معلولان حرکت به سوی انزوا

کاش همانطور که دیگر افراد جامعه از امکانات بهره می‌برند معلولان نیز می‌توانستند همچون دیگران زندگی کنند و به انزوا کشیده نشوند.

به گزارش خبرگزاری فارس از قم، در مدیریت شهری قطعا باید برنامه‌ها بر اساس موقعیت تمام اقشار جامعه چیده شود و فقط قشر خاصی در آرامش و آسایش نباشند چرا که هر شهروندی حق دارد تا از امکانات بهره ببرد و بتواند به راحتی در جامعه حاضر شود.
شاید بسیار دیده باشید معلولانی را که در کنار خیابان در انتظار تاکسی ایستاده‌اند اما رانندگان به راحتی در مقابل چنین افرادی توقف نمی‌کنند چرا که برای آنها باعث زحمت است و این کار بخش زیادی از زمانشان را می‌گیرد.
برخی از رانندگان هم زیر لب زمزمه می‌کنند که چرا معلولان از تاکسی تلفنی استفاده نمی‌کنند که بهتر است به محاسبه و هزینه‌های این پیشنهاد هم کمی فکر کنند.
متاسفانه در اینجا حس انسان‌دوستی نمود چندانی ندارد، البته هنوز هم انسان‌هایی هستند که به این موضوع پایبندی دارند اما تعداد آنها به انگشتان دست هم نمی‌رسد.
اگر تنها مقوله معلولین را در نظر نگیریم ممکن است سالمندانی را هم ببینیم که به دلیل اینکه سوار و پیاده شدن آنها از تاکسی زمان زیادی را می‌طلبد، معمولا افراد بی‌تفاوت از کنار آنها می‌گذرند.
کاش مشکلات معلولان فقط به تاکسی ختم می‌شد اما باید با نگاه دقیق‌تری به این مسئله نگریست، چرا که در مناسب‌سازی شهر هیچ‌کس به فکر معلولان جامعه نبوده و تنها شاید پله‌های مخصوص به آنها آن هم برای ویلچری‌ها طراحی شده باشد.
فضای شهر طوری شده است که گویا اصلا قرار نیست معلولان وارد اجتماع شوند، شاید تمام شهر را بگردیم یک مکان را پیدا نکنیم که سنگ‌فرش مخصوص برای نابینایان وجود داشته باشد تا بتوانند با سهولت بیشتری به تردد بپردازند.
کاش همانطور که دیگر افراد جامعه از امکانات بهره می‌برند این عزیزان نیز می‌توانستند همچون دیگران زندگی کنند و به انزوا کشیده نشوند.
تمام اینها درد جامعه است که افراد بر این تصور باشند که افراد معلول از دنیایی دیگر آمده‌اند و باید در دنیای دیگری نیز زندگی کنند و گویا ساختار جامعه آنها را نمی‌پذیرد.
کاش مسئولین از تعداد همایش‌های کلیشه‌ای کاسته و به بررسی مشکلات معلولان پرداخته و ایجاد بستر مناسب برای بهتر زیستن آنها را فراهم بیاورند و نگذارند تا این قشر خود را وصله‌ای ناجور بدانند.
در مسابقات و رقابت‌های رشته‌های مختلف هم ثابت شده معلولان از توانایی بالایی برخوردارند و مشکل جسمی آنها و مسئله ذهنی برخی دیگر دلیل بر آن نیست که به طور کامل منزوی شده باشند بلکه هر یک توانایی‌های چشمگیری در زمینه‌های مختلف دارند.

*فاصله تا نقطه مطلوب در مناسب سازی محیط شهری
رئیس سازمان بهزیستی استان قم با اشاره به مناسب‌سازی شهر برای معلولان اظهار می‌کند: در قانون حمایت از جامعه معلولین این موضوع پیش‌بینی شده است و در ماده دو این قانون همه دستگاه‌ها به ویژه دستگاه‌های دولتی موظف هستند، ساختمان‌ها را طوری طراحی کنند که معلولان و ناتوانان جامعه به امکانات دسترسی داشته باشند.
ابراهیم حاجی مظفری می‌افزاید: دستگاه‌های عمومی و غیر دولتی نظیر شهرداری‌ها و شوراها هم باید این امر را مهم بدانند و به آن توجه کنند که مناسب‌سازی فقط برای معلولان نیست بلکه سالمندان، جانبازان و کسانی که به هر دلیلی در مقطعی از زندگی خود دچار مشکل می‌شوند که باید فضا برای آنها مناسب باشد نیازمند مناسب‌سازی هستند.
وی می‌گوید: در استان قم تاکنون ۲۶ هزار معلول پذیرش شده‌اند که معلولیت‌های مختلف دارند و نزدیک ۱۰ هزار نفر از معلولیت جسمی و حرکتی برخوردار هستند و همچنین نباید در بحث مناسب‌سازی نابینایان را فراموش کنیم و باید به مناسب‌سازی مخصوص به آنها که شرایط خاص خود را دارند توجه شود تا در عبور و مرور مشکلاتی نداشته باشند.
رئیس سازمان بهزیستی استان قم خاطرنشان می‌کند: بر اساس قانون، اختیاراتی در موقع صدور پروانه و پایان کار به شهرداری‌ها داده است که به این موضوع مهم توجه داشته باشند و باید قبول کنیم که این قانون به نحو مطلوب اجرایی نشده است.
وی نسبت به اقدامات صورت گرفته در زمینه مناسب‌سازی ابراز امیدواری کرده و بیان می‌کند: نسبت به گذشته اقدامات مناسبی انجام شده ولی تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیاری داریم اما وضعیت قم نسبت به کشور مطلوب‌تر است.
حاجی مظفری به اعتبارات تخصیص یافته در این زمینه اشاره کرده و می‌گوید: با توجه به پیگیری‌هایی که داشتیم دو سال است که برای بحث عقب‌ماندگی‌های گذشته اعتباراتی تعیین شده که سال گذشته ۱۰۰ میلیون تومان بود و امسال ۶۰۰ میلیون تومان پیشنهاد دادیم که مقرر شده تا نصف این مبلغ را در سال جاری دریافت کنیم.

*پردیسان مدرسه استثنایی ندارد
رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان قم در خصوص مناسب‌سازی مدارس برای دانش‌آموزان استثنایی اظهار کرد: تعدادی از مدارسی که معلولان در آن تحصیل می‌کنند قدیمی‌ساز هستند و برای دانش‌آموزان عادی ساخته شدند که بر اساس نیاز در اختیار دانش‌آموزان استثنایی قرار گرفته است.
علیرضا کبیری می‌افزاید: مدارس عادی که دانش‌آموزان استثنایی در آنها تحصیل می‌کنند، مناسب‌سازی شده نیستند و معلولان در این مدارس با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند و بعضی از مدارس استثنایی هم نوسازی شده اما توجه چندانی به مناسب‌سازی آنها برای دانش‌آموزان معلول نشده است.
وی با اشاره به اینکه دانش‌آموزان نسبت به معلولیت نیاز به مدارسی جداگانه دارند، خاطرنشان می‌کند: با توجه به اینکه نوع معلولیت هر گروه از طیف‌های دانش‌آموزان معلول متفاوت است، بنابراین هر گروه از آنها نیازمند مدارس مناسب‌سازی شده با موقعیت خود هستند.
وی ادامه می‌دهد: در برخی از مدارس، حتی آسانسور هم وجود ندارد و اگر معلول جسمی حرکتی بخواهد از سر کلاس برای ساعت تفریح به طبقه پایین مدرسه بیاید، باید تمام انرژی خود را صرف رفت و آمد کند و دیگر هیچ انرژی برای درس خواندن برای او باقی نمی‌ماند.
کبیری می‌گوید: در این زمینه مسئولان اقدامات خوبی انجام داده‌اند ولی باید کارهای جدی بیشتری انجام شود و این مقدار کفایت نمی‌کند و از مسئولان و خیرین تقاضا داریم در ایجاد فضاسازی مناسب مساعدت‌های بیشتری را انجام دهند.
رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان قم در ادامه بیان می‌کند: هم اکنون ۱۹ مدرسه استثنایی با هزار و ۶۷۱ دانش‌آموز همراه با تلفیقی‌ها وجود دارد که تلفیقی‌ها دانش‌آموزانی هستند که زیر نظر ما بوده ولی در مدارس عادی درس می‌خوانند و کتب درسی آنها با دانش‌آموزان عادی یکسان است.
کبیری از مصوبات سفر رهبری برای احداث مدرسه استثنایی خبر می‌دهد و می‌گوید: در سفر پر برکت رهبری چند پروژه برای معلولین در دست احداث است که امیدواریم هرچه زودتر برای استفاده دانش‌آموزان به بهره‌برداری برسد.
وی تصریح می‌کند: در سال جاری ۹ درصد افزایش دانش‌آموز داشتیم و این رقم بالایی است که ۱۳۶ نفر به دانش‌آموزان استثنایی اضافه شود و این در حالی اتفاق افتاده که امکانات افزایش نکرده و آنها با امکانات موجود به سر می‌برند.
وی ادامه می دهد: با توجه به جمعیت زیاد پردیسان متاسفانه در این منطقه هیچ مدرسه‌ای برای دانش آموزان استثنایی‌ وجود ندارد.

*ساختمان‌های شهرداری برای معلولان مناسب‌سازی می‌شوند
رئیس کمسیون حمل و نقل و خدمات شهری شورای شهر قم هم در خصوص مناسب سازی ساختمان‌ها عنوان می‌کند: در دستور کار قرار گرفته تا در تمام بوستان‌های شهر ظرف مدت سه ماه، سامانه ویلچر گذر نصب شود تا معلولان بتوانند با ویلچر وارد بوستان شوند و از فضای تفریحی بهره ببرند.
عباس ذاکریان ادامه می‌دهد: ساختمان‌های شهرداری تا پایان سال مهلت دارند تا به اجرای طرح مناسب‌سازی بپردازند.
وی اظهار می‌کند: در بودجه سال ۹۱ مصوب شده که هر کدام از مناطق شهرداری پیاده‌روهای خیابان‌های پر تردد را مناسب‌سازی کنند تا معلولان بتوانند به راحتی از پیاده‌رو حرکت کنند، چرا که با ورود آنها به داخل خیابان ممکن است خطرات زیادی اتفاق بیفتد.
وی به طرح نوسازی پیاده‌روها اشاره می‌کند و می‌گوید: با توجه به اینکه نهضت پیاده‌روسازی مطرح شده، مقرر شده است تا در هنگام نوسازی بحث مناسب‌سازی برای معلولین و جانبازان هم مورد توجه قرار بگیرد و در جلساتی که برگزار شده موضوع مناسب‌سازی مراکز تجاری عمده در سطح، شهر بانک‌ها و ادارات مطرح شده و قرار است در این خصوص هم اقداماتی صورت بگیرد.
ذاکریان به اهمیت مناسب‌سازی شهر برای معلولین و جانبازان اشاره می‌کند و می‌افزاید: یکی از معضلات بزرگ در قم ورود موتورسوران به پیاده‌رو است که باعث شده تا میله‌ای گذاشته شود تا موتورسواران به حریم پیاده‌رو وارد نشوند و در این صورت راه ویلچری‌ها به پیاده‌رو هم بسته می‌شود.
وی اضافه می‌کند: باید سامانه ویلچر گذر در پیاده‌روها نصب شود و یا فرهنگسازی برای موتورسواران صورت بگیرد تا معلولین که تعداد آنها قابل توجه است بتوانند از امکانات بهره‌مند شوند.
رئیس کمسیون حمل و نقل و خدمات شهری شورای شهر قم تصریح می‌کند: علاوه بر معلولان بخش زیادی از شهر را افراد مسن تشکیل می‌دهند و مناسب‌سازی شامل آنها هم می‌شوند که بتوانند با سهولت بیشتری در شهر تردد کنند.
ذاکریان با انتقاد از وضعیت پیاده‌روها عنوان می‌کند: باید وضعیت معابر به گونه‌ای باشد که معلولین و جانبازان با مشکل مواجه نشوند و اکنون پیاده‌روها برای نابینایان و ویلچری‌ها اصلا مناسب نیست و این گونه افراد را به دردسر می‌اندازد.
وی ادامه می‌دهد: ساختمان‌هایی که جدید در حال پروانه گرفتن هستند باید مناسب‌سازی شده باشند و در این زمینه شهرداری به هیچ عنوان کوتاه نمی‌آید و در پایان کار از آنها بازرسی به عمل می‌آورد و در صورتی که توجهی به این مباحث نشده باشد باید ساختمان تخریب شده و مجدد ساخته شود.
وی می‌گوید: تنها ساختن رمپ مهم نیست بلکه باید به استانداردسازی آن هم توجه شود و ایمنی لازم انجام بگیرد و به گونه‌ای نباشد که مورد استفاده قرار نگیرد و خطراتی را برای فرد معلول به همراه بیاورد و نباید رمپ‌ها مشکلاتی نظیر نداشتن نرده، عدم ایمنی، شیب زیاد و … را داشته باشند چون این امکانات در راستای مناسب‌سازی است و نباید مخاطره‌ساز باشد.
مدیرعامل سازمان فضای سبز شهرداری قم در بخشی از این گزارش اظهار می‌کند: دولت قوانینی را در زمینه مناسب ساختن فضای شهری برای جانبازان و معلولین وضع کرده است که این قانون در بهزیستی وجود دارد و در قانون تاکید شده است تا محیط کار، تفریح، تحصیل و… جانبازان و معلولین مورد توجه هر چه بیشتر قرار بگیرد و تمام دستگاه‌ها باید در این زمینه وظیفه خود را به خوبی انجام دهند تا مشکلی وجود نداشته باشد.
محسن صالحی ادامه می‌دهد: شهرداری‌های مراکز و مناطق مختلف شهری در حال پیگیری مشکلات معلولین در زمینه رمپ‌های ورودی، بالابرها، آسانسورها هستند تا معلولان بتوانند به راحتی به مراکز مختلف مراجعه کنند و با مشکلات کمتری روبه‌رو شوند.
وی می‌گوید: در میان دستگاه‌ها بانک‌ها هم وظایف خود را دارند که خودپرداز و دیگر تجهیزات را فراهم بیاورند.
صالحی با اشاره به اینکه تمام پارک‌ها باید برای معلولین مناسب‌سازی شوند، عنوان می‌کند: بر اساس قانون موجود، تمام پارک‌هایی‌ را که طراحی می‌کنیم با دیدگاهی است که یک جانباز و ویلچری بتواند از تمام امکانات آن مانند انسان‌های عادی استفاده کند و بهره‌مند شود.
وی به شاخه‌های مناسب‌سازی اشاره و خاطرنشان می‌کند: در راستای مناسب‌سازی پارک‌ها، اقداماتی نظیر ویلچر گذر نصب می‌کنیم و در برخی مکان‌ها هم نصب شده و معلولین و جانبازان از آنها استفاده می‌کنند.
مدیرعامل سازمان فضای سبز شهرداری قم اضافه می‌کند: در زمینه خدمات سرویس‌های بهداشتی و نمازخانه‌ها هم برخی پارک‌ها مناسب‌سازی شده و بعضی دیگر در دست اقدام است که به زودی رسیدگی می‌شود.
صالحی از مناسب‌سازی ۴۰ پارک موجود برای معلولین خبر می‌دهد و می‌گوید: در نظر گرفته شده تا ۴۰ پارک شهری موجود را مناسب‌سازی کنیم و تا پایان سال جاری اقدامات لازم صورت می‌گیرد و برای استفاده معلولین آماده می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: برای احداث پارک‌های جدید هم مناسب‌سازی در دستور کار قرار می‌گیرد و در طرحی که معمار و واحد طراحی تهیه می‌کنند باید مسیر ویژه برای ویلچری‌ها در نظر گرفته شود.
صالحی می‌گوید: برای نابینایان هم تنها مسیر حرکتی خاص با سنگفرش مخصوص تهیه می‌شود تا مشکلات عبور و مرور نداشته باشند و از بقیه مبلمان هم مثل انسان‌های عادی استفاده می‌کنند.
وی نصب وسایل ورزشی و تفریحی ویژه معلولان را از دیگر امکانات برای این قشر از جامعه می‌داند و عنوان می‌کند: در این صورت آنها می‌توانند به راحتی وارد پارک‌ها شده و امکانات تفریحی بهره‌مند شوند و توجه به مشکلات معلولان موجب می‌شود تا غفلت از آنها کاسته شود و بتوانند به راحتی وارد جامعه شوند.

*شهرداری به تنهایی نمی‌تواند شهر را برای معلولان مناسب‌سازی کند
مدیرعامل سازمان حمل و نقل ترافیک شهرداری قم با اشاره به مناسب‌سازی شهر برای معلولان اظهار می‌کند: در بحث جانبازان و معلولان باید اقدامات جدی صورت بگیرد و هر یک از نهادها وظایفی را در این زمینه بر عهده دارند.
علیرضا اقبالیان اضافه می‌کند: برای سهولت در عبور و مرور و تردد معلولان و جانبازان در سطح شهر و معابر از نصب لوله‌ها و میله‌ها در پیاده‌رو جلوگیری شده است تا رفت و آمد این افراد با مشکل مواجه نباشد.
وی ادامه می‌دهد: موتور سواران نباید وارد پیاده‌رو شوند و پلیس باید با افرادی که وارد پیاده‌رو می‌شوند برخورد کند چرا که وجود موتور سواران در پیاده‌رو آسایش افرادی را که با ویلچر تردد می‌کنند را بر هم می‌زند.
اقبالیان با بیان اینکه معلولان هم جزئی از این جامعه هستند، تصریح می‌کند: باید شرایط برای ویلچری‌ها به طور کامل فراهم شود تا به راحتی به داخل شهر بیایند و ممکن است افرادی نیز فرزندان خود را در کالسکه بگذارند که آنها هم با وجود موتور سواران در پیاده‌رو به مشکل برخورد می‌کنند.
وی می‌گوید: جلساتی برگزار و به بانک‌ها ابلاغ شده تا رمپ و روپ ایجاد کرده و شیب‌ها را استاندارد کنند تا معلولان بتوانند از آن استفاده کنند و با توجه به اینکه طبق آمار بهزیستی بیش از هزار نفر از شهروندان از ویلچر استفاده می‌کنند، مناسب‌سازی شهر برای معلولان و جانبازان تاثیر بسزایی دارد.
مدیرعامل سازمان حمل و نقل ترافیک شهرداری قم به خانواده‌های معلولان و جانبازان اشاره می‌کند و می‌افزاید: معلولان و جانبازان خانواده دارند و به صورت زنجیره‌ای هستند که همه از نبود امکانات رنج می‌برند و تنش فکری و اخلاقی یک معلول روی جامعه تاثیر می‌گذارد.
وی بیان می‌کند: معلولین و جانبازان هیچ گناهی ندارند و فقط شهرداری نمی‌تواند به تنهایی در این زمینه کار کنند بلکه باید همه همکاری کنند تا مشکلات از بین برود.
اقبالیان تصریح می‌کند: باید پل‌های عابر پیاده، تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها برای معلولان مناسب‌سازی شود و اقدامات جدی صورت بگیرد.