کلستومی را بشناسید
کلستومی یک اقدام جراحی می باشد که طی آن یک قسمت از روده بزرگ از طریق سوراخ ایجاد شده در دیواره شکم به خارج از بدن ارتباط داده می شود . ممکن است کلوستومی به نام ” انحراف درمانی روده ” نیز نامیده شود. در این روش ، روده بزرگ از طریق برش ایجاد شده در دیواره شکم به بیرون هدایت می شود که اصطلاحا” به آن استوما می گویند . استوما یک دهانه باز در پوست است که یک کیسه ، برای جمع آوری مدفوع به آن متصل می گردد . افرادی که بطورموقت یا دائم عمل کلستومی را انجام داده اند ، مجهز به کیسه های جانبی هستند که مدفوع در آنها جمع آوری و به بیرون دفع می شود . کیسه ها باید به طور مرتب تخلیه یا تعویض شوند .
کلستومی ها همیشه دائمی نیستند ، به ویژه در کودکان نارس مبتلا به نقص مادرزادی . اما در افراد مبتلا به آسیب نخاعی ، معمولا” کلستومی بصورت دائمی استفاده می شود . به نظر می رسد در این افراد کلستومی به تسهیل دفع مدفوع آنها کمک کرده و می تواند کنترل یا مراقبت شخصی افراد را راحت کند . به نحوی که تخلیه و دفع مدفوع به داخل کیسه ، مانع از بی اختیاری مدفوع و حرکات ناخواسته روده شده و باعث کاهش بار هیجانی و روانی مربوط به این موضوع می شود . از این رو ، فرد می تواند با خیال راحت به فعالیت های خارج از منزل همراه با خانواده و دوستان خود بپردازد .
کلستومی می تواند به عنوان یکی از روشهای حل مشکلات قسمتهای تحتانی دستگاه گوارش مطرح باشد .
سایر “استومی ها” با توجه به محل عمل دارای اسامی دیگری هستند از جمله :
- ایئولوستومی (urostomy ) : که انحراف انتهای روده کوچک می باشد .
- یوروستومی (urostomy ) که مشابه ایلئوستومی است اما در مورد دستگاه ادراری انجام می شود و شامل انحراف لوله هایی است که ادرار را به خارج از مثانه تخلیه می کند .
چرا کلستومی انجام می شود
کولوستومی معمولا” به علت مشکلات ایجاد شده در نواحی پایین روده انجام می شود . برخی از مشکلات را می توان با انحراف موقت مدفوع از روده اصلاح کرد . این کار زمانی انجام می شود که کلستومی بطورموقت برای جلوگیری از تخلیه مدفوع از روده بزرگ بکارگرفته می شود . اما اگر کولون بطور جدی آسیب دیده باشد ، مثلا” در سرطان روده بزرگ ، کلستومی دائمی انجام می شود و حتی ممکن است کولون به طور کامل برداشته شود .
مهمترین شرایطی که ممکن است نیاز به یک کولوستومی دائمی باشد ، عبارتند از :
- انسداد روده
- آسیبهای مخرب روده
- بیماری کرون که یک نوع خود ایمنی ناشی از بیماری التهابی روده است .
- سرطان روده بزرگ ورکتوم
- ایجاد پولیپ های روده ای که طی آن بافت اضافی در داخل روده بزرگ رشد می کند و ممکن است سرطانی باشند یا به سرطان تبدیل شوند .
- ایجاد دیورتیکولیت ( التهابی است ، به ویژه در روده بزرگ ایجاد شده و باعث درد و اختلال در عملکرد روده می گردد ) ، وهنگامی رخ می دهد که کیسه های کوچک موجود در دستگاه گوارش ، به نام دیورتیکولا ، عفونی و یا ملتهب می شوند .
- انسداد مقعد یا دیگر نقایص مادرزادی
- سندرم روده تحریک پذیر که یک بیماری است که بر روی روده بزرگ تاثیر می گذارد و باعث اسهال، نفخ، یبوست و درد در ناحیه شکمی می گردد .
- کولیت اولسراتیو، یک بیماری التهابی روده ای است که باعث التهاب درازمدت دستگاه گوارش می شود .
خطرات کلستومی
کلستومی یک عمل جراحی مهم محسوب می شود و همانند هر جراحی دیگری ، مکن است خطرات حاصل از واکنش های آلرژیک نسبت به بیهوشی و خونریزهای شدید وجود داشته باشد .
همچنین ممکن است کلستومی با خطرات دیگری نیز همراه باشد . از جمله :
- انسداد کلستومی
- آسیب به دیگر اعضای بدن
- ایجاد فتق : که هنگامی رخ می دهد که یک عضو داخلی از ناحیه ضعیف عضله حرکت کند .
- بروزعفونت
- خونریزی داخلی
- مشکلات زخم بافت
- پرولاپس کلستومی
- زخم دهانه کلستومی
پزشک می تواند به خوبی خطرات فردی ، خطرات جراحی ، عوارض احتمالی و مزایای جراحی را برای هر کس توضیح دهد.
کلستومی چگونه انجام می شود .
- شما قبل از جراحی باید به بیمارستان منتقل می شوید .
- یک پرستار دسترسی های داخل وریدی ( IV ) را در دست شما قرار می دهد . این کار اجازه می دهد تا کارکنان بتوانند به راحتی مایعات و داروها را به شما تزریق کنند و همچنین بیهوشی عمومی از این راه به شما داده خواهد شد .
- بعدا ز بیهوشی ، در طول عمل جراحی ، یک خواب عمیق و بی درد خواهید داشت .
- در حالی که شما در خواب هستید ، برای عمل کولوستومی ، شما را به اتاق عمل می برند.
- هنگامی که شما تمیز و آماده شدید، جراح یک برش روی شکم شما ایجاد می کند . این برش ممکن است بزرگ باشد یا ممکن است یک سری برش های کوچکتر ایجاد شود . این برش های کوچکتر برای لاپاراسکوپی استفاده می شود . دراین نوع جراحی از ابزارهای کوچک و یک دوربین استفاده می شود که به داخل ناحیه برش وارد شده و دوربین برای هدایت پزشک در طول عمل جراحی بکار گرفته می شود.
- در جریان جراحی ، یک بخش مناسب وایده آل از روده بزرگ به دهانه یا استوما ارتباط داده می شود . به نحوی که روده در ناحیه مناسب برش داده و روی دیواره شکمی وصل می گردد .
- در طی جراحی یک حلقه بر روی دیواره شکمی کار گذاشته می شود . این حلقه ، انتهای روده را در محل مورد نظر نگه می دارد . ممکن است این حلقه دائمی باشد یا اینکه به طور موقت و به منظور کمک به بهبود زخم پوست اطراف روده باز شده قرار داده شود .
- پس از اینکه همه چیز در جای خود قرار گرفت ، زخمها با کمک بخیه بسته می شوند .
- بعد از اتمام عمل جراحی بیمار به اتاق بازیابی منتقل می شود . تا بهوش آید. در طول مدت بازیابی ، علائم حیاتی کنترل می شود تا اطمینان حاصل گردد که همه چیز درست است .
پس از کلوستومی
بعد از کلستومی مراحل توانبخشی در بیمارستان انجام می شود که شامل مصرف مجدد مایعات و مواد غذایی بطور آهسته آهسته و حصول اطمینان از عدم وجود مشکلات گوارشی است . به احتمال زیاد در روز اول ، فقط تراشه های یخی به منظور کاهش تشنگی به بیمار داده می شود و پس از آن ، بیمار می تواند مایعات صاف شده و در نهایت از غذاهای نرم استفاده کند .
همچنین آموزشهای لازم در مورد نحوه استفاده درست کیسه های کولوستومی ارائه خواهد شد. کیسه کلوستومی محل جمع شدن مدفوع محسوب می شود .
همچنین کارکنان بیمارستان نوع رژیم غذایی، میزان فعالیت بدنی و موارد دیگر را به بیمار آموزش خواهند داد .
نکته مهم این است که دستورالعمل ها را بطور دقیق دنبال کنید .
در مجموع : برای کسب اطلاعات بیشتر و بررسی شرایط خود جهت انجام کلوستومی ، به پزشک خود مراجعه نمائید .