جزئیات وبلاگ

در گذشته‌هاي کمي دورتر، بيماري‌هاي واگير‌دار جزو تهديدهاي اصلي سلامت ما انسان‌ها بودند. در حالي كه امروزه، بيماري‌هاي غيرواگير و مزمن از قبيل افزايش قند، چربي، فشارخون و آلزايمر، بزرگ‌ترين معضلات جوامع بشري محسوب مي‌شوند. در «سالمندان» اين هفته به چند نکته مهم درباره شناخت و پيشگيري از آلزايمر اشاره مي‌کنيم.

1 آلزايمر همان زوال عقل است؟

دمانس يا زوال عقل يا «خردسودگي» شايع‌ترين اختلالي است که در سالمندي بر حافظه و مهارت‌هاي شناختي (مانند تفکر، استدلال، قضاوت، محاسبه و…) تاثير مي‌گذارد و در نهايت هم انجام فعاليت‌هاي روزمره براي بيمار سخت مي‌شود و براي مراقبت از خود، به کمک نياز پيدا مي‌کند. دمانس با توجه به علت به‌وجود آورنده آن، مي‌تواند برگشت‌پذير يا برگشت‌ناپذير باشد و بيماري آلزايمر، شايع‌ترين علت دمانس برگشت‌ناپذير در سالمندان است.

2 آلزايمر با مغز ما چه مي‌کند؟

آلزايمر، مشكلي مربوط به مغز (مهم‌ترين اندام حياتي بدن) و از بيماري‌هاي مغز و اعصاب است. مغز از قطعات متعددي تشكيل شده كه وظيفه كنترل عملكردي را در بدن به عهده دارند. آنچه در اين بيماري اتفاق مي‌افتد، در سال 1906 به‌وسيله دکتر الويس آلزايمر، روان‌پزشک آلماني کشف شد. او اعتقاد داشت ابتلا به اين بيماري به‌دليل رسوب غيرعادي برخي مواد پروتئيني بيرون از سلول‌هاي عصبي، ايجاد كلاف‌هاي غيرطبيعي درون سلول‌هاي عصبي، كاهش توليد و بازجذب انتقال‌دهنده‌هاي پيام‌ها در سيستم عصبي، مشکل در خونرساني و تغذيه مغز، اختلال در ارتباط و انتقال پيام‌هاي عصبي و سرانجام مرگ سلول‌هاي مغزي رخ مي‌دهد. از آنجا که شروع آسيب از ناحيه‌اي در قطعه گيجگاهي است که مسوول نگهداري اطلاعات، حافظه و يادگيري است، بيماري با اختلال در حافظه كوتاه‌مدت خود را نشان مي‌دهد. البته به‌دليل پيشرونده بودن بيماري، ساير بخش‌هاي مغز هم به‌تدريج درگير مي‌شوند، به‌طوري كه عملکرد مغز از جمله در زمينه حافظه، زبان، برنامه‌ريزي، استدلال، قضاوت، شخصيت و… دچار اختلال مي‌شود و نهايتا هم مشکلات ذهني و جسمي ‌متعددي در فرد بروز مي‌کند.

3 علامت آلزايمر فقط فراموشي است؟

علايم ونشانه‌هاي هشدار‌دهنده آلزايمر 10 مورد است كه در افراد مختلف و با توجه به پيشرفت بيماري تفاوت دارد.

10 علامت اصلي آلزايمر عبارتند از: اختلال حافظه (فراموشي)، دشواري در انجام کارهاي عادي، ضعف بيان و مشکلات گفتاري، ناآگاهي از زمان و مکان، ضعف يا کاهش قضاوت و تصميم‌گيري، مشکل در تفکر ذهني، جابجا گذاشتن اجسام، ايجاد تغييراتي در حالت‌ها و رفتار، تغييرات شخصيتي و از دست دادن انگيزه‌هاي معمول زندگي.

4 تشخيص قطعي آلزايمر چگونه است؟

در حال حاضر هيچ نوع آزمايشي براي تشخيص قطعي بيماري آلزايمر وجود ندارد مگر اتوپسي مغز كه بعد از مرگ امكان‌پذير است. البته روش‌هاي مختلفي براي تشخيص تقريبا قطعي اين بيماري، استفاده مي‌شود. يعني در صورت بروز علايم هشدار، اولين اقدام مي‌تواند انجام تست حافظه و افسردگي باشد. اين روش تشخيصي شامل پرسش‌هاي مشاور از فرد براي بررسي وضعيت جسمي ‌و ذهني او است. معمولا افراد مبتلا در پاسخ‌دهي به سوال‌هاي به ظاهر ساده دچار مشکل و با تشخيص احتمالي بيماري، براي بررسي بيشتر به پزشک متخصص مغز و اعصاب ارجاع مي‌شوند تا با انجام اقدام‌هاي تشخيصي از قبيل نوارمغزي، سي‌تي‌اسكن، ام‌آرآي يا آزمايش مايع مغزي نخاعي، ضايعات ساختاري مغز مشخص شوند. گاهي نيز بررسي اختلال‌هاي شناختي و رفتاري به‌وسيله متخصص اعصاب و روان لازم است تا احتمال وجود بيماري‌هايي که مي‌توانند علايمي ‌مشابه آلزايمر ايجاد کنند، بررسي شود. بد نيست بدانيد که يك روش تشخيصي تقريبا دقيق هم براي تشخيص آلزايمر وجود دارد كه در آن، اسكن مغز همراه با تزريق ماده راديواكتيو انجام مي‌شود اما به‌دليل خطر مواد راديواكتيو و گران بودن، زياد استفاده نمي‌شود. در حال حاضر روش ام‌آر‌آي به دليل ايجاد تصاوير بهتر و خطرهاي كمتر، بيشتر از ساير روش‌ها به كار مي‌رود.

بيماري سه مرحله دارد که تغيير مراحل با توجه به گذشته و شرايط كنوني بيمار، در افراد مختلف متفاوت است. با پيشرفت بيماري، علايم آن نيز تشديد مي‌شود. در مرحله اوليه، علايم و نشانه‌ها خفيف هستند و به‌تدريج بروز مي‌کنند. ممكن‌است اين مرحله حدود 2 تا 4 سال طول بكشد. در مرحله مياني، بسياري از علايم ظاهر مي‌شوند و از نظر شدت هم متوسط و تکرارشونده‌اند. در اين مرحله، وابستگي بيمار شروع مي‌شود و احتمال دارد حدود 2 تا 10 سال هم ادامه يابد. در مرحله نهايي هم بيماري شديد است و بسياري از توانايي‌هاي جسمي و وابستگي کامل بيمار اتفاق مي‌افتد. تشخيص مراحل بيماري با انجام معاينه‌ باليني و توجه به علايم بيمار، تست حافظه و ام‌آرآي مشخص مي‌شود.

5 علت اصلي آلزايمر چيست؟

هنوز علت قطعي ابتلا به آلزايمر شناخته نشده است اما عوامل مختلفي در بروز آن موثر هستند. عواملي مانند روند پيري و افزايش سن، وراثت و وجود فرد مبتلا در اطرافيان نزديک، هرگونه ضربه و آسيب به سر، كمبود فعاليت‌هاي مغزي و ذهن، تغذيه نادرست، قرار گرفتن در معرض انواع آلاينده‌ها، انزوا و دوري از اجتماع، استرس و فشارهاي عصبي، كم بودن فعاليت‌هاي بدني، بالا بودن قند، چربي و فشارخون در طولاني‌مدت.

6 مي‌شود از آلزايمر پيشگيري کرد؟

با وجودي که راه پيشگيري قطعي از اين بيماري وجود ندارد، با تغيير در شيوه زندگي مي‌توان عوامل خطر را كم كرد و در جهت حفظ سلامت مغز قدمي‌ برداشت. طبق نتايج تحقيقات انجام شده، توجه به برخي امور زندگي و رعايت نكته‌هايي هرچند ساده مي‌تواند در پيشگيري از بسياري از بيماري‌ها از جمله آلزايمر مفيد و موثر باشد؛ نکته‌هايي مانند تغذيه سالم، فعاليت‌هاي ذهني، محافظت از سر، پرداختن به ورزش و فعاليت‌هاي جسمي، پرهيز از انزوا و داشتن فعاليت‌هاي اجتماعي، کنترل استرس و حفظ آرامش، پيشگيري و درمان به‌ موقع بيماري‌ها، کنترل آلاينده‌ها، شيوه زندگي سالم و معاينه‌هاي دوره‌اي.

منبع: salamat.ir