چگونگی تعامل با افراد ویلچری

چگونگی تعامل با افراد ویلچری

مردم ،‌ به دلائل مختلفی از ویلچر استفاده می کنند . ویلچرها نیز همانند یک خودرو یا دوچرخه تجهیز و برای حرکت کردن قابلیت پیدا کرده اند. اگر شما بخواهید برای اولین بار با یک کاربر ویلچر ارتباط برقرار کنید ، ممکن است این کار برای شما کمی دشوار باشد که بدانید چگونه باید رفتار کنید . مسلما” شما نمی خواهید از حد و مرزها عبور کنید یا به طور تصادفی کسی را اذیت کنید ، اما در عین حال می خواهید که مفید و قابل درک باشید . در اینجا چگونگی یافتن یک تعامل خوب ارائه می شود . پس از مطالعه آنها متوجه می شوید که ارتباط با این افراد مشکلی ندارد .

۱- از حدس زدن در مورد توانایی های جسمی یک شخص پرهیز کنید .

شما از توانایی های جسمی اشخاص آگاهی ندارید . نشستن یک نفر روی ویلچر تنها به این معنا نیست که او کاملا” فلج است یا اینکه توانائی برداشتن چند قدم را ندارد . یادتان باشد که گاهی اوقات بعضی از مردم فقط برای این از ویلچر استفاده می کنند که نمی توانند برای یک مدت طولانی بایستند ، و یا اینکه برای راه رفتن با محدودیتهائی مواجه هستند .

خیلی از مواقع ، اشخاصی که هیچوقت از ویلچر استفاده نکرده اند یا نیاز به ویلچر نداشته اند ، ویلچر را برای پیمودن یک مسیر طولانی و خسته کننده اجاره می کنند یا اینکه امکان دارد فرد بخاطر یک مشکل جسمی وخیم مانند عارضه قلبی از ویلچر استفاده نماید . حتی اگر کسی فلج هم شده باشد ، ضرورتا” به این مفهوم نیست که انها کاملا” دچار بی حسی هستند . بنابراین آزمایش نکنید که آیا فرد واقعا” فلج است یا خیر . اگر شما می بینید که یک فرد ویلچری می تواند بایستد یا حتی روی پاهای خود راه برود ، در مورد توانائی ها یا ناتوانائی های او چیزی نپرسید و سعی نکنید عمل تعجب آوری را انجام دهید .

۲- با یک فرد ویلچری همانند سایر افراد، سلام علیک و احوالپرسی کنید .

دست خود را به سمت آنها دراز کنید ، حتی اگر آنها در استفاده از دست خود محدودیت داشته باشند و یا دارای اندام مصنوعی باشند . به طور کلی ، مناسب است که بدون در نظر گرفتن شرایطی که دارند ، با آنها دست بدهید .

۳- با شخصی که از ویلچر استفاده می کند ،‌ بطور مستقیم صحبت کنید .

اگر شخص ویلچری ، کسی را به عنوان همراه دارد ( مثلا” برای هل دادن ویلچر ) ، هیچگاه در مورد فرد ویلچری با همراه او صحبت نکنید ؛ برای مثال ، برای اطلاع از نحوه کمک کردن به او ” واینکه آیا او نیاز به کمک دارد یا خیر… ؟ ” ، سئوال از همراه او ، موضوعی فوق العاده بی ادبانه محسوب می شود و حاکی از آن است که فرد ویلچری خودش قادر به پاسخ نیست . بنابراین همیشه سعی کنید به طور مستقیم و با کمال احترام ، با او برخورد کنید .هنگامی که متوجه شدید گفتگوی تان کمی طولانی تر از آنچه که فکر می کنید ، ادامه خواهد یافت ، سعی کنید پیشنهاد بدهید که به جای مناسبی رفته تا شما هم بتوانید روی یک صندلی نشسته و با او صحبت نمائید . اگر نمی توانید به یک جای صندلی دار بروید و صندلی در دسترس شما نیست ، سعی کنید چند قدمی دورتر ایستاده وکمی از او فاصله بگیرید ، به طوری که فرد برای نگاه کردن به شما مجبور نباشد ، سرش را به طرف بالا نگاه دارد .

۴- در مورد بیان اظهاراتی مانند ” بیائید کنار هم راه برویم ” و یا ” اجازه دهید یک قدمی بزنیم ” واز این قیبل موارد خجالت نکشید .

این عبارات مجازی هستند ، و در عمل تحقق ندارند ، اما در واقع یک فرد ویلچری چنین عباراتی را به خوبی می فهمد . اگر شما برای پرهیز از چنین عباراتی ، صحبت اشتباهی را بیان کنید ، ممکن است موجب ناراحتی فرد گردد ، چرا که این نوع کلام شما می تواند نشان دهنده ذهنیت شما از وضعیت فرد ویلچری باشد .

۵- مشاهدات خود را برای خودتان نگه دارید .

نظراتی مانند ” اوه ، خیلی سریع می روی ! ” و یا اینکه “مراقب باش ، یک دوربین سرعت در آن راهرو وجود دارد ” و یا ” من شما را ندیدم – آیا معرفهائی دارید ؟ ” صحبتهائی تحقیر آمیز محسوب گشته و باعث کدورت فرد می شود ، و بیشتر به اختلال حرکتی فرد اشاره دارد . سعی کنید به ویلچر فرد توجه نکنید ، مگر اینکه یک سئوال درست ، صریح یا اظهار نظری در مورد آن داشته باشید .

آیا فکرمی کنید لازم باشد که در مورد عینک کسی اظهار نظر نمائید ؟ شما باید به ویلچر هم ، به شکل عینک یک شخص نگاه کنید ؟ گاهی اوقات استفاده از آن رنج آور است ، اما با وجود این یک ابزار مفید برای انجام دادن چیزی است که شما می خواهید و به آن نیاز دارید . آن چیز ، کسب وکار فرد نیست ، اما او از آن استفاده می کند .

۶- هیچگاه کاربر ویلچر ( یا ویلچر او) را نوازش یا لمس نکنید ، مگر اینکه اجازه اینکار را داشته باشید .

از آنجائی که افراد ویلچری در سطحی پائین تر از افراد عادی و در ارتفاعی حدود قد کودکان قرار دارند ، معمولا” مردم عادی به طورغریزی به آنها دست می زنند یا اینکه آنها را لمس و یا نوازش می کنند . یاد تان باشد این کار برای هر کسی که دارای مشکلات نواحی پشت یا ستون فقرات باشد ، ممکن است خوشایند نباشد . به علاوه ، این کار می تواند باعث احساس تحقیر فرد شود . این کار باعث خم شدن روی فرد یا تماس با ویلچر او خواهد شد .

۷- پیشنهاد کمک کردن به فرد ویلچری را در زمان مناسب مطرح کنید .

شناخت زمان مناسب برای ارائه کمک به فرد ویلچری می تواند موضوعی مهم باشد . به یاد داشته باشید که استفاده فرد از ویلچر ، لزوما” به این معنی نیست که او نیاز به کمک دارد . معمولا” افراد ویلچری ترجیح می دهند که مستقل باشند و آنها به این افتخار می کنند که یاد گرفته اند ، تا آنجا که ممکن باشد مستقل باقی بمانند . اگر آنها را در وضعیتی می بینید که می توانند از کمک شما استفاده کنند ، ابتدا از آنها بپرسید . هر کاری که می خواهید انجام دهید ، سعی کنید ویلچر فرد را بدون اجازه او حرکت ندهید . حتی موقعی که فرد از ویلچرش استفاده نمی کند ، حرکت دادن ویلچر به دور از دسترس وی ، بدون مشورت با او ، ایده خوبی نخواهد بود .

برای شنیدن کلمه ” نه ” آمادگی داشته باشید . از آنجائی که امکان دارد برخی از کاربران ویلچر در گذشته با برخورد نامناسب بعضی ها مواجه شده باشند ، ممکن است هنگام کمک کردن به آنها ، منزوی یا بی ادب به نظر برسند . هرگز اجازه ندهید که یک دست رد بی ادبانه به پیشنهاد کمکتان ، مانع ارائه کمک شما به شخصی دیگری که احتمالا” در آینده با او مواجه خواهید شد ، گردد .

از کنار شخصی که تلاش می کند پذیرای پیشنهاد کمک شما نباشد ، رد نشوید . گاهی اوقات برخی از کاربران ویلچر کمک شما را می پذیرند ، ‌اما عده ای نه . برای مثال ، امکان دارد پیشنهاد کمک به هل دادن ویلچر روی یک رمپ ، در هوای خوب رد شود ، اما همین پیشنهاد در یک روز خیلی گرم پذیرفته شود .

۸- سعی کنید از موقعیت مسیرهای تردد و رمپهای ” در دسترس آنان ” آگاهی داشته باشید .

گاهی اوقات در اماکن تجاری یا عمومی ، ممکن است افراد ویلچری از شما ، محلهای استراحت ، آسانسورها و محل تلفنها واز این قبیل جاها را پرس وجو کنند یا اینکه جهت ها را از شما جویا شوند . درهر حال ، هرگز فکر نکنید ، که یک شخص ویلچری قادر نیست این مکانها را خودش پیدا کند . آنها نیز همانند شما نحوه استفاده از تابلوها و جهت نماهای موجود در مراکز تجاری را بلد هستند . اما اینجور درنظر نگیرید که تنها گذر از یک پلکان ، نگرانی یک شخص دچار اختلال حرکتی محسوب می شود . گاهی یک فرد معلول ممکن است بخاطر وجود سه پله در مسیر عبورش ، مجبور به طی مسافتی چند صد متری و طولانی گردد که خود این موضوع می تواند یک مشکل بزرگ محسوب شود . ( راندن ویلچر ، مانور ویلچر از کنار موانعی مانند افراد ایستاده در وسط راهروها ، یا راه رفتن با عصا ، برای این افراد ، کاری آسان نیست ) . ساده ترین روش برای انجام این کارها را برای آنها در نظر بگیرید ؟ به حرف آنها کاملا” گوش داده و دستورالعمل های آنها را به دقت پیگیری کنید .

۹- به افراد ناتوان و ویلچری احترام بگذارید ، حتی زمانی که با آنها تعاملی ندارید .

از آن دسته کسانی نباشید که زندگی را برای افرادی ویلچری دشوار می کنند . هنگامی که در اماکن عمومی روی صندلی ویژه معلولین می نشینید ، یا وقتی که خودرویتان را در مکان اختصاصی افراد ناتوان پارک می کنید ، بطور یقین نمی خواهید با کسی که روی ویلچر نشسته برخورد داشته باشید . هر چقدر آگاهی شما در مورد نحوه زندگی روزمره افراد ویلچری بیشتر باشد ، هنگام مواجهه چهره به چهره با آنها ، راحت تر خواهید بود ( بله ، ما نیاز مبرم به استفاده از صندلی دارای علامت معلولین نداریم ، اما باید بدانیم که استفاده کنندگان از واکر، عصا و چوب دستی و از این قبیل افراد همیشه محتاج آنها هستند . در فرودگاهها ، برخی از مردم هنگام جابجائی ها ، نیاز به استفاده از ویلچرهای فرودگاه و یا سایر تجهیزات دارند . مثلا”هنگام استقرار بر روی صندلی هواپیما ، گاهی اوقات حتی افراد نابینا هم ممکن است برای یک لحظه کوتاه از ویلچر استفاده کنند . بطورکلی باید به این فکر باشید که دسترسی افراد ناتوان به جاهائی که نیاز دارند ،‌اسانتر صورت پذیرد .

 

 

در اماکن مختلف در مورد حضور یا عدم حضور افراد ناتوان و ویلچری ، سعی کنید حواستان به اطراف خودتان باشد ، حتی زمانی که فکر می کنید ، فرد دچار معلولیت در محدوده شما حاضر نیست . هیچگاه از توالتهای مناسب سازی شده برای افراد ویلچری به عنوان محل قرار دادن تی و جارو استفاده نکنید . هیچ چیزی را در وسط سالن یا راهرو ومسیر تردد آنها قرار ندهید . هرگز از پارکینگ وی‍ژه معلولین استفاده نکنید و سد راه آنان نشوید .

در مراکز خرید ، نسبت به استفاده کنندگان از ویلچر یا اسکوتر هوشیار باشید . سعی کنید از یک سمت مسیرهای تردد یا از معبر دیگری گذر کنید . مواظب باشید راه رفتن در جوار فرزند یا همراهانتان ، باعث تشکیل یک دیوار یا مانع در برابر آنان نشود . حواستان باشد که از توقفهای کوتاه ، چرخش ناگهانی و یا به عقب برگشتن ناگهانی پرهیز کنید . معابر و راهرو ها را دو قسمت در نظر بگیرید و همانند زمانی که رانندگی می کنید ، راه بروید ( یعنی از سمت راست معبر ) . آگاه باشید که کاربران ویلچر مجبور نیستند ترمز بگیرند و هیچگاه دوست ندارند مجاب شوند که چیزهایی مثل ” ببخشید، می توانم رد شوم و… ؟ ” را بیان کنند .

۱۰- هیچگاه یک فرد ویلچری جوان را با یک شخص مسن مقایسه نکنید .

یادتان باشد که گفتن جملاتی مثل : ” هی ! یا بیان اینکه : شما ( خطاب به فرد ویلچری ) و مثلا” مامان بزرگ یک جورهستید … شما و مادر بزرگ می توانید در یک گروه باشید … ” بی ادبی محسوب می شود . هیچگاه این کار را نکنید .

نکات مهمی که عموم مردم باید در مورد چگونگی برخورد با افراد ناتوان و ویلچری بدانند :

• در پارکینگها ، هنگام پارک کردن خودروی خود در کنار یک ون دارای پلاک افراد ناتوان سعی کنید فاصله خود را به اندازه کافی حفظ کنید . معمولا” خودروهای دارای علامت ویژه افراد ناتوان باید از سایر وسایط نقلیه فاصله داشته باشند. یادتان باشد ، استفاده کنندگان از ون های دارای علامت معلولین معمولا” جهت قرار گرفتن رمپ در کنار ون ، نیاز به یک فضای خالی وفاصله کافی ‌هستند تا بتوانند براحتی سوار و پیاده شوند . معمولا” در پارکینگهای معمولی ، فضاهای جانبی کافی برای قرار دادن رمپ که ممکن است تا ۹ فوت نیاز به فضا باشد ،‌ وجود ندارد . بنابراین لازم است ونهای مجهز به رمپ از سایر خودرودها فاصله مناسبی داشته باشند تا فضای مورد نیاز کاربر ویلچر تامین گردد .

• به حیوانات آموزش دیده ای که در خدمت افراد ناتوان هستند ، احترام بگذارید . برخی از افراد دارای معلولیت های جسمی ممکن است از خدمات حیوانات استفاده کنند . در چنین مواردی ، فراموش نکنید که این حیوانات به خوبی آموزش دیده اند . و یک حیوان خانگی معمولی نیستند ، نشان دادن غذا و یا منحرف کردن ذهن حیوان به هر طریقی می تواند برای فرد ناتوان مشکل ایجاد کرده و حتی امنیت او را به خطر بیاندازد .

• اگر شما مدیریت یک رستوران را به عهده دارید ، سعی کنید یک بخش را مخصوص افراد ویلچری در نظر گرفته و آن بخش را با میزهای مناسب سازی شده ویژه افراد ویلچری تجهیز نمائید ، بطوری که تمامی شرایط استفاده از آن برای آنها براحتی امکان پذیر باشد. به علاوه توجه داشته باشید که همیشه یک مسیر کاملا” باز برای تردد این افراد وجود داشته باشد .

• هنگامی که در حال گفتگو با گروهی از مردم هستید ، سعی کنید در جلوی یک شخص ویلچری نایستید . این کار باعث پوشش آنها شده و کاری بسیار بی ادبانه محسوب می شود . سعی کنید در صورت امکان یک دایره باز کرده و شخص ویلچری را هم در بحث خود شرکت دهید .

• در مراکز خرید ،هرگز چرخ دستی خرید خود را در فضای پارکینگ ها ، به خصوص در داخل و یا در نزدیکی فضاهای تعیین شده برای افراد دچار ناتوانی رها نکنید .

 

• هنگام خرید ، از قراردادن بسته های خرید روی فردی که روی ویلچر خود نشسته پرهیز کنید . این کار بسیار بی ادبانه محسوب شده و می تواند لذت خرید و گردش فرد ویلچری را ضایع کند .

 

• اینکه از دوست ویلچری خود خواهش کنید که چیزی را برای شما حمل کند ،‌ کار بی ادبانه ای محسوب نمی شود . به خاطر بسپارید که بسیاری از افراد ناتوان هستند که دوست دارند بتوانند کمکهای شما را تلافی کنند ، بنابراین ممکن است حتی آنها به شما پیشنهاد بدهند که در حمل بسته های خرید تان به شما کمک کنند ، چرا که احتملا” انجام اینکار برای کسی که روی صندلی نشسته آسان تر از کسی می باشد که در حال راه رفتن است . بنابراین سعی کنید ضمن تشکر ، درخواست او را بپذیرد .

• هنگامی که می خواهید با یک فرد ویلچری گفتگو نمائید ، سعی کنید در صورت امکان شما هم بنشینید . یادتان باشد توجه و نگاه کردن به شما و به سمت بالا ، برای شخصی که در حالت نشسته است ، کاری بسیار خسته کننده محسوب خواهد شد . بنابراین بسیار آسان تر است که دو نفر در حالت چشم تو چشم و در یک سطح به هم نگاه کرده و با یکدیگر گفتگو نمایند .

 

• اگر میزبان برنامه های جمعی مانند یک عروسی و یا یک مهمانی بزرگ هستید ، دقت کنید که محل مورد نظرتان قابل دسترس افراد ناتوان هم باشد. از قبل مکان مورد نظر را ، خودتان نگاه کنید و مطمئن شوید که هیچ گونه مانعی برای رسیدن به ساختمان وجود نداشته باشد . همچنین فضای کافی برای حرکت واستقرار ویلچر در سرویسهای بهداشتی وجود داشته باشد . توالتها مناسب باشند ( از نظر داشتن فضای لازم برای چرخش ویلچر و وجود دستگیره های دیواری محکم ) . اگر برنامه شما در فضای باز انجام می شود ، زمین یا سطوح تردد موجود طوری باشند که حرکت راحت ویلچر امکان پذیر باشد. به خاطر بسپارید که وجود سطوح ماسه ای، شن و ماسه ، سطوح نرم و یا خیلی ناهموار می تواند برای افراد معلول وناتوان یک چالش بزرگ محسوب گردد .

 

• معمولا” نکات ذکر شده در بالا ، هنگام برقراری ارتباط با کسانی اعمال می شود که از وسایلی مانند ویلچر و اسکوتر برای حرکت خود استفاده می کند. بنابراین با شخصی که برای حرکت و جابجائی خود از اسکوتراستفاده می کند نیزهمانند یک فرد ویلچری رفتار نمائید ،‌ چرا که تمامی نکات مذکور ،‌ در مورد افراد اسکوتری هم صدق می کند .

هشدارهائی در مورد نحوه برخورد با افراد ویلچری

• اگر شما فرد ویلچری را نمی شناسید ، هیچگاه از او نپرسید که چرا روی ویلچر هستید . ممکن است این کار نزد او به عنوان یک ژست بی ادبانه و رنج آور تفسیر شود . اما ، اگر در حال آشنا شدن با کسی هستید که روی ویلچراست ، نترسید و در زمان مناسب ، دلیل ویلچری بودنش را از خودش بپرسید . اما دقت داشته باشید که در مورد ناتوانی او در حضور جمع ،‌ پرس و جو نکنید .

• از آنجا که ویلچر هر کسی دقیقا” همانند عینک او ، یک وسیله شخصی محسوب می شود ، باید همانند سایر وسایل شخصی آنها با آن برخورد گردد . هیچگاه به ویلچر فرد دست نزنید ، سعی کنید آن را بی مورد هل ندهید ، مگر اینکه به طور خاص اجازه انجام این کارها به شما داده شود . رعایت این نکات به خصوص هنگامی بیشتر مصداق دارد که در تعامل با کاربر ویلچر نباشید . به عنوان مثال هنگام حرکت در پشت ویلچر فرد ویلچری ، از دست زدن به پشتی صندلی خودداری نمائید .

 

• هیچگاه افراد ویلچری را به عنوان یک فرد بیمار یا یک شخصغیر مفید تلقی نکرده و آنها را در گروه سایر بیماران قرار ندهید . یادتان باشد که ویلچر برای کمک به افراد مبتلا به اختلالات حرکتی استفاده می شود . این اختلالات می توانند ناشی از عوارض مختلفی باشند . بسیاری از افراد ، ویلچر خود را به عنوان وسیله ای برای استقلال خود تلقی می کنند ، چرا که در واقع بدون آن ، رفتن به جاهای گوناگون و انجام یکسری کارها برای آنان بسیار محدود خواهد شد . موضوع مهمی که باید به یاد داشته باشید این است که : آنها همانند بیماران مسری یا معلولان ذهنی نیستند ، و دوست ندارند و نمی خواهندکه برای شان دلسوزی کنید .

 

• بسیاری از افراد دچار اختلال حرکتی ازصحبت کردن با کودکان و توضیح دادن به آنها در مورد اینکه چرا روی ویلچر نشسته اند ، خوشحال می شوند . البته برخی از آنها هم چنین حسی را ندارند . اکثر مردم از گفتگو با آنها خوشحال می شوند، با این وجود عده ای هم وجود دارند که تمایلی برای مصاحبت با آنها ندارند . سعی کنید طوری با آنها برخورد نمائید که اطمینان خاطر پیدا کنند از مصاحبت با آنها اشتباه نکرده اید . هر چه کودکان در مورد انواع مختلف معلولیت اطلاعات بیشتری داشته باشند ، به همان نسبت در آینده با افراد ناتوان بهتر و راحت تر روبرو خواهند شد .

• • هنگام همراهی یک فرد ویلچری و یا شخص استفاده کننده از عصا ، با سرعت راه نروید . اگر گروهی حرکت می کنید ، و دیدید که گروه شما فرد ناتوان را پشت سر گذاشته و او را ترک کرده ، سعی کنید ‌با کم کردن سرعت خود در کنار او باقی بمانید .

• به یاد داشته باشید که از شخص نپرسید که چرا از ویلچر استفاده می کند ،‌ چرا که ممکن است در پاسخ به این سوال و سئوالات مشابه ، در کل طول مدتی که همراه شماست ، بارها و بارها احساس آزردگی کند .

• شاید هیچ چیز به اندازه اشاره کردن و نشان دادن یک فرد ویلچری برای او بی ادبی و بی لطفی محسوب نشود . برخی از کلمات و عباراتی که بطور جدی باید از بیان آنها پرهیز گردند از این قرارند :

بدبخت ، بی چاره ، علیل ، زمین گیر ، قربانی ، غیر فعال ، ‌گرفتار ویلچر و ….

 

منبع مورد استفاده :

سایت : http://www.wikihow.com – تهیه و تنظیم از : مهندس عباس کاشی ( e mail : ohealth2007@yahoo.com) – فروردین ماه سال ۱۳۹۳