جزئیات وبلاگ

سالها پيش وقتي هنوز آرزوهاي بزرگي درسر داشت و سرخوردگي هاي روزگار او را از دست يافتن به آرزوهايش نااميد نكرده بود، معلوليت موجب نشد تا كاستي هاي پايتخت مانع از تحقق روياهايش شود.اما بعدها، وسعت تجربه هايش نشان داد كه چگونه كوچكترين حقوق شهروندي اش در گوشه گوشه شهر ناديده گرفته مي شود. اين كه امثال او نمي توانند از مترو يا پله برقي و يا هرنوع وسيله نقليه همگاني استفاده كنند واقعيتي انكار ناپذير است چرا كه پايتخت شهر سواره هاست. تهران عنوان بيست وپنجمين شهر پرجمعيت دنيا را يدك مي كشد، پايتختي كه اكنون از كمترين ميزان آمادگي براي اسكان معلولان بهره مند است.فراهم كردن وسايل رفت وآمد مناسب، مجهز نبودن پل هاي عابرپياده و مترو به آسانسور، نبود سطوح شيب دار در فضاهاي عمومي و مبلمان شهري، تجهيز منازل مسكوني همه و همه موجب شده اند تا شرايط افراد معلول،سالمند وكودك به طوركلي در اصول شهرسازي كمتر مورد توجه قرار بگيرد.نابساماني معابر و عدم انطباق آن با نيازهاي معلولان از يك سو و كاستي در برنامه هاي مديريتي از سوي ديگر موجب شده تا پتانسيل هاي اين گروه از جامعه به كلي ناديده گرفته شود.
بد نيست بدانيم تهران با همه ادعاهايش براي پايتختي كشور تنها 3 درصد امكان دسترسي معلولان و افراد كم توان را به محيط هاي فيزيكي و مبلمان شهري مانند معابر، تقاطع ها فراهم كرده است.
شاهرخ احمدي يكي از مددجويان توانبخشي رعد، وجود سرويس اياب و ذهاب مخصوص معلولان را تنها اميد معلولان ضايعه نخاعي براي خروج از منزل مي داند، اميدي كه براي حصول آن لازم است از روزها قبل براي رزرو در نوبت ماند.
او كه سالهاست به دليل نامساعد بودن شرايط خيابان ها و پياده روها و فضاهاي عمومي مانند مدارس از تحصيل بازمانده است در اين باره توضيح مي دهد: اگرچه اكنون وضعيت بهتري براي حمل ونقل معلولان به وجود آمده اما اين خودروها داراي استانداردهاي لازم نيستند و هيچ حفاظي براي محافظت از فرد معلول در آن وجود ندارد و يك ترمز نابجا و يا تصادف موجب برهم خوردن تعادل صندلي چرخدار مي شود.
وي همچنين با اشاره به مشكلاتي كه بر اثر نامساعد بودن شرايط پياده روها وخيابانهاي تهران به معلولان تحميل مي شود اظهار مي دارد: اين وضعيت موجب شده تا معلولان جسمي و حركتي از ساده ترين لذتهايي كه براي افراد عادي ميسر است مانند خريد كردن، رفتن به پارك، كتابخانه و سينما محروم شوند و هميشه ناگزير به كسب كمك از يك يا چند فرد هستند.
مريم لطيف يكي ديگر از مددجويان كه دل پردردي از وضعيت نامناسب فضاهاي شهر تهران دارد با انتقاد از عملكرد مسئولان درباره بهسازي فضاهاي شهري و نصب عابر بانك ها در شهر مي گويد: نكات استاندارد هيچ گاه در ساخت پياده راه هاي شهر تهران مورد توجه قرار نمي گيرد و همچنان سطح پياده روها بالاتر ازخيابان است، به گونه اي كه تردد در پياده روها براي معلولان امكان پذير نيست.
لطيف با اشاره به وضعيت نصب عابر بانكها در شهر اضافه مي كند: يك فرد معلول كه روي صندلي چرخدار نشسته چگونه مي تواند از اين دستگاه ها استفاده كند؟ چرا برنامه ريزان و طراحان وجود افراد معلول را از ياد برده اند.
اين مددجو مي گويد: به خاطر وضعيت جسمي اش، گاهي مجبور است براي برداشت پول وقتي به نزديكانشان دسترسي ندارد به افراد غريبه اعتماد كند و همين امر گاهي اوقات زمينه سوءاستفاده ديگران را فراهم مي سازد.
وضعيت بالابرها هم نكته ديگري است كه با وجود نوسازي مورد توجه معلولان قرار نمي گيرد و معلولان حسي و حركتي را با مشكلات زيادي مواجه مي كند، معضلي كه معلولان درباره آن مي گويند: معمولاً صندلي هاي چرخدار به راحتي وارد بالابرها نمي شوند چرا كه سايز بالابر مطابق استاندارد در نظر گرفته نشده و فرد معلول ناچار است برخي اوقات قسمت هايي از ويلچر خود نظير ركابها را از آن خارج كند كه آن هم براي كساني كه از ويلچرهاي قديمي استفاده مي كنند امكان پذير نيست.
درد دل هاي معلولان جسمي و حركتي بهانه اي شد تا پاي درد دل هاي مسئول مددكاري يكي از تشكل هاي مردمي، سحر شريعتي بنشينم وبه گلايه هايش گوش كنم كه كمتر از درد دل معلولان نيست.
وي با اشاره به بهسازي برخي خيابان هاي شهر مانند خيابان دكتر شريعتي مي گويد: خوشبختانه برخي پياده روهاي اين بخش شهر، همسطح خيابان طراحي شده اند اما چه فايده!
شما تصور كنيد كه فرد معلول وقتي مي خواهد با صندلي چرخدار از خيابان به پياده رو يا بالعكس عمل كند با تعداد زيادي خودرو كه دقيقاً روبه روي پل اقدام به پارك كرده اند مواجه مي شود.
وي اضافه مي كند: متاسفانه جامعه نمي داند چه برخوردي با معلولان بايد داشته باشد چرا كه مسئولان بدون ايجاد فرهنگ سازي اقدام به مناسب سازي كرده اند.اين مددكار با اشاره به اين كه اگر دست اندركاران شهرداري اقدام به نصب تابلو روي پل ها كنند و حضور افراد معلول را به رانندگان يادآوري كنند، كمتر شاهد بروز اين گونه مسائل خواهيم بود.
شريعتي با انتقاد از ناديده گرفته شدن حقوق معلولان مي گويد: آمار معلولان جامعه در سرشماري محاسبه مي شود اما در برنامه ريزي هاي مسئولان جامعه كمتر ديده مي شوند.
او مي گويد: فراموش نكنيم، معلوليت ها گاهي ناخواسته به وجود مي آيند و ما گريزي از آن نداريم مانند صدماتي كه بعضاً در تصادفات به وجود مي آيد و جبران ناپذير هستند.

    تردد بدون کمک ديگران
اما به راستي چند درصد از ساختمان هاي شهر تهران داراي استانداردهاي لازم براي استفاده از معلولان شهر تهران است؟ سوالي كه رئيس سازمان نظام مهندسي استان تهران مهندس سعيد غفراني، درباره آن به ايران توضيح مي دهد؟ در حال حاضر سازمان نظام مهندسي آماري از تعداد ساختمان هاي استاندارد شهر تهران در اختيار ندارد چرا كه اين وظيفه برعهده شهرداري تهران قرار دارد.
وي اضافه مي كند: به هرحال اكنون معماران در شهر تهران موظفند نقطه تردد معلولان را در ساختمان ها پيش بيني كنند و همه ساختمان هاي نوساز پايتخت بايد مجهز به رمپ و آسانسور باشند.
برخوردار نيستند، پاسخ مي دهد: براي اين كار تنها مي توانيم با نامه به معماران ساختمان ها گوشزد كنيم كه استانداردها را براي نصب آسانسور مراعات كنند اما كنترل اين موضوع بر عهده شهرداري تهران است.
اما براي آن كه افراد معلول درجامعه بتوانند به زندگي عادي خود بپردازند معابر شهر بايد داراي چه ويژگي هايي باشد؟ سوالي كه مهندس مهران پور يكي از طراحان فضاهاي شهري درباره آن چنين توضيح مي دهد: پياده راههاي مناسب داراي عرض مناسب با توجه به تراكم جمعيت، نوع محور و ميزان رفت و آمد در منطقه طراحي مي شود و داراي شيب طولي و عرضي مناسب براي جلوگيري از جمع شدن آب هنگام بارند گي است و همچنين داراي كفپوشي با طول عمر مفيد هستند.
وي مي گويد: تنها زماني مي توانيم مدعي شويم معابرمان بهسازي شده اند كه يك فرد معلول با صندلي چرخدار بدون دخالت شخص ديگري، مسيري را طي كرده و دوباره همان مسير را بازگردد؛ آن زمان معابر شهري داراي استانداردهاي لازم خواهند بود.
مديركل معماري و ساختمان معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تهران، مهندس جواد كريميان اقبال در گفت و گو با ايران با اشاره به فعاليت هايي كه طي دو سال اخيردر دل اين معاونت براي بهسازي ساختمان ها و پياده راه هاي شهر تهران انجام شده اظهار مي دارد: با تشكيل اين ستاد، همه مقررات و قوانيني كه براي مناسب سازي ساخت و ساز در شهر تهران ضرورت دارد تحت يك سياست كلان جمع آوري و تدوين شد و در حال حاضر قوانين گردآوري شده در وضعيت راست آزمايي قرار دارد.
وي توضيح مي دهد: همه سازمان ها و تشكل هاي غيردولتي كه عضو اين ستاد هستند در قالب كميته هايي مانند فني، عمراني، شهر سازي، كميته فرهنگي و اجتماعي و كميته اطلاع رساني گردآوري ضوابط، قوانين و ارائه راهكارها سهيم بودند.
مديركل معماري و ساختمان معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تهران اضافه مي كند: براي شروع ازمناسب سازي 206 ابنيه شهرداري تهران شروع كرديم و وضعيت اين ساختمان ها را از نظركيفيت مناسب سازي براي تردد معلولان وجانبازان مورد مطالعه، تجزيه و تحليل قرار داديم و براي اصلاح اين وضعيت با توجه به ظرفيت هاي حقوقي ومالي اقدام كرديم. كريميان اقبال با اشاره به اجراي پايلوت اين قوانين در برخي از مناطق شهرتهران مانند منطقه 6 و 12 مي گويد: در اين طرح برخي از ابنيه عمومي، بوستان ها و پياده راههاي اين مناطق با ديدگاهها وضوابط و مقررات تدوين شده ويژه معلولان و جانبازان كه توسط ستاد بهسازي مورد جمع آوري قرار گرفته بود مناسب سازي شد.
بي شك شهرداري در سالهاي اخير فعاليت هاي زيادي براي بهسازي پياده روها و پلهاي عابران پياده وغيره انجام داده اما به نظر مي رسد اين تلاشها كافي نيست و معلولان نمي دانند تا چه زمان ديگر بايد براي داشتن خيابان ها و معابر مناسب بايد در انتظار بمانند!

منبع: روزنامه ایران