۷ راهکار برای اینکه با استرس مالی راحت‌تر کنار بیایید
اگر نگران مسائل مالی هستید، باید بدانید که شما تنها نیستید. تحقیقات نشان می‌دهد که بیش از نیمی از بزرگسالان دچار استرس مالی هستند و این استرس به مسائلی مانند پرداخت اجاره‌بها یا بدهی‌های مختلف مربوط می‌شود. با توجه به اینکه استرس مالی بر سلامت روان افراد تأثیر منفی بسیاری می‌گذارد، باید با نشانه‌های آن بیشتر آشنا شوید و راه‌های کنار آمدن با آن را بدانید.
منظور از استرس مالی چیست؟
پول یکی از مهم‌ترین منابع استرس در سراسر جهان است و استرس مالی به تنشی عاطفی می‌گویند که به این منبع استرس مربوط می‌شود. هر کسی ممکن است این تنش را تجربه کند، اما استرس مالی بیشتر در خانواده‌هایی که درآمد پایین‌تری دارند، رخ می‌دهد.
این استرس ممکن است ناشی از نداشتن پول کافی برای رفع نیازهای اولیه مانند پرداخت اجاره‌بها، پرداخت قبوض و خرید مواد غذایی باشد. افرادی که درآمد کمتری دارند، ممکن است به دلیل شغل خود خود استرس بیشتری را تجربه کنند. معمولا شغل این افراد مرخصی کمتری دارد. گاهی مواقع نیز محیط کاری افراد بسیار ناامن است اما آن‌ها از استعفا دادن می‌ترسند چون اگر بیکار شوند نمی‌توانند از پس مخارج خود بربیایند.
بیشتر مردم هر از گاهی به خاطر پول استرس می‌گیرند اما اگر استرس مالی زندگی روزمره را مختل کند دردسرآفرین می‌شود. به عنوان مثال، ممکن است نتوانید بر سایر بخش‌های زندگی تمرکز کنید یا از آن لذت ببرید چون استرس‌های مالی شما را به‌شدت نگران می‌کند.
نشانه‌های استرس مالی
علائم استرس مالی به اضطراب و سایر انواع استرس شباهت دارد اما افکار، احساسات و رفتارهای ما درباره‌ی پول و مسائل مالی را تغییر می‌دهد. اگر یکی از نشانه‌های زیر را در خود مشاهده می‌کنید، ممکن است که مشکلات مالی بر زندگی‌تان تأثیر منفی بگذارد:
- علائم اضطراب از قبیل تنگی نفس و ضربان قلب بالا موقع فکر کردن به مسائل مالی
- اجتناب از تماس تلفنی، نامه یا ملاقات حضوری با طلبکاران
- لغو برنامه‌های جمعی و دوری از دوستان
- احساس شرم و خجالت
- احساس می‌کنید که کنترل امور مالی خود را از دست داده‌اید یا نمی‌توانید ادامه بدهید.
- نگرانی یا ناامیدی نسبت به آینده
- عصبانیت یا کج‌خلقی نسبت به کسانی که درگیر امور مالی شما هستند مانند یکی از اعضای خانواده که در جریان صورت‌حساب‌هاست یا مدیری که در محل کار میزان افزایش حقوق شما را تعیین می‌کند.
استرس مالی چگونه بر ما اثر می‌گذارد؟
استرس و اضطراب درباره هر موضوعی بر سلامت روان تأثیر منفی می‌گذارد اما استرس مالی می‌تواند شما را از پا درآورد. این نوع استرس ممکن است به روش‌های مختلفی سلامت جسم و روان شما را مختل کند که از میان آن‌ها ۷ تأثیر از همه مهم‌تر هستند.
۱. تأخیر در مراقبت‌های سلامتی و بهداشتی
افرادی که فشار مالی را تجربه می‌کنند و پول کمتری دارند، ترجیح می‌دهند که کمتر به مسائل بهداشتی توجه کنند. برخی از افراد از مراجعه به مراکز درمانی خودداری می‌کنند چون نمی‌توانند هزینه آن را بپردازند. اگرچه این ترفند راه خوبی برای کم کردن هزینه‌هاست اما به تعویق انداختن مراقبت‌های سلامتی و بهداشتی در نهایت سلامت شما را بیشتر به خطر میندازد و هزینه درمان را بالاتر می‌برد. در نتیجه، دچار استرسی به مراتب بیشتر خواهید شد.
۲. سلامت روانی ضعیف
در بسیاری از مواقع، ارتباط میان سلامت روانی و مالی گردشی است. سلامت مالی ضعیف به سلامت روانی ضعیف منجر می‌شود. سلامت روانی ضعیف نیز بر سلامت مالی تأثیر منفی می‌گذارد. مطالعات نشان داده که افراد بدهکار در مقایسه با افرادی که بدهی ندارند، بیشتر دچار مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب می‌شوند.
۳. سلامت جسمی ضعیف
استرس مداوم درباره پول و مسائل مال به مشکلاتی مانند سردرد، معده‌درد، میگرن، بیماری‌های قلبی و دیابت دامن می‌زند. وقتی همیشه در استرس هستیم، بدنمان فرصتی برای بهبودی پیدا نمی‌کند. در نتیجه، سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود و مستعد ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله سرماخوردگی و سایر بیماری‌های ویروسی می‌شویم. این استرس می‌تواند بیماری‌های مزمن را هم تشدید کند.
۴. رفتارهای مقابله‌ای ناسالم
گاهی اوقات، استرس مالی به انواع رفتارهای ناسالم مانند پرخوری، مصرف الکل یا مواد مخدر منجر می‌شود. برخی از افراد برای کنار آمدن با استرس غذا یا شیرینی‌جات بیشتری مصرف می‌کنند و بعضی‌ها به مصرف الکل یا مواد مخدر روی می‌آورند.
۵. بی‌خوابی
استرس مربوط به مسائل مالی می‌تواند خواب شما را مختل کند. ممکن است به دلیل نگرانی بیش از حد دچار بی‌خوابی شوید یا شب‌ها مدام از خواب بپرید. خواب ناکافی نیز مقابله با استرس را برای شما دشوار می‌سازد و این چرخه مدام ادامه می‌یابد.
۶. کاهش یا افزایش وزن
همان‌طور که گفتیم، استرس می‌تواند باعث پرخوری شود. ممکن است از غذا خوردن برای تسکین خود کمک بگیرید. گاهی اوقات نیز قضیه کاملا برعکس است و استرس اشتهای شما را کاملا از بین می‌برد. در نتیجه، وزنتان کمتر می‌شود. علاوه بر این، ممکن است به دلیل مسائل مالی مجبور شوید که یک یا دو وعده‌ی غذایی را حذف کنید. بنابراین، عادات غذایی‌تان مختل می‌شوند و دچار کاهش وزن می‌شوید.
۷. اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
گاهی اوقات علائم استرس مالی به اندازه‌ای شدید می‌شوند که دچار مشکلی شبیه به اختلال استرس پس از سانحه می‌شوید. در چنین شرایطی، احساس می‌کنید که هر اندازه که سخت کار کنید نیز فایده‌ای ندارد و نمی‌توانید از پس هزینه‌ها بر‌بیایید.
این مسئله می‌تواند عزت نفس و احساس مفید بودن شما را از بین ببرد، شما را منزوی کند یا سبب شود که در خانه بمانید و مجالس و رویدادهای مهم زندگی خود را از دست بدهید. گاهی اوقات، تمام وقت و انرژی خود را صرف نگرانی درباره صورت‌حساب‌ها می‌کنید، منتظر واریز حقوق بعدی خود هستید یا فکر می‌کنید که در صورت بروز شرایط اضطراری نمی‌توانید با مشکلات مقابله کنید.
راه‌های مقابله با استرس مالی
یادگیری مقابله با استرس مالی و مدیریت موثر وضعیت مالی به شما کمک می‌کند تا زندگی خود را بهتر کنترل کنید، استرس را کاهش دهید و آینده‌ای امن‌تر بسازید. می‌توانید از ۷ راه با استرس مالی مقابله کنید یا کنار بیایید.
۱. منبع درآمد خود را افزایش دهید
اگر دچار استرس مالی شده‌اید، بهتر است به راه‌های کسب درآمد دیگری علاوه بر شغل فعلی فکر کنید. دانستن اینکه چگونه دارایی‌های مالی را بدون ایجاد استرس افزایش دهید نیز گاهی دشوار است. با وجود این، برای افزایش درآمد و کاهش استرس راه‌های مختلفی وجود دارد.
۲. امور مالی خود را سازمان‌دهی کنید
از آنجایی که روال زندگی همیشه ثابت نیست، باید به صورت منظم وضعیت مالی خود را بررسی کنید. با اختصاص زمان برای برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و نظم دادن به مبالغی که وارد حساب شما می‌شوند یا از آن خارج می‌شوند، امور مالی کنترل می‌شوند. هر چه امور مالی شما سازمان‌دهی بهتری داشته باشد، استرس کمتری خواهید داشت.
۳. مدیریت کلی استرس را فراموش نکنید
همان‌طور که وضعیت مالی خود را کنترل می‌کنید، با کمک تکنیک‌های کاهش استرس زندگی آرام‌تری داشته باشید. داشتن یک رژیم غذایی سالم، خواب کافی و انجام دادن برخی از حرکات ورزشی به کاهش استرس کمک می‌کنند. علاوه بر این، می‌توانید از تکنیک‌های تمرکز حواس مانند تنفس عمیق و یوگا استفاده کنید تا هر گونه اضطرابی را کاهش دهید.
۴. چرخه‌ی بدهی را درک کنید
درک بدهی اولین قدم برای رهایی از آن است. مطالعات نشان می‌دهند که می‌توانید با پرداخت یک صورت‌حساب در هر زمان و با پرداخت کمترین بدهی، بدهی‌های خود را سریع‌تر پرداخت کنید. درباره‌ی نرخ بهره‌ی بدهی‌ها تحقیق کنید. سپس، بدهی‌هایی که بیشترین نرخ بهره را دارند، اول پرداخت کنید تا در طول زمان هزینه‌ها بیشتر نشوند.
۵. وضعیت مالی خود را بررسی کنید
فهرستی از مشکلات مالی که باعث نگرانی بیشتر شما شده‌اند، تهیه کنید. سعی کنید مشکلات را یکی یکی برطرف سازید تا دچار فشار نشوید. کارهایی را که می‌توانید از امروز یا این هفته شروع کنید و به ثبات مالی شما کمک می‌کنند، بنویسید. برای خود یک برنامه بودجه درست کنید تا مدیریت امور مالی‌تان در طول یک ماه یا حتی یک هفته ساده‌تر شود. علاوه بر این، می‌توانید فهرستی از هزینه‌های روزانه یا هفتگی خود تهیه کنید تا مدیریت هزینه‌ها برایتان ساده‌تر شود.
۶. از دیگران کمک بخواهید
راه دیگری که به کاهش استرس مالی کمک می‌کند، کمک گرفتن از دیگران است. خانواده و دوستان می‌توانند به شما کمک کنند تا استرس کمتری تجربه کنید. شرکت در گروه‌های حمایتی نیز به شما کمک می‌کند. می‌توانید یک گروه حمایتی تشکیل بدهید تا در کنار افرادی که با استرس مالی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، احساس تنهایی نکنید. اگر هم استرس شدیدتر شد، می‌توانید از یک روان‌شناس حرفه‌ای کمک بخواهید.
۷. مراقبت از خود را فراموش نکنید
سبک زندگی سالم در مدیریت استرس نقش مهمی دارد. سعی کنید روزی ۳۰ دقیقه ورزش کنید یا بدن خود را به هر طریقی که برایتان بهتر است، حرکت بدهید. این کار باعث بهبود سلامت جسمی و روانی شما می‌شود. پیاده‌روی نیز راهی عالی برای کاهش استرس و تمرین ورزشی به صورت هم‌زمان است. زمانی را به استراحت اختصاص دهید. استرس مالی می‌تواند زندگی‌تان را تحت‌الشعاع قرار دهد اما نباید فراموش کنید که خودمراقبتی به مدیریت استرس و امور مالی کمک می‌کند. بنابراین، زمانی را به استراحت، مدیتیشن، فعالیت‌های سرگرم‌کننده یا ارتباط با دیگران اختصاص بدهید.
سخن پایانی
شاید رفع مشکلات مالی یک‌شبه غیرممکن باشد اما می‌توانید برای مقابله با استرس مالی برنامه‌ریزی کنید. فراموش نکنید که استرسی که در این شرایط تجربه می‌کنید، تنها به بدتر شدن وضعیت مالی شما منجر نمی‌شود، بلکه می‌تواند بر سلامت جسمی و روانی‌تان نیز تأثیر منفی بگذارد.