تربیت کودکان بدون تنبیه کردن | تربیت کودک بدون فریاد یا کتک
آیا تربیت کودکان بدون تنبیه کردن کار دشواری است؟ بسیاری از والدین برای بهبود عملکرد و رفتارهای کودک خود از تنبیه و کتک زدن به جای روش های مناسب و سازنده استفاده می کنند. ایحاد حس تحقیر در کودک نه تنها او را به اطاعت از شما وا نمی دارد و موجب همکاری بیشتر آن ها نمی شود، بلکه افزایش رفتارهای نامناسب و ناهنجاری بیشتری را به دنبال دارد. والدین غالباً از شنیدن این نکته غافلگیر می شوند که در بیشتر مواقع آنچه به عنوان نظم و انضباط در نظر می گیرند، چندان کمکی به کودکانشان نمی کند.
رفتار های خشونت بار همچون ضرب و شتم، روبه رو کردن کودکان با عواقب کار و تعیین ضرب الاجل برای جبران اشتباهات، نتایج مطلوبی را در پی نداشته و کودکان را تبدیل به افرادی مسئولیت پذیر و مستقل نخواهد کرد. اصولا والدین مجازات می کنند تا بچه ها رفتار درست را یاد بگیرند، ولی آیا این روش جواب می دهد؟ مشاوران کودک بر این عقیده هستند که چنین رویکردی حتی اگر در کوتاه مدت، کودکان را فرمانپذیر کند اما در بزرگسالی موجب اختلال شخصیت او خواهد شد.
الگوبرداری کودکان از رفتارهای تنبیهی والدین
کودکان آنچه را که زندگی می کنند می آموزند. موثرترین راه برای آمـوزش به کودکان مدل سازی است. در واقع کودکان از والدین الگو برداری می کنند. آن ها چگونگی رفتار با دیگران را از محیط خانواده می آموزند. وقتی والدین با تنبیه کودک یا فریاد زدن با کودکان خود و یا حتی افراد دیگر برخورد می کنند، کودکان یاد می گیرند و تقلید می کنند که پرخاشگرانه عمل کنند.
حتی رفتارهایی مانند تعیین مهلت زمانی برای جبران و یا رها کردن نمادین و کم محلی به کودکان به منظور تنبیه آن ها ، به کودکان این پیام را می دهد که آن ها با احساسات ترسناک خود در مواردی که بیشترین نیاز را به والدین دارند تنها هستند. باید از زمان بندی در هیجانات و مهارت کنترل احساسات استفاده کنیم که طی آن ایمنی در برابر رفتار غلط ایجاد می شود. به گرمی ارتباط برقرار می کنیم تا به کودک در پردازش احساساتی که باعث عمل او شده است ، کمک کنیم. این بدان معنا نیست که ما از مسئولیت خود برای راهنمایی فرزندان با تعیین محدودیت صرف نظر می کنیم. اما برای تعیین یا نگهداری چنین محدودیتی نیازی به مجازات نداریم.
اینفوگرافیک تربیت کودکان بدون تنبیه کردن ( تربیت کودک بدون فریاد یا کتک )
تأثیر تنبیه کردن بر تربیت کودکان
والدینی که در تربیت فرزندان مناسب و معقول، جدی هستند ، وقت زیادی را صرف راهنمایی آن ها می کنند. صرف داشتن ارزش های اخلاقی برای والدین کافی نیست. این اخلاقی را باید به کودکان آموزش داد. به عنوان مثال، سکوت کردن در مقابل کودکی که رفتار نابهنجاری انجام می دهد، پیام واضحی را به او منتقل نمی کند. ما باید برای کودک رهنمودهای اخلاقی روشن و شفافی ایجاد کنیم. همچنین لازم است برای آمـوزش اخلاق به کودکان برنامه و رویکرد مشخصی داشته باشیم.
روشن و شفاف بودن؛ یعنی در مورد آنچه انتظار داریم صریح باشیم و به طور کاملا واضح موضوع را برای کودک توضیح دهیم. اما به روشی که اجبار را به حداقل برساند. با اعمال تنبیه ، شما به فرزند خود چه پیامی می دهید ؟ فرزند شما بعد از تنبیه، به کدامیک از ارزش ها و اصــول اخلاقی پی خواهد برد و کدام رفتار شما را جایگزین رفتار اشتباه خود خواهد کرد؟
فرض بر این است که ما باید بچه ها را مجازات کنیم تا ” درس بگیرند ” . اما امروزه تحقیقات نشان می دهد که بکار گیری تنبیه در برخورد با اشتباهات کودک رفتار نادرست تری ایجاد می کند. برای لحظه ای خود را در جایگاه کودک خود قرار دهید .اگر رئیس شما از کار شما انتقاد کند ، فریاد بزند و شما را تحقیر کند شما صمیمانه از او پیروی کرده و با اشتیاق بیشتری دستورات او را اجرا خواهید کرد ؟ مسلما خیر .شاید در مقطعی از روی اجبار از او تبعیت کنید اما در اولین فرصت برای رهایی از او و رفتارهای نادرست او اقدام خواهید کرد.به خاطر داشته باشید، تنبیه همیشه نتیجه ی معکوس دارد.
چرا تربیت کودکان همراه با تنبیه کودک رامسئولیت پذیر نمی کند؟
مجازات و به خصوص تنبیه بدنی در واقع مانع رشد اخلاقی بچه ها می شود. زیرا کودک بیشتر از اینکه به تأثیر رفتار خود بر دیگران بپردازد، به فکر نجات جان خودش است. اما شاید بدترین قسمت استفاده از مجازات این باشد که تأثیر شما را در کودک کاهش می دهد. همانطور که توماس گوردون می گوید : “نتیجه ی اجتناب ناپذیر به کارگیری مداوم قدرت برای کنترل فرزندان در بزرگسالی این است که شما به عنوان والد ، هرگز یاد نمی گیرید که چگونه تأثیر بگذارید.”
همه ما می خواهیم بچه های مسئولیت پذیر و با ملاحظه پرورش دهیم. اما آیا تربیت کودکان بدون تنبیه کردن، آن ها را خودسر و بی مسئولیت می کند؟ باید این واقعیت را پذیرفت که کودکان وقتی بدون راهنما و بدون آموزش مهارت های لازم برای مسئولیت پذیری رها شوند، فردی غیر متعهد خواهند شد. اما باید در نظر داشت راهنمایی و مجازات دو مقوله متفاوت هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مسئولیت پذیری کودکان کلیک کنید.
تفاوت تنبیه و راهنمایی همدلانه
مجازات و تنبیه به طور هدفمند منجر به درد جسمی یا روحی می شود و تنها با انتقال درد، کودک را مجبور به انجام کارهایی می کند که به روش دلخواه ماست. اما راهنمایی نشان دادن مسیری است که ما به کودکمان روشهایی را توصیه می کنیم. توضیح دادن اینکه چرا این مسیر او را به جاهای بهتری می رساند، یک راهنمایی اصولی است و ریسمان رابطه ما و فرزندمان را محکمتر می کند. به کودک راهکارهایی برای ماندن در مسیر درست و اصــول موفقیت را می دهد.
اثرگذاری تنها راهکاری است که باید به عنوان والدین روی آن کار کنیم. اثرگذاری در واقع موجب رشـد روانی و عاطفی بهتر کودک می شود و برای انتقال ارزش ها و معیارهای رفتاری بهتر عمل می کند. در این صورت کودکان، راه درست را انتخاب خواهند کرد.
راهنمایی کردن شامل چه ویژگی هایی است؟
ما کودکان را هر روز به خاطر رفتارشان راهنمایی می کنیم. این اغلب شامل تعیین محدودیت هم می شود. بچه ها نمی توانند به کسی آسیب بزنند ، در خیابان بدوند ، یا غذای خود را به سمت دیگری پرتاب کنند. اگر محدودیت ها را با اجبار تنظیم کنیم ، ممکن است بعد از مقاومت بسیار از جانب آنها پذیرفته شوند.
اما اگر محدودیت ها را با درک دیدگاه آنها تعیین کنیم چه ؟ مثلا اینکه ” تو خیلی عصبانی هستی ، اما نمی گذارم برادرت را آزار بدهی! “بچه ها وقتی احساس می کنند درک شده اند، با سرعت بیشتری این محدودیت ها را می پذیرند. آنها به جای مقاومت در برابر انتظارات والدین ، بیشتر با آنها همکاری می کنند. در این بین والدین نیز باید به اهمیت آزادی فرزندان در خانواده بیشتر توجه داشته باشند.
در ادامه چند نمونه از شیوه ی درست راهنمایی را ذکر می کنیم.
کمک به مدیریت احساسات چقدر در راهنمایی موثر است؟
هنگامی که بچه ها یاد می گیرند احساسات خود را مدیریت کنند ، می توانند رفتار خود را هم کنترل کنند. بنابراین قادر به رفتار درست و همکاری هستند. انسان ها فقط با دوستی است که احساسات ما را کنترل می کنند. با پذیرش و تأیید طیف وسیعی از احــساسات کودک با همان دلسوزی که سراغ دارید ، شروع کنید.
سپس تعداد زیادی بازی اضافه کنید تا کودک شما حداقل نیم ساعت در روز بخندد – اینگونه بچه ها از ترس فاصله می گیرند. این روش به کودک شما پشتیبانی و مهارت لازم برای تنظیم احساسات و خود را می دهد. او می تواند به عنوان بهترین خود رفتار کند. می فهمد دقیقاً همانطور که هست کافی است و با تمام احساسات پیچیده اش کامل است. این احساس ” خوب و کافی بودن ” همان چیزی است که به همه ما کمک می کند تا نسبت به حــفظ عزت نفس خودبه سمت شکل خوب خود پیشرفت کنیم.
نتایج منفی مجازات و تنبیه کردن
_مجازات شدن، روابط والدین و فرزندان و صمیمیت بین آن ها را از بین می برد. برای افزایش صمیمیت با فرزندان لازم است از روش های صحیح تربیتی استفاده کنید.
_طبیعی است که بچه ها در این شرایط نمی خواهند از والدین پیروی کنند. تنبیه کودک را عصبانی می کند و در این شرایط او حالت تدافعی خواهد گرفت. در بدن آنها، آدرنالین ترشح می شود و قسمت های همکاری کننده مغز او را خاموش می کند. بچه ها به سرعت رفتار ” بد ” را که منجر به مجازات شدن آن ها می شود، فراموش نمی کنند. آن ها فقط به حالت دفاعی می روند و در بیشتر مواقع برای خلاص شدن از موقعیت آزار دهنده تنبیه، به دروغ متوسل می شوند. مسلما در چنین شرایطی والدین عصبانی هم که اصول نحوه برخورد با کودکان دروغگو را نمی دانند شرایط را بدتر خواهند کرد.
_مجازات و تنبیه سنگین والدین را از بچه ها جدا می کند. جدایی عاطفی و ارتباطی والد از کودک؛ تأثیر والد را روی کودک کم می کند. مجازات بسیاری از رفتارهای نادرست را به کودک می آموزد. اما در مقابل، اگر ما بتوانیم مهربان و متصل به دنــیای کودکان باقی بمانیم در حالی که محدودیت هایی را تعیین می کنیم، غم کمتر و عشق بیشتری به آن ها خواهیم داد.