توسطadmin1393/02/120مطالب, مقالات آسیب نخاعی بطور كلي تفریح درماني یک بخش کلیدی از برنامه هاي توانبخشی افراد دچار آسيب نخاعي محسوب مي شود. با تفريح درماني مي توان كمك زيادي به بهبود عملکرد جسمي و بازگشت استقلال افراد داراي ضايعه نخاعي نمود و بطور کلی نتایج نشان داده اند که با اين رويكرد از توانبخشي مي توان اثرات عوارض یا ناتواني فرد را تا حد مطلوبي کاهش و حتي از بین برد . هدف اولیه از تفريح درماني ، ايجاد خدمات تفریحي و سرگرمی در اوقات فراغت بيمار ، به عنوان راهي جهت بهبود سلامت کلی او مي باشد . معمولا” تيم تفريح درماني مشتمل برمتخصصان آموزش دیده اي است که تمامي آنها تجربه كار با افراد مبتلا به آسيب هاي نخاعي را دارا هستند . در مراكز توانبخشی ، درمانگران شاغل در زمينه تفریح درماني مي توانند در زمينه برنامه هاي زير را فعاليت نمايند : ارائه برنامه درماني روزانه . انجام ارزیابی هاي لازم در مورد فرد ، شیوه زندگی او ، ميزان حمایت از خانواده هاي آنان ،و همچنین نیازهای اجتماعی و عاطفی ، و توانایی های ذهنی و جسمی جهت بهره مندي از برنامه هاي تفريح درماني. . ابداع برنامه درمانی مناسب با همکاری خود فرد مبتلا به آسيب نخاعي . شناسایی اهداف خاص حاصل از منافع تفریحی فرد و توانایی های فعلی او . مستندسازي پیشرفت فرد در يك هفته و همچنین نظارت بر تغییرات روزانه اي که ممکن است رخ دهد و با كسب اطلاعات از بیمار، خانواده و اعضای تیم توانبخشي . ارتباط پیشرفت فرد با مراقبت های مورد نیاز . تعيين منابع و تجهیزات مورد نياز فرد هنگام ترخيص از مركز و بازگشت او به منزل . تشكيل جلسات خصوصی و یا گروهي ، و ارائه تجربيات به فرد آسیب دیده . ارائه روش های مناسب براي تفریح و سرگرمی فرد جهت بهره مندي او از منافع آنها و یا تجدید منافع گذشته. تمرین روشهاي جدید جهت بهبود انجام آنها و یا آشنائي با مهارت های جدید . ايجاد فعالیت های گروهي کوچک و بزرگ با هدف استفاده از مهارت های جديد استفاده از ويلچر و توانایی جسمي و تعامل اجتماعی با همسانان . شناسائی تجهیزات ورزشی مناسب سازي شده . استفاده از فناوریهاي کمکی از جمله رایانه . شناخت روشهای كاربردي پس از ترخیص از مركز توانبخشی . ارائه منابع مورد نياز جهت کمک گرفتن از آنها براي استفاده از مهارت های توانبخشی آموخته شده جديد . فهرست كردن فعالیتهاي مورد نياز جهت اجرا در منزل و جامعه . پیگیری ملاقات با درمانگر فعلی و یا مراجعه به یک درمانگر نزديك تر به خانه بعد از ترخیص . کمک به تمرین مهارت های آموخته شده در جامعه و بحث در مورد مسائل ایمنی، موانع معماری، نگرش عمومی ، استفاده از تجهیزات مناسب سازي شده ، آموزش استفاده از ابراز هاي موجود ، و سازگاري با مسائل مربوط به از کار افتادگی . اطلاعات مورد نياز در مورد منابع سفر : محلی، ایالتی، ملی و بین المللی . منافع حاصل از تفريح درماني معمولا” افراد مبتلا به آسيب نخاعي كه به تازگي دچار ضايعه شده اند ، اطلاعات چنداني در مورد تفریح درماني و مزاياي آن ندارند . بيشتر آنها نمي دانند تفريح درماني تا چه حد می تواند زندگی آنان را تحت تاثیر قرار داده و به بهبود سلامت جسمی و روانی آنها كمك كند . آنها نمي دانند كه تفریح درماني مي تواند به عنوان راهی برای بهبود و حفظ سلامت کلی باشد . اين افراد مي توانند در برنامه هاي تفريح درماني مهارت های کاربردی را فرا بگيرند كه هم در خانه و هم در جامعه براي آنها مفید است . از سوي ديگر درمانگران فعال در زمينه تفریح درماني مي توانند با کمک به آموزش اعضای خانواده ، فعاليت در زمينه بهبود تناسب اندام فرد و کاهش استرس فرد ، و کمک به يافتن ورزش و فعالیت ارتقاء دهنده کیفیت زندگی آنها كمك كنند . تحقیقات نشان داده است که تفریح درماني می تواند در موارد زير به فرد دچار آسيب نخاعي کمک کند : بهبود و سلامت جسمی فرد در کوتاه مدت و طولانی مدت . کاهش مسائل مربوط به عوارض ثانویه ، مانند زخم فشاري و آسيبهاي پوست و عفونت های دستگاه ادراری . بهبود سلامت روانی و اجتماعی فرد، از جمله کاهش افسردگی، بهبود تصور فرد از بدن خود ، و سازگاري با ناتوانی . کاهش اتکاء به مراقبت های بهداشتی . کاهش انزوای اجتماعی. بهبود مدیریت موانع مناسب سازي ساختمان و بهبود توانایی فرد هنگام حضور در سراسر جامعه. بهبود كنترل استرس و شناسایی استراتژی ها و فعالیت های مقابله با استرس . افزایش اعتماد به نفس و بهبود توانایی به منظور توسعه روابط اجتماعی . بهره مندي مجدد از منافع برنامه هاي تفریحی گذشته ( قبل از آسيب ) و كسب مهارت های جدید براي تفریح و سرگرمی و استفاده از منابع جديد . ارتباطات ارتباطات یکی از مهم ترین جنبه های تجربه يك توانبخشی خوب محسوب مي شود . هر کسي نياز به ارتباط با ساير افراد و جامعه خود دارد . نكات زیر مي تواند به فرد آسیب دیده ، اعضای خانواده او، و درمانگر تفریحی کمک كند تا فرد يك ارتباط مناسب برقرار نموده و به اهداف خود برسد . به متخصص تفريح درماني بگوئيد که هر روز احساس شما چگونه است : خوابتان به چه صورت است ؟ آیا احساسات یا داروهای مصرفي تان نسبت به قبل از تفریح درمانی تغییر کرده است؟ اگر شما با برنامه درمانی خود اختلاف نظر داريد پرخاشگری نكنيد ، نگران نباشيد و قاطعانه در مورد آنچه كه بين خود و درمانگرتان خوب بنظر می رسد را ، بيان كنيد . هنگامی که تحت یک درمان قرار مي گيريد ، از همان ابتدا ، ازپنج ضمير پرسشی (چه كسي ، براي چه، کی ، کجا و چرا) استفاده نمائيد . آنچه که باعث بهبود روزانه شما نسبت به روزها و هفته هاي قبل مي شود را جويا شويد . با شنيدن صحبتهاي نامربوط در خصوص تفريح درماني نترسيد . مطمئنا” شما به فعاليتي درست هدایت و ارجاع خواهيد شد ، فقط بايد منابع داخل یا خارج از مرکز خود را به خوبی شناسایی كنيد . معمولا” متخصصان تفريح درماني ، پس از یک ارزیابی و مشاوره اولیه ، درمان را ارائه و طرح، اهداف، و نحوه عمل را به افراد نخاعی توضیح مي دهند ، سپس توافق حاصل ، و پس از آن به مرحله اجرا در مي آيد . اگر اختلاف نظري بین مسئول تفريح درماني و شخص بوجود آید، بايد سعی شود حل و فصل گردد . اما اگر این تلاش موفقیت آمیز نبود ، بايد با سرپرست تیم درماني یا روانپزشک صحبت شود . چنانچه باز هم مشكل بر طرف نشد ،بهتر است يك مسئول تفريح درماني خود را عوض كنيد . هر سوالي داريد ، بپرسید . اين را بدانيد كه شخصي كه مطلع باشد ، اضطراب کمتري خواهد داشت و قادر خواهد بود رو به جلو حرکت كرده و در برنامه توانبخشی خود پيشرفت بهتري داشته باشد. فعالیت های تفریحی و انتخاب های ورزشی افراد دچار پاراپلژی یا کوادری پلژی اغلب در مورد بازگشت به یک زندگی فعال و بهر مندي از منافع تفریحی گذشته ( قبل از آسيب خود ) نگران هستند . لذا اين متخصصان تفریح درماني هستند كه در پیدا کردن منابع، شناسایی تجهیزات ، و تعيين فعاليتهاي تفریحی جایگزین و مناسب كمك خواهند كرد . تکنولوژی همواره در حال تغییر است و اين تغيير تجهيزاتي مانند ويلچرهاي ورزشی و ويلچرهاي برقي ؛ وانواع تجهيزات شخصی و خانوادگی و حمایتي را شامل شده است كه با ارتقاء سطح آگاهي افراد ناتوان رشد چشمگيري داشته و فرصت های زیادی را برای بازگشت آنان به زندگي روزمره و فعاليتهاي تفریحی و سپري كردن اوقات فراغت تامين نموده است . یکی از مهمترین جنبه های تفریح درمانی شرکت در فعالیتهای ورزشی با رویکرد تفریح است . بطورکلی افراد مبتلا به آسيب نخاعي می توانند در فعاليتهاي ورزشی گوناگون ، به طور فعال و با انرژي شركت داشته باشند ، از جمله اين ورزشها مي توان موارد زير را نام برد : بسکتبال با ويلچر هاکی با ويلچر راگبی سافت بال فوتبال و یا مي توانند به خوبي در فعاليتهاي ورزشي تفریحي در فضاهای باز ،شركت داشته باشند . شایدشرکت در فعالیتهای تفریحی باز تاثیرمطلوبتری برای رسیدن به اهداف تفریح درمانی داشته باشد . از جمله این فعالیته می توان به موارد زیر اشاره نمود : پیاده روی ( ويلچرراني ) ركاب زني با دست (cycling hand) ماهیگیری شکار امروزه شاهد حضورافراد ناتوان در ورزش های رقابتی در سطحي گسترده هستيم که حتی بعضی از آنها توانسته اند رکوردهای جهانی را از آنت خود نمایند . از قبيل موارد زير : پارالمپیک جاده نوردي بلند کردن وزنه انواع مسابقات ورزشی وغیره يادتان باشد يك فرد ناتوان ، گزینه های زيادي جهت شركت در فعاليتهاي تفريحي در پيش روي دارد كه مشکلات جسمي ، آنها را محدود نمی كند. بنابراین توصیه براین است که سعي كنيد اجتماعی نگاه کنید و تاثیر احساسی و روانی یک ورزش يا رویداد تفریحی خاص را مد نظر قرار دهيد . منبع :سایت http://www.rtcil.org – تهیه و تنظیم از : مهندس عباس کاشی ( e mail : ohealth2007@yahoo.com) – انتشار: سایت اجمن معلولین ضایعات نخاعی استان تهران