
سر سوند
به طور کلی سوندهای های ادراری متناوب دارای دو نوع سر هستند : نوک صاف و نوک خمیده
- نوک صاف : پر استفاده ترین نوع سوندها ، سوندهای نوک صاف هستند ، چراکه برای طیف وسیعی از افراد ، از جمله مردان ، زنان و کودکان کاربرد دارند . زمانی که هیچ عارضه اورولوژیکی مانند تنگی مجرای ادراری یا بزرگی پروستات بزرگ وجود نداشته باشد ، سوندهای نوک راست کارآئی خیلی خوبی خواهند داشت .
- نوک خمیده : به نام نوک منحنی نیز معروف هستند . این نوع سوندها در مواردی مانند تنگی مجرا و یا بزرگ شدن پروستات و همچنین برای جلوگیری از انسداد مجرای ادرار کاربرد دارند . این سوندها معمولا” با طول بلند و برای مردان ارائه می شوند ، چرا که این عوارض در مردان شایع است . سوندهای نوک منحنی باید به دقت وارد شود ، چراکه در صورت استفاده نادرست امکان آسیب دیدگی مسیر ادراری وجود دارد .
قسمت انتهای سوند
- انتهای قیفی شکل : سوندهای دارای انتهای قیفی ، با رنگهای مختلف کد گذاری شده اند و تا این طریق به تسهیل شناسائی اندازه سوند کمک شود . قسمت قیفی کمک می کند تا در دست گرفتن سوند ، بدون دست زدن به لوله امکان پذیر شود . بدین ترتیب از هر نوع آلودگی جلوگیری می گردد . همچنین این قسمت برای اتصال به کیسه های تخلیه مورد استفاده قرار می گیرند.
- انتهای باریک : انتهای غیر قیفی ( لوئر) همانند انتهای یک لوله باز است و هیچ قیفی ندارند . سوندهای دارای انتهای لوئر گاهی اوقات به دلیل بسته بندی دقیق و فشرده ترجیح داده می شوند ، چراکه همراه داشتن آنها آسان و راحت تر است .
مراحل آسان سونداژ مردان
- ۱٫ دست ها را بطور کامل با آب و صابون بشویید.
- نواحی تناسلی را با دقت شستشو داده یا بااستفاده از یک دستمال مرطوب یکبار مصرف تمیز کنید. اگر آلت ختنه نشده باشد ، پوست آن را پائین کشیده و سپس آن را تمیز کنید .
- اگر از سوند هیدروفیلی استفاده می کنید، آن را مطابق دستورالعمل های تولید کننده مرطوب کنید . در مورد سوند بدون پوشش ، مقداری ژل یا ماده روان ساز را به اندازه ۶ اینچ ( ۱۵ سانتیمتر ) روی سوند آغشته کنید .
- روی صندلی توالت فرنگی نشسته یا یک ظرف برای ریختن ادرار به داخل آن در دسترس و آماده کنید .
- در یک وضعیت راحت قرار بگیرید .
- به آرامی آلت تناسلی را بالا آورده و آن را در زاویه ۶۰ تا ۷۵ درجه نگه دارید .
- خیلی آرام و راحت سوند آغشته به ژل را به داخل مجرای ادرار فرو کنید . مراقب باشید که با آن بخش از سوند که می خواهید وارد مجرا کنید ، تماس نداشته باشید .
- فروبردن سوند داخل مجرا را ادامه دهید تا جایی که ادرار شروع به جریان کند . جریان ادرار معمولا”زمانی اتفاق می افتد که سوند ۶ تا ۸ اینچ ( ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر ) داخل مجرای ادرار وارد شده باشد .
- گاهی اوقات فرو رفتن سوند با سختی انجام می شود وآن زمانی است که سوند به دهانه مثانه می رسد . در این مواقع نگران نباشید ، چون این موضوع طبیعی است . سعی نکنید با زور فشار وارد کنید ، اما با مقدار کمی فشار می توانید سوند را ازاین نقطه عبوردهید . صبوری یا سرفه کردن می تواند به عبور سوند از این نقطه مقاومت کمک کند .
- هنگام تخلیه ادرار راحت باشید و اجازه دهید ادراراز مثانه به داخل ظرف یا توالت تخلیه شود.
- هنگامی که جریان ادرار متوقف شد ، سوند را به آرامی بیرون بکشید . ممکن است درحین بیرون کشیدن سوند ، یک مقدار ادرار اضافی تخلیه شود .
- ژل های باقیمانده را از روی آلت تناسلی را پاک کنید . اگر ختنه نشده ، پوست را عقب کشیده و زیر آن را تمیز کنید .
- سوند و بسته بندی آن را به روش درست دور بیاندازید .
- دست ها را بطور کامل با آب و صابون بشویید.
مراحل آسان سونداژ زنان
- دست ها را بطورکامل با آب و صابون بشویید .
- نواحی تناسلی را از جلو به عقب بشوئید و یا با استفاده از یک دستمال مرطوب یکبار مصرف تمیز کنید .
- اگر از سوند هیدروفیلی استفاده می کنید، آن را مطابق دستورالعمل های تولید کننده مرطوب کنید . در مورد سوندهای بدون پوشش ، مقداری ژل یا ماده روان ساز را به اندازه ۳ اینچ ( حدود ۷ سانتیمتر ) روی سوند آغشته کنید .
- روی صندلی توالت نشسته یا یک ظرف برای تخلیه ادرار در نظر بگیرید .
- برای شروع سونداژ ، در یک موقعیت راحت مستقر شوید .
- با یک دست واژن را باز کرده و دهانه مجرای ادرار را پیدا کنید . استفاده از آینه هم می تواند به پیدا کردن دهانه کمک کند .
- البته با تمرین ، می توانید بعد از مدتی از طریق لمس دهانه مجرای ادرار را پیدا کنید.
- سوند آغشته به ژل رابه آرامی داخل مجرای ادرار فرو کنید . آن بخش از سوند را که قراراست داخل مجرا شود، لمس نکنید.
- فروکردن سوند را ادامه دهید تا جائی که جریان ادرار شروع شود . این موضوع معمولا زمانی اتفاق می افتد که سوند حدود ۳ اینچ ( ۷ سانتیمتر ) در داخل مجرای ادرار وارد شده باشد.
- اگر در طول کارگذاری سوند احساس مقاومت می کنید ، مقداری فشار ملایم وارد کرده یا سرفه کنید و یا اینکه چند نفس عمیق بکشید تا سوند عبور کند.
- بگذارید ادرار از مثانه به داخل ظرف یا توالت بریزد.
- زمانی که تخلیه ادرار متوقف شد ، سوند را خارج کنید. در حین درآوردن سوند ، ممکن است ادرار اضافی خارج شود .
- برای تمیز کردن ناحیه تناسلی ، یک پارچه تمیز یا کاغذ توالت را از جلو به سمت عقب ( از واژن به سمت مقعد ) بکشید .
- سوند و بسته بندی آن را به روش درست دور بیندازید .
- دست ها را با دقت با آب و صابون بشویید.