جزئیات وبلاگ

عوارض ناشی از زخمهای فشاری :

–            می توانند زندگی فرد را تهدید کنند .

–            گسترش عفونت ناشی از آن به خون ، قلب و استخوان .

–            درصورت عدم درمان می توانند منجر به قطع عضو شوند .

–            مجبور کردن فرد به استراحت طولانی مدت در بستر

–            اتونومیک دیس رفلکسی .

اعمال مجدد فشار :

تنها زمانی یک زخم فشاری کاملا” بهبود می یابد که فشار بیش از حد از روی آن منطقه  برداشته شود . درمان و بهبودی کامل به این معنی است که لایه های خارجی پوست (اپیدرم) فاقد هرگونه آسیب بوده و رنگ آن منطقه نیز به حالت طبیعی برگشته باشد . گاهی اوقات ممکن است یک جای زخم باقی بماند که به آن اسکار می گویند . در واقع اسکار ، یک بافت بهبود یافته محسوب می شود ،  اما رنگ آن تا حدودی متفاوت از رنگ پوست اطراف آن باقی خواهد ماند . استحکام بافت اسکار هیچگاه مانند پوست های سالم نمی باشد .

اولین بار که فشار به یک منطقه تازه بهبود یافته وارد می شود ، باید برای یک مدت بسیار کوتاه (حداکثر 15 دقیقه) باشد . بعد از آن ، باید فشار وزن از روی آن منطقه برداشته شده و از نظر وضعیت قرمزی (اریتم) بررسی گردد . اگر قرمزی وجود داشته باشد ، آن را به دقت مشاهده کرده و ببینید که بعد از حذف فشار چه مدت طول می کشد که رنگ آن همانند بافت اطراف ( و یا همانند رنگ اسکار قبل از فشار) آن برگردد . اگر برگشت رنگ به حالت اولیه  طی 15 دقیقه یا کمتر رخ دهد ، هیچ صدمه ای وارد نشده است . حداقل یک ساعت صبر کنید و مجددا”  برنامه اعمال فشار را تکرار کنید.

پس از سه بار آزمایش 15 دقیقه ای موفق ، می توانید زمان اعمال فشار وزن را تا 30 دقیقه افزایش دهید و فرآیند بالا را با استفاده از دستورالعمل محو شدن قرمزی حاصل از فشار وزن طی زمان 15 دقیقه ای و یا کمتر به عنوان یک آزمایش موفق تکرار کنید . به همین روال پس از سه آزمایش 30 دقیقه ای موفق ، می توانید زمان 30 دقیقه ای را هر روز بیشتر کنید .

اگر آزمایش در یک نقطه موفقیت آمیز نباشد ، باید زمان مجاز اعمال فشار در آن سطح ثابت نگه داشته شود و اضافه نشود تا اینکه  سه بار آزمایش موفقیت آمیز باشد . به این ترتیب ، شما قادر خواهید بود میزان تحمل پوست خود را در برابر فشار اصلاح  کنید.

پیشگیری :

1. چرخش بدن : وضعیت استقرار بدن بیماران در تمام مدتی که در بستر هستند، باید حالت مناسبی داشته باشد . بیماران باید بطور مکرر ( در ابتدا هر دو ساعت  ) چرخش کنند و بایستی در بین چرخشها پوست به دقت بررسی گردد . اگر حالت پرخونی ( قرمزی ) روی برجستگی های استخوانی در عرض 30 دقیقه برطرف شود ، می توان زمانهای لازم برای چرخش را افزایش داد . همه وضعیتها ، از جمله حالت دمر و خوابیدن به پهلوها  ، باید مورد استفاده قرار گیرد. در زمان تغییر وضعیتها ، بیماران یا مستقل خواهند بود و یا اینکه می توانند دستورالعمل های مربوط به استقرار بدن ، چرخش آن و کنترل پوست را به مراقب خود ارائه دهند .

2. نشستن : در ابتدا بیماران نباید بیشتر از 30 تا 60 دقیقه بنشینند . اگر قرمزی در عرض 30 دقیقه برطرف شود ، می توان هر چند روز یکبار زمان نشستن را افزایش داد . باسن بیمار باید دور از پشتی صندلی قرار داده شود و جاپایی باید طوری تنظیم شود که اجازه دهد زانوها درسطح لگن یا کمی پایین تر از آن قرار گیرد . حذف فشار باید بطور مکرر یعنی هر 15 تا 30 دقیقه یکبار و هر بار به مدت یک دقیقه انجام شود . روشهای توصیه شده عبارتند از : خم شدن بیمار به سمت جلو ، یعنی قفسه سینه به سمت ران ها ، و قرار دادن پشتی ویلچر تا حد 65 درجه .

3.  نقل و انتقالات : برای جلوگیری از ایجاد نیروهای تنش زا (  اصطلاحا” نیروهای برشی یا shearing) باید نقل و انتقالات با دقت انجام شود.

4. تجهیزات :

–  در طول مرحله مراقبت حاد بیماران نخاعی ، معمولا” بیماران در وضعیت خوابیده به پشت قرار می گیرند ، از این رو  استخوان خاجی ، پشت گردن ، و پاشنه های آنان به شدت در معرض خطر زخم فشاری هستند . در این مرحله برای پیشگیری از زخمهای فشاری ، دستگاههای ارتوتیک ( ارتزها ) می توانند مورد استفاده قرار گیرند تا سررا به طور کامل از تخت بالا و جدا نگه دارند . استفاده از  تختهای کاهش فشار نیز مفیدند. وسایل نوع محدب ( که اصطلاحا” نوع دونات نامیده می شوند)( (Donut-type devices نباید استفاده شوند. شکستگی مهره های نخاع در سطوح قفسه سینه و کمر از طریق بی حرکت سازی روی  تخت های ویژه که اجازه حرکت به بیمار را می دهند ، کنترل می شوند.

تجهیزات مورد استفاده در بیمارستان ها باید تا حد امکان مشابه تجهیزاتی باشند که  بیمار پس از ترخیص از بیمارستان ودر خانه از آنها استفاده خواهد کرد . میزان تحمل پوست نسبت به تشکهای متداول و تشکچه های ویلچر باید قبل از ترخیص تعیین شود . به عنوان مثال ، تشکهای مواج مبتنی بر هوا و سیالات ، در آغاز ایجاد زخمهای فشاری و یا برای درمان آنها ، برای استفاده در بیمارستان مناسب  هستند ، اما استفاده از آنها در منزل توصیه نمی شود . تشکچه های متداولی که قسمت بالای آنها با فوم لایه دارشده اند (از جمله فومهای مورد استفاده دربسته بندی تخم مرغ ) ، برای استفاده در منزل خیلی مناسب هستند . اگر چه تشکچه های ویلچر ، فشار روی برجستگی های استخوانی را کاهش می دهند  ، اما مراقبت صحیح ومناسب از پوست و حذف فشار ضروری است.

5. تشکچه ها : تشکچه ها روی ویلچر و برای بسیاری از وضعیتهای تخت و غیره مورد استفاده قرار می گیرند . تشکچه ها غالبا” از فوم یا ژل ساخته شده اند  و یا اینکه با هوا یا آب پرمی شوند.

– تشکچه های فوم باعث افزایش دمای پوست و کاهش رطوبت می شوند . تشکچه های صندلی که دارای انحناء هستند و سفارشی می باشند ، کارآیی بیشتری از تشکچه های تخت دارند .

– تشکچه های ساخته شده از ژل باعث حفظ درجه حرارت پوست شده ( اگر چه ممکن است بعد از 3 ساعت و امکان تداوم این خاصیت نیاز به سرد کردن داشته باشند ) و نسبت به تشکچه های فوم رطوبت را بیشتر افزایش می دهند . برخی ازانواع تشکچه های ژل باعث بهبود استقرار بدن نیز می شوند .

– تشکچه های حاوی هوا از نظر مناسب بودن فشار،  نیازمند کنترل روزانه  هستند .

–  تشکچه های حاوی آب درجه حرارت پوست را کاهش می دهند ، اما رطوبت روی این تشکچه ها بیشتر افزایش می یابد .

مناسب بودن وضعیت بدن

وضعیت بدن شما برای کاهش فشار روی زخم و یا جلوگیری از ایجاد زخمهای جدید خیلی مهم است . شما چه روی تخت باشید چه روی ویلچر ، لازم است که  وضعیت بدن خود را بطور مرتب تغییر دهید .

وقتی روی تخت هستید :

1.هیچگاه روی زخم فشاری نخوابید . استفاده از پد یا بالش برای وضعیت بدن ، به کاهش فشار روی مناطق خاص کمک خواهد کرد.

2.حداقل هر 2 ساعت یکبار وضعیت خود را عوض کنید .

3.از خوابیدن مستقیم روی استخوان لگن  پرهیز کنید . وضعیت  30 درجه بهترین  حالت است.

4. وقتی که به پشت می خوابید ، با قرار دادن یک لایه فوم نازک و یا بالش در زیر قسمت پایین پاها ( ناحیه وسط ساق تا مچ پا ) آن را کمی بالاتر نگه دارید .  پد یا بالش نباید به طور مستقیم زیر زانو قرار داده شود ، چرا که این کار باعث کاهش جریان خون به نواحی پائین ترساق پا می گردد . برای این کار نباید از تشکچه های محدب ( اصطلاحا” به شکل دونات ) استفاده نمود ، چرا که این تشکچه ها می توانند موجب کاهش جریان خون شوند.

5.از بالش یا پدهای کوچک استفاده کنید  تا زانوها و مچ پا با آن تماس نداشته باشد .

6.تا حد ممکن سر تخت را کمی بالا قرار دهید .  (30 درجه یا کمتر).

7. برای جلوگیری از خفگی ، باید غذای خود را در حالت عمودی میل نمائید .

کاهش فشار
زخمهای فشاری زمانی ایجاد می شوند  که فشار دائمی بر روی بخش های خاصی از بدن وجود داشته باشد . عدم کاهش فشار دریک دوره زمانی طولانی ، باعث ایجاد یا بدتر شدن زخم فشاری شده و سرعت بهبودی را پس از تشکیل زخم کاهش می دهد . بنابراین  حذف فشار از روی زخم ، اولین گام به سوی بهبودی محسوب می شود.
زخمهای فشاری معمولا” بر روی بخش هایی از بدن که روی برجستگی های استخوانی قرار گرفته و در موقع نشستن یا خوابیدن طولانی مدت ، وزن بدن را تحمل می کنند ، ایجاد می شوند (مانند باسن و پاشنه ها ) .  شما می توانید برای حذف یا کاهش فشار از راههای زیر استفاده کنید :

• استفاده از سطوح خاص برای تکیه دادن بدن.
• قرار دادن بدن در وضعیت های مناسب.
• تغییرحالت بدن تا آنجا که امکان دارد .

منبع : مقاله : ”  Complications caused by pressure sores”–  اقتباس شده از سایت :  http://www.sci-info-pages.com/skin_pres.html  –  ترجمه و تنظیم : مهندس عباس کاشی –  ( email: ohealth2007@yahoo.com)- انتشار: مرکز ضایعات نخاعی استان تهران