اهمیت استقلال وبرنامه روزانه در زندگی افراد نخاعی

همه ما از دوران کودکی و نوجوانی می آموزیم که با بکاربردن روشهای مختلف از خود مراقبت نمائیم و بسیاری از کارهای خودمان را شخصا” انجام دهیم ، بطوری که بسیاری از فعالیت های روزمره بعد از مدتی برای ما بصورت عادت در می آیند. برخی از کارها را نیز خودمان به تنهایی قادر به انجام آنها نیستیم، در نتیجه از دیگران ( مثلا” آرایشگرها- دکترها- دوستان و غیره ) برای اجرای آنها کمک می گیریم. در واقع در طول زندگی ،فرآیندی در راستای کسب استقلال افراد در جریان است.

بعد از اینکه فردی دچار آسیب نخاعی می شود ، باید راههای جدیدی را برای انجام بسیاری از کارهای خود بیاموزد. در آغاز بروز ضایعه نخاعی، فرد مبتلا احساس می کند که مانند یک کودک کاملا” به دیگران وابسته شده است. اما این تصور غلط است. باید صبور بود و سعی نمود که سطح آموخته های خود را افزایش داده و از تجربیات سایر افراد مشابه استفاده کرد.هیچکس نبایستی بخاطر اشتباهاتی که می کند، احساس نگرانی نماید. باید سعی نمود که در مورد چگونگی کار اندامهای بدن و اینکه آسیب وارده چه تغییراتی را در آنها ایجاد کرده، اطلاعات کافی را بدست آورد. بطور کلی هر کس باید متخصص خود باشد. در این صورت است که می توان اوضاع را بدست گرفته و کنترل نمود. حتی اگر کارهایی باشد که فرد نتواند آنها را انجام دهد، بهتر است نیازهای خود را بشناسد. با در نظر گرفتن این موارد است که فرد می تواند شرایط خود را کنترل نموده و استقلال خود را افزایش دهد.

در مراکز ضایعات نخاعی، آموزش فنون مراقبت از بدن، بخش مهم برنامه بازپروری و توانبخشی است. ممکن است هر مرکزی با توجه به شرایط و امکانات شیوه های خاص خود را داشته باشد.

با این حال هر کس باید به توصیه های پزشک و مسئولین مرکز تحت پوشش خود به دقت عمل نماید.

کن روبرت ( Ken Roberts ) که دارای ضایعه نخاعی درناحیه T9/10 است، می گوید:

” هیچکس نباید انتظار داشته باشد همه چیز را فورا” بدست آورد. باید توجه داشت که وقتی به ضایعه نخاعی مبتلا می شوید اوضاع فرق می کند. انسانها نیز با هم متفاوتند و ممکن است تمامی دستورالعمل ها و فنون ارائه شده برای همه مفید نباشد.  بنابراین شما به عنوان یک فرد نخاعی باید مدام پرس و جو کنید تا دریابید که کدام روش برایتان از همه مناسب تر است. اما سرانجام صبر و پشتکار فرد به مرحله ای خواهید رسید که تمام کارها به حالت خودکار در می آید و وقتی به این مرحله برسید بهتر از هر کسی می توانید شرایط خود را کنترل نمائید. “

شاید باور کردنش مشکل باشد، اما افراد نخاعی با مراقبت مناسب از خود، کنترل وزن بدن، ورزش مداوم، رژیم غذایی مطلوب و غیره می توانند نسبت به هم سن و سالهای خود عمر بیشتری نمایند و این اتفاق خوبی است که می تواندبرای وی رخ دهد.

اهمیت برنامه روزانه در زندگی افراد نخاعی :

اکثر افراد بطور روزانه، برنامه مستمری را برای خود دارند. مثلا” هر روز سر ساعت معینی بیدار می شوند، غذا می خورند، استراحت می نمایند و بطورکلی کارهای خاصی راانجام می دهند. امابرخی ازافراد با توجه به شرایط خاص خود، بیشتر از دیگران نیاز به برنامه ریزی روزانه دارند. گفته می شود “ونیستون چرچیل” هیچگاه اجازه نمی داد ساعت وعده های غذایش تغییر پیدا کند و می گفت: “زمان شکم مطلق است“. همچنین افرادی مثل” جان کلیز “در فیلم ” در جهت عقربه ساعت ” برای اجرای برنامه های روزانه خود بسیار وسواسی بودند. اما بطور کلی برای بیشتر انسانها، وجود یک برنامه روزانه الزامی است ،به نحوی که فرد بایداحساس کند زندگیش  تحت کنترل خود او قرار دارد.

بسیاری از مراکز بازپروری ضایعات نخاعی اغلب برنامه روزانه مشخصی را برای بیماران خود تجویز می کنند و به عنوان بخشی از مراحل درمانی و توانبخشی به آنان آموزش می دهند و معمولا” هنگامی که فرد به خانه برمی گردد، می تواند همان برنامه را ادامه دهد.

اهمیت برنامه های ارائه شده بخصوص در کنترل ادرار و مدفوع بسیار بالا است و در نتیجه بر روی بسیاری از کارهای روزمره مثل لباس پوشیدن ، شست و شو، توالت رفتن، غذا خوردن و غیره و سایرکارهایی که جهت اجرای آنها نیاز به کمک سایرین است ،اهمیت به سزایی دارد.

اما باید توجه داشت که فرد نباید بطور مطلق تحت تاثیر برنامه روزانه قرار داشته باشد بلکه باید دقیقا” بداند که کدام بخش از برنامه ها واقعا” ضروری می باشد و حتی کدام قسمت بمنظور راحتی دیگران ( پرستاران- بهیاران بخش و دستیاران و غیره ) به وی تحمیل شده است. چنانچه برنامه فرد به نحوی باشد که وی را از انجام کارهای مورد علاقه اش باز دارد ،نبایستی از تغییر دادن آن بترسد.

بطور کلی افراد نخاعی در برنامه روزانه خود بهتر است موارد زیر را مورد توجه قرار دهند:

• برای تخلیه روده ودفع مدفوع باید برنامه مشخصی داشت.

• کنترل پوست نقاط تحت فشار بدن بدون استثناء هر روز باید انجام شود.

• مصرف رژیم غذایی مناسب و سالم  اهمیت بسیارزیادی دارد.

• فرد نخاعی نباید خود را بیش از حد خسته نماید.

• از خوابیدن زیاد روی تخت بایدپدهیزنمود.

• در صورت امکان بهتر است فرد نخاعی هر روز مدتی را در حالت ایستاده قرار گیرد.

آقای بایلی ( Mr.A.D.B. Baillie ) که از ناحیه C6/7 دچار ضایعه نخاعی است، به سایر افراد نخاعی توصیه می کند که :

“”جسم و ذهن خود را فعال نگاه دارید. به محیط زندگی خود، تلویزیون و رادیو محدود نشوید و سعی کنید با دیگران ارتباط برقرار نمائید. مطالعه همیشه تاثیر مثبتی دارد. همواره مراقب پوست خود باشید. “

منبع: مرکز ضایعات نخاعی جانبازان