معلولان برای استخدام در مدارس استثنایی کشور در اولویت قرار دارند
مطابق با قوانین موجود، دولت مکلف است حداقل سه درصد (۳٪) از مجوزهای استخدامی (رسمی، پیمانی، کارگری) دستگاه‌های دولتی و عمومی اعم از وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات، شرکت‌ها و نهادهای عمومی و انقلابی و دیگر دستگاه‌هایی که از بودجه عمومی کشور استفاده می‌کنند، را به افراد دارای معلولیت واجد شرایط اختصاص دهد. البته به جز موارد ذکرشده در بندهای (ت) و (ث) ماده (۱۱) این قانون. بندهای (ت) و (ث) ماده (۱۱) قانون حمایت از حقوق معلولان می‌گوید: دولت مکلف است جهت ایجاد فرصت‌های شغلی برای افراد دارای معلولیت تسهیلات ذیل را فراهم نماید: اختصاص سی درصد (۳۰٪) از پست‌های سازمانی تلفنچی (اپراتور تلفن) دستگاه ها، شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی به افراد نابینا و کم بینا و افراد دارای معلولیت جسمی، حرکتی و اختصاص سی درصد (۳۰٪) از پست‌های سازمانی متصدی دفتری و ماشین‌نویسی دستگاه ها، شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی به افراد دارای معلولیت جسمی، حرکتی.
همچنین براساس قانون حمایت از حقوق معلولان که با عنوان لایحه حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده و با تصویب در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ ۱۳۹۶/۱۲/۲۰ و تأیید شورای نگهبان ابلاغ شده است؛ سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است نسبت به تخصیص این سهمیه استخدامی برای افراد دارای معلولیت اقدام و بر رعایت آن نظارت نماید.
این قانون در خصوص متخلفان نیز بندی دارد؛ متخلفین حسب مورد با حکم مراجع ذی‌صلاح به مجازات تعزیری جزای نقدی درجه پنج تا هشت موضوع ماده (۱۹) قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲/۲/۱، انفصال موقت یا دائم از خدمات عمومی، تنزل مقام و یا محرومیت از انتصاب به پست‌های حساس و مدیریتی و یا اخراج از نهاد یا سازمان متبوع محکوم می‌شوند.
حالا در روزهایی که بحث استخدام نیروی انسانی در آموزش و پرورش با برگزاری آزمون‌های مختلف در اخبار شنیده می‌شود، چگونگی بکار گیری افراد دارای معلولیت و البته توانمند جهت کار در دستگاه تعلیم و تربیت کشور، یکی از پرسش‌های قابل تامل است.
جذب ۸۰۰ معلول از طریق آزمون استخدامی آموزگاری
پیش‌تر، «سجاد صدیقی» مشاور وزیر و مدیر پروژه‌های استخدامی وزارت آموزش و پرورش در خصوص استخدام افراد معلول مشمول بهره‌برداری از سهمیه در آزمون استخدامی آموزگاری که مدتی قبل برگزار شد، گفته بود: با احتساب سهمیه استخدام ۳ درصد معلولین در آزمون‌های استخدامی، ۸۰۰ نفر از طریق آزمون استخدامی آموزگاری در آموزش و پرورش جذب می‌شوند.
معلولان هنگام مصاحبه و معاینه استخدامی حتما نماینده بهزیستی را مطلع کنند
«منصور اله‌وردی» مسئول دبیرخانه کمیته هماهنگی و نظارت بر اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان سازمان بهزیستی کشور در رابطه با این مسئله گفته بود: هیچ دستگاهی نمی‌تواند فرد دارای معلولیت را به جرم ناتوانی و معلولیت رد کند مگر اینکه بهزیستی براساس معاینات جسمانی این ناتوانی را تائید کند.
به گفته اله‌وردی هنگام معاینه و مصاحبه، دستگاه‌ها موظفند بهزیستی را دعوت کنند و بهزیستی می‌تواند بگوید که فرد دارای معلولیت صلاحیت احراز شغل را دارد یا نه، اما متاسفانه برخی دستگاه‌ها این موضوع را نادیده می‌گیرند و خودشان فرد دارای معلولیت را رد می‌کنند.
مسئول دبیرخانه کمیته هماهنگی و نظارت بر اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان سازمان بهزیستی کشور توضیح داده بود: هر فرد دارای معلولیتی که در آزمون استخدامی قبول شد هنگام مصاحبه و معاینه حتما به نماینده بهزیستی اطلاع دهد که همراه آنها برود و توانایی‌های او را تایید کند.
قرار نیست معلولان به صرف معلولیت از جامعه طرد شوند
«علی آذری»، عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه پس از برگزاری آزمون کتبی استخدام آموزگار، کمیسیون‌های پزشکی اکثر نابینایان و کم‌بینا را به علت معلولیت‌شان رد کرده است با طرح سوال از وزیر آموزش و پرورش در خصوص رفتار کمیسیون پزشکی در نحوه ارزیابی و معاینه نابینایان و کم‌بینایان گفته بود: چرا در کمیسیون‌های پزشکی که بعد از قبولی این افراد تشکیل می‌شود، از ظرفیت کارشناسان بهزیستی استفاده نمی‌شود؟ و از سوی دیگر چرا قبل از برگزاری این آزمون، نسبت به اعلام عدم نیاز به جذب آموزگاران نابینا اقدام نشده است؟
عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه هنوز از سوی وزیر آموزش و پرورش در مورد استخدام این افراد اقدامی و یا پاسخی دریافت نشده، تاکید کرده بود: قرار نیست معلولان به صرف معلولیت از جامعه طرد شوند چراکه به طور قطع آموزگاران دارای معلولیت بیشتر از آموزگاران عادی، دانش‌آموزان دارای معلولیت را درک می‌کنند.
حمایت قانون از جذب معلولان و سنگ‌اندازی دستگاه‌ها در مسیر استخدام
با مرور توضیحات مسئولان این حوزه و شرایط جذب افراد در آزمون استخدام مربی امور آموزش معلولین که پیش روی آموزش و پرورش قرار دارد، لازم به یادآوری است که برای داوطلبان دارای معلولیت‌های آسیب بینایی شدید، ناشنوا و جسمی حرکتی شدید امکان ثبت‌نام و پذیرش در این آزمون وجود ندارند و مسئولیت عدم رعایت این بند به عهده داوطلب خواهد بود، ولی داوطلبان معلول تأیید شده مشمول بهره برداری از سهمیه استخدام، برای اعمال سهمیه مذکور صرفاً باید شغل‌محل‌های مشخص‌شده در سهمیه معلولان را انتخاب کنند.
با وجود تمامی شرایط و قواعد طراحی شده در راستای حمایت از معلولان، به نظر می رسد قوانین به دنبال استخدام افراد دارای معلولیت هستند و به ظاهر از این افراد حمایت می شود، اما اینکه دستگاه‌ها واقعا مبادرت به جذب معلولان می‌کنند یا با سنگ اندازی در مسیر جذب آنها را از گردونه خارج می کنند، وضعیت مبهمی است که باعث نارضایتی افراد معلول متقاضی و مشمول استخدام در دستگاه های دولتی از جمله آموزش و پرورش شده است.
برای شنیدن توضیحات وزیر آموزش و پرورش در مورد کلیت استخدام معلولان در این وزارتخانه از «رضامراد صحرایی» در خصوص وضعیت بکارگیری افراد دارای معلولیت در دستگاه تعلیم و تربیت کشور پرسیدیم و وزیر به خبرنگار ایلنا اینطور توضیح داد: امسال هم روند استخدام افراد در آموزش و پرورش تقویت و بیشتر شده است و همچنین به کیفیت آموزش دوچندان تاکید کرده ایم. در خصوص استخدام افراد دارای معلولیت نیز ما کاملا تابع قانون هستیم. تا جایی که حق افراد دارای معلولیت باشد و بر اساس آنچه قانون حمایت از حقوق معلولان مشخص کرده، وظیفه داریم که این افراد را استخدام کنیم.
صحرایی تصریح کرد: البته یک نکته مهم نیز وجود دارد که نباید از آن غافل شد؛ شغل معلمی قواعدی دارد که باید این قواعد را رعایت کرد.
وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: بنابراین اتفاقا معلولان برای استخدام در مدارس استثنایی کشور در اولویت هم قرار دارند و بکارگیری افراد معلول، قطعا در آموزش و پرورش مطابق قانون اتفاق می‌افتد و مشکلی از نظر ما وجود ندارد.