توسطadmin1390/09/070آموزشی, مقالات آموزشی بهداشت روانی و خانواده اندیشههاي شما، احساسات شما را شكل ميدهد و احساسات هم اعمال و رفتارتان را هدايت ميكند. همه ما با افرادي روبهرو شدهايم كه كنترل احساساتشان را در محيط كار از دست ميدهند، درها را ميكوبند، سر همكاران يا مشتريان فرياد ميزنند و چيزهايي ميگويند كه خيلي زود پشيمان ميشوند. اشخاصي را ديدهايم كه در جلسات كاري نميتوانند جلوي عصبانيت خود را بگيرند، چون با نظراتشان مخالفت شده است يا اين كه فرد ديگري را به جاي آنها نشاندهاند. هدف دستكشيدن كامل از احساسات نيست، بلكه بايد به ديگران اثبات كنيد كه توانايي غلبه بر عواطف خود را در شرايط گوناگون داريد. منظور از كنترل، تسلط بر خود است. احساسات به روشهاي گوناگون مانند تن صدا، اشاره، ادا و اطوار منتقل ميشود. بنابراين براي كنترل احساسات بايد به طور آگاهانه روي تمام موارد، از صحبت كردن گرفته تا حركات بدن تسلط كامل داشته باشيد. به طور حتم يكي از ضروريات زندگي امروز كنترل احساس است. مفهوم اين گفته آن نيست كه احساسات خوب مانند مهرباني، احترام، عشق و سخاوت مهار شوند. اين احساساتي است كه به ما كمك ميكند انسانهاي بهتري شويم و شخصيت خود را در مسيري مثبت شكل دهيم. اما در اينجا ما به احساساتي منفي (خشم، حسادت و رنجش) اشاره ميكنيم كه ميتواند شيوه كاملا چشمگير و مشخص رفتار منفيمان را تغيير دهد. اين كه فكر ميكنيم چه احساسي داريم، تاثير آشكاري بر احساس واقعي ما دارد. اگر ذهنتان به شما بگويد خسته هستيد، مكانيسم بدن شما، اعصاب و عضلاتتان اين واقعيت را ميپذيرد. چنانچه ذهن به طور جدي به موضوعي علاقهمند باشد، ميتوانيد تا هر وقت كه بخواهيد به فعاليتي كه به آن موضوع مربوط ميشود، ادامه دهيد. اگر بر احساسات خود تسلط نداشته باشيد هيچگاه نميتوانيد بر ديگران تسلط يابيد و آنها را مديريت كنيد. كسب و كار در روابط با مردم معني پيدا ميكند و چنانچه نتوانيد بر احساسات خود غلبه كنيد نه تنها موفق نميشويد، بلكه باعث افت شما نيز ميشود. اهميت و ضرورت مهارت و كنترل احساسات در اين است كه احساسات از عوامل سازش انسان محسوب مي شود و از عوامل غنابخش و ايجاد لذت در زندگي است كه كمبود يا نارسايي در آن موجب به خطر افتادن سلامت روان ميشود. كنترل عواطف در زندگي فردي و جمعي ما نقش به سزايي دارد، به طوري كه در زندگي فردي عامل كار، فعاليت، تلاش، ايجاد تحول در زندگي و حفظ و صيانت وجود است. همچنين در زندگي جمعي عامل ايجاد پيوند ميان انسانها وموجب كار و فعاليت دستهجمعي است. وقتي احساس ميكنيد به اوضاع تسلط كامل داريد، ميتوانيد خلاق تر باشيد، تفريح بيشتري داشته باشيد و تنش كمتري را تجربه كنيد. وقتي نسبت به خود احساس خوبي داشته باشيد براي فرزندان، همسر و همكارانتان الگوي بهتري خواهيد بود. يكي از مهمترين راههاي غلبه بر احساسات، كنترل خشم و جلوگيري از عصبانيت است. افراد احساساتي به رنج و افسردگي بيشتري دچار ميشوند. خشم يكي از مخربترين احساسات است و ميتواند فشار خون بالا و افسردگي را موجب شود. اگر خشمتان را نيز بروز ندهيد، امكان دارد به مشكلات ديگري بينجامد. ممكن است موجب شود كه رفتارهاي خشونت آميز بي اراده نشان دهيد يا پيوسته بدخلق، عبوس يا بدبين باشيد. بهتر است در تمام شرايط زندگي خونسردي و آرامش خود را حفظ كنيد. آرامش و شكيبايي اغلب ميتواند به شما كمك كند كه فراز و نشيبهاي زندگي را با ملايمت پشت سر بگذاريد. ذهني آرام و آسوده تنها زماني دسترسپذير است كه احساسات به شكل درست بروز داده شود. توصیههای مهم: احساساتي قوي داشته باشيد. افراد خوب يا شخصيتهاي استوار، احساساتي قوي دارند. اين به آن معني نيست كه ميتوانيد اجازه بدهيد احساساتتان بر شما غلبه كند، قضاوتهاي شما را تيره كرده و ايجاد مشكل كنند. با شناسايي علائم عصبانيتتان، ميتوانيد راحت تر بر آنها چيره شويد حتي بدون اين كه كسي بفهمد. هنگامي كه براي اولين بار با چيزي كه احساس شما را تحريك ميكند، روبهرو ميشويد، سعي كنيد در خصوص درستي يا نادرستي آن از خود پرسش نماييد. پرسش، توجه كردن را متمركز و اطلاعات ورودي را غربال ميكند و مانع بروز احساسات تند از ناحيه شما ميشود. تن صداي خود را بلند نكنيد و از استدلالهاي منطقي بهره بگيريد. خود را براي حفظ آرامش آماده كنيد. زماني كه ميخواهيد سخنراني انجام دهيد، خود را براي هر نوع سوال و انتقادي آماده كنيد. با اين كار ميتوانيد هنگام ايراد انتقادات ديگران آرامش خود را حفظ كرده و بدرستي پاسخ آنها را بدهيد. احساسات را سركوب نكنيد. احساسات سركوب شده امكان دارد روزي همچون آتشفشان منفجر و ضررهاي احساسي و جسماني بزرگي را موجب شوند. حدود 72 درصد بيماريهاي جسماني بر اثر احساسات سركوب شدهاي به وجود ميآيند كه ذهن و جسممان را همچون خوره ميخورند. احساسات سركوب شده وقتي در برههاي از زمان سر برآورند، ضربههاي بزرگتري به ديگران و به ما ميزنند. اين درست مانند فشاري است كه بر قابلمه زودپز وارد ميشود كه اگر از سوپاپ استفاده نكنيد، سرانجام آن انفجاري مخرب است. احساسات فرو خورده، ناراحتي زياد و فشار روحي بالا را موجب ميشوند كه مستقيما به احساسات انباشته شده ارتباط پيدا ميكنند. وقتي احساسات را درونمان انباشته سازيم، كوهي از مشكلات را ايجاد ميكنيم. اگر احساسي نداشته باشيد، نميتوانيد انسان باشيد و چنانچه آنها را سركوب كنيد، غيرطبيعي است. بنابراين براي اظهار احساساتتان بهگونهاي درست و سالم شيوههايي بيابيد. در برنامه روزانهتان ورزش را فراموش نكنيد. هرگز اجازه ندهيد سوابق كاريتان با عصباني شدن و از دست رفتن كنترلتان مخدوش شود. در اين مواقع ورزش كمك بسيار خوبي است. به باشگاه برويد و كمي ورزش كنيد، همچنين در هفته 3ـ2 بار در هفته به مدت 45ـ20 دقيقه پيادهروي كنيد يا در پايان هفته كوهنوردي كنيد. مطمئن باشيد همه اين رفتارها را فراموش خواهيد كرد. عصبانيت را ريشهيابي كنيد. ببينيد چه چيز باعث عصبانيت شما ميشود. آگاه باشيد كه چرا در موقعیتهايي كنترل خود را از دست داده و عصباني ميشويد. هنگامي كه فهميديد چه چيز موجب عصبانيتتان ميشود، درصدد جلوگيري از بروز چنين موقعيتهايي برآييد. يا اين كه ياد بگيريد چطور بايد با اين موقعيتها كنار بياييد تا شرايط زندگي و كاريتان خدشه دار نشود. گفتههاي خود را كنترل كنيد. كنترل گفتههايي كه از دهان شما خارج ميشود بسيار آسان است. فقط كافي است در جواب سخنان توهينآميز و ناخوشايند، دهان خود را باز نكنيد تا هيچ كلمه تحقيرآميزي از آن خارج نشود. سعي كنيد در موقعيتهايي كه حالات عاطفي نامطلوب به وجود ميآورد و احساسات شما را تحريك ميكند، قرار نگيريد. در پايان هر روز، خشمتان را دور بيندازيد. ياد بگيريد كه با ترك محيط كار عصبانيتهاي خود را دور بريزيد. بعد از پايان فعاليتهاي روزانه به كارهايي بپردازيد كه به آن علاقه داريد و لذت ميبريد. با اعضاي خانواده يا دوستانتان بيرون برويد و پيادهروي كنيد. تلويزيون ببينيد و مطالعه كتاب را فراموش نكنيد. با اين كار استرستان را از بين خواهيد برد. اگر كسي صدايش را براي شما بلند كرد و بحث و جدل راه انداخت، شما نبايد واكنش متقابل انجام دهيد. كاري كنيد كه او به اعتماد به نفس شما پي ببرد و از فرياد زدن بپرهيزيد. با اين كار اثبات ميكنيد كه فرد خونسردي هستيد و با اقتدار كامل ميتوانيد كار خود را دنبال كنيد. به خاطر هر مساله جزئي عصباني نشويد. تنها چند استدلال منطقي ميتواند همه چيز را به حالت عادي برگرداند، البته شايد كمي وقتگير باشد، اما موفقيت نهايي از آن شماست. الگوهای رفتاري دلخواه را روي كاغذ بنويسيد و با خود تكرار كنيد. احساسات منفي خود را با اعتماد به نفس جايگزين كنيد و تعادل احساساتتان را حفظ كنيد. در اين مسائل عجله نكنيد. تا حدامكان از ابراز و بيان عواطف و احساسات نامطبوع خودداري كنيد. كمي قدم بزنيد تا عصبانيتتان فروكش كند. در جلسات كاري، هنگامي كه كسي از سبك مديريت يا بخش تحت اداره شما ايراد ميگيرد، عصباني نشويد. وقتي ميبينيد كه درصدد خشمگينشدن هستيد، خود را از محل دور كنيد. بهانهاي بياوريد و از جلسه بيرون برويد تا بتوانيد عصبانيتتان را كاهش دهيد. اگر براي فروكش كردن خشمتان به خود فرصت دهيد، ميتوانيد كنترل احساسات را دوباره به دست آوريد. عكسالعمل اندامهاي بدن خود را كنترل كنيد. كنترل عكسالعملهاي گوناگون بدن كار آساني نيست. همه ما هنگام عصبانيت واكنشهاي مخصوص به خود داريم كه ديگران را متوجه احساسات ما ميكند و در نهايت آنها را به سمت افكار دروني ما رهنمون ميسازد. بايد تمرين كنيد كه در هر وضعيت عاطفي كه به سر ميبريد، شرايط عادي خود را حفظ كنيد. با شنيدن خبر خوب بايد تغييري در وضعيت ظاهري خود ايجاد نكنيد تا شخص مقابل از احساس واقعي شما با خبر نشود. حركات چشم و دهان خود را كنترل كنيد. براي مثال چنانچه بعد از شنيدن خبري با پاي خود مكررا ضربههاي آهسته به زمين وارد كنيد اين كار گوياي اين مطلب است كه خبر مورد نظر موجب عصبانيت شما شده است و ميخواهيد از اين طريق خشم خود را تخليه كنيد. سعي كنيد عواطف و احساسات خويش را با درنظر گرفتن محيط و شرايط، در زمان لازم به ديگران نشان دهيد، اما نكتهاي كه بايد رعايت نماييد اين است كه احساسات خويش را به بهترين شيوه بيان كنيد به طوري كه روش شما اجتماع پسند باشد يعني آنچه را كه موجب دلتنگي و ناراحتي شماست بيان ميكنيد، طرف مقابل نرنجد و دوستي و احترام بين شما بر هم زده نشود. به خاطر طغيانهاي عصبي خود عذرخواهي كنيد. با وجود اين كه قصد بدي نداشته ايد، درست نيست جلسات اداري را با عصبانيت ترك كنيد. اگر هنگام جلسه عصبانيتتان باعث شده به كسي بياحترامي كنيد، از او معذرت بخواهيد. لزومي ندارد براي عصبانيت خود توضيحي بياوريد. فقط گفتن «من رفتار بدي داشتهام و عذر ميخواهم» كافي است تا همه سوءرفتارها (رفتارهاي ناشايست) را از بين ببرد. هيچگاه پاسخ طعنهآميز و نيشدار در جواب شخص مقابل ندهيد، چون اين كار تعجب افراد را برميانگيزد، شايد آنها ميخواهند به درون شما نفوذ كنند، اما شما به آنها اين اجازه را نميدهيد پس با اين كار او عصباني ميشود و به شكل يك آدم نادان و نامعقول در ميآيد. قبل از نوشتن هر پيام كامپيوتري ناشايست (ايميل) كمي صبر كنيد. هيچگاه به ديگران بیاحترامي نكنيد، حتي اگر حق با شما باشد. آسان است كه اجازه بدهيم ابرهاي تيره جلوي قضاوتمان را بگيرد. قبل از ارسال هر پيام كامپيوتري ناشايست در پاسخ به انتقادات ديگران يك روز صبر كنيد. روز بعد دوباره آن را خوانده و تجديدنظر كنيد. خونسردی خود را در تمام شرايط حفظ كنيد و هيچگاه عصباني نشويد. قضاوت ديگران در مورد شما اهميت چنداني ندارد، چون در مورد شخصيت شغليتان قضاوت ميكنند و خود واقعي شما را نميشناسند، پس براحتي خشمگين نشويد تا بتوانيد در كار خود به موفقيت دست پيدا كنيد. همكارانتان را بهتر بشناسيد. ببينيد رفتار هر كدام از آنها چه علائمي دارد. ممكن است خيلي از حرفهاي آنها كه براي شما مانند انتقاد ميماند، در واقع حكم شوخي داشته باشد. با شناختن شخصيت و رفتارهاي همكارانتان بهتر ميتوانيد با انتقادات آنها كنار آمده و خشم خود را كنترل كنيد. از قانون 10 ثانيهاي استفاده كنيد. هيچ عكسالعملي نشان ندهيد، اگر ميبينيد كه در يك جلسه كاري يا پشت تلفن ميخواهيد خشمتان فروكش كند، با خود تا 10 بشماريد تا از عصباني شدنتان جلوگيري شود. قبل از نشان دادن هر گونه عكسالعمل واقعيات را بررسي كنيد. منبع: وحيد عرفاني – روزنامه جام جم