تجهیزات کمکی برای ایستادن پس از آسیب نخاعی
ایستادن، راه رفتن و دویدن از عملکردهای مهم بدن انسان است که نه تنها برای حرکت از یک مکان به مکان دیگر بلکه برای سلامت و تناسب اندام کلی بدن ضروری است. پس از آسیب نخاعی، ارتباط مغز با پایین تنه قطع می‌شود و فرد دیگر توانایی ایستادن، راه رفتن یا دویدن نخواهد داشت. بنابراین افراد دچار این ناتوانی از مزایایی ایستادن بهره مند نخواهند شد، مگر اینکه دوباره بتوانند در وضعیت ایستادن قرار گیرند.
سوال این است که: چگونه می‌توان پس از آسیب نخاعی و بدون هیچ کنترلی روی پاها ایستاد و از تمام مزایای سلامتی مرتبط با ایستادن بهره مند شد؟ بدیهی است که برای این منظور از ابزارهای مختلفی استفاده می شود که کلیات آن در زیر آورده شده است:
ابزارهایی که برای ایستادن پس از آسیب نخاعی استفاده می‌شود :
- میز شیبدار
میز یا تخت شیبدار، ابزاری اساسی است که کمی پس از آسیب نخاعی استفاده می‌شود. می‌تواند دستی یا برقی باشد. در استفاده از این وسیله، از وضعیت خوابیده شروع و با گذشت زمان می‌توان زاویه آن را به تدریج تا ۹۰ درجه افزایش داد.
- دستگاه ایستادن
این دستگاه می‌تواند شما را از حالت نشسته تا حالت عمودی و ایستاده قرار دهد. می‌تواند ساده یا برقی باشد.
- ویلچر ایستا
ویلچر ایستا، ابزاری عالی است که می‌تواند توسط هر کسی با هر سطحی از ضایعه نخاعی برای ایستادن آسوده و ایمن استفاده شود.
با کمک این وسیله، برای ایستادن نیازی به انتقال به سطح دیگری نیست. فقط با فشار یک دکمه می‌توانید هر زمان و در هر مکان بایستید و حتی می‌توانید در حالت ایستاده حرکت کنید.
ویژگی ایستادن هم برای ویلچرهای دستی و هم برای ویلچرهای برقی موجود است، اما این انواع برقی این ویلچرها، گران هستند.
- ارتوزها ( KAFO و HKAFO )
ارتوزهای پا، با پوشش‌های مختلف از جمله ارتوز مچ پا – زانو و ارتوز مچ پا – زانو- ران مخصوص افراد دچار ضایعات با سطوح بالا و پائین، برای ایستادن و حتی راه رفتن با پشتیبانی از میله‌های موازی استفاده می شوند.
- اسکلت بیرونی رباتیک
پیشرفت‌های تکنولوژی با اختراع اسکلت بیرونی رباتیک به افراد فلج کمک کرده تا بتوانند دوباره راه بروند. اگرچه استفاده از آنها خیلی رایج نشده است، اما با گذشت زمان، طراحی آنها بهبود یافته و قیمت آنها پایین می‌آید. بنابراین در آینده امکان بهره مندی تعداد بیشتری از افراد مبتلا به آسیب نخاعی از این تجهیزات وجود خواهد داشت.
مزایای ایستادن پس از آسیب نخاعی
داشتن برنامه منظم برای ایستادن پس از آسیب نخاع، با استفاده از هر یک از ابزارهای فوق الذکر می‌تواند فواید فوق العاده ای را برای سلامتی داشته باشد که برخی از آنها در زیر ذکر شده است:
- پس از آسیب نخاعی به دلیل نشستن طولانی مدت روی ویلچر، فرد در معرض انقباض عضله یا کوتاه شدن دائمی عضلات و مفاصل قرار می‌گیرد. حالت ایستادن کمک می‌کند تا از این خطر جلوگیری شود.
- اسپاسم‌های عضلانی در افراد پاراپلژی و تترا پلژی می‌تواند بسیار شایع باشد. ایستادن، یک دستورالعمل عالی برای کاهش اسپاسم محسوب می‌شود. اسپاسم‌ها، در برخی افراد تتراپلژی با سطوح ضایعه ۵ -c6c ، پس از چند روز عدم ایستادن ایجاد می‌شود و وقتی دوباره ایستادن شروع می‌گردد، اسپاسم‌ها کاهش و بدن آرامش پیدا می‌کند.
- عدم ایستادن پس از آسیب نخاعی، به معنای عدم فشار وزن بر استخوان‌های بدن است، بنابراین خطر کاهش توده استخوان یا پوکی استخوان افزایش خواهد یافت. ایستادن منظم به کاهش خطرات پوکی استخوان کمک شایان توجهی می‌کند.
- ایستادن، ورزش خیلی خوبی برای قلب بوده و گردش خون را بهبود می‌بخشد.
- افراد آسیب نخاعی به دلیل فشار مداوم به مناطق استخوانی در معرض خطر ابتلا به زخم‌های فشار هستند. ایستادن، فشار بر روی چنین مناطقی را برطرف کرده و از بروز زخم های فشار جلوگیری می‌کند.
- ایستادن، پتانسیل حرکتی کامل مفاصل را بهبود می‌بخشد. این دامنه خم شدن و کشش که به ” دامنه حرکتی ” معروف است با حالت ایستادن بهبود می‌یابد.
- نشستن‌های طولانی مدت می‌تواند مشکلات مختلف ادراری مانند سنگ کلیه و مثانه و عفونتهای ادراری و غیره ایجاد کند. ایستادن به جلوگیری از چنین مشکلاتی کمک زیادی می‌کند.
- ایستادن باعث بهبود دستگاه گوارش هضم و نظم روده می‌شود .
- ایستادن عملکرد قفسه سینه را بهبود بخشیده و خطر عفونت سینه و ذات الریه را کاهش می‌دهد. عفونت دستگاه تنفسی در افراد مبتلا به آسیب‌های نخاعی در سطوح فوقانی، می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
- ایستادن خطر ادم ( ورم ) اندام‌های تحتانی را کاهش می‌دهد.
با در نظر داشتن تمام مزایای فوق. هر فرد ضایعه نخاعی باید سعی کند بصورت روزانه یا حداقل چند بار در هفته، با استفاده از هر وسیله ای که برای ایستادن او امکان پذیراست، در حالت ایستاده قرار گیرد.
خواه شما یک فاصله زمانی چند ماهه یا چندساله در حال اجرای برنامه ایستادن هستید یا حتی اگر برای اولین بار پس از آسیب نخاعی می‌خواهید بایستید، باید در ابتدا زاویه تخت شیبدار یا وسایل دیگر را پایین نگه داشته و مدت زمان کمتری بایستید و سپس با تمرین زاویه و مدت ایستادن را افزایش دهید.
در صورت احساس سرگیجه در حالت ایستاده، به حالت نشسته درآمده ، سپس چیزی بخورید یا بنوشید و دوباره به برنامه ایستادن خود ادامه دهید.