کلسترول در افراد نخاعی

کلسترول :

شما خیلی شنیده اید که کلسترول بد است. گوشت قرمز نخورید. بیشتر ماهی مصرف کنید. از خوردن تخم مرغ پرهیز نمائید. غذاهای چرب نخورید. زیاد ورزش کنید. شاید حتی شما شنیده باشید که آسیب نخاعی می تواند اوضاع را بدتر کند. آیا آن مثل اعتیاد یک مشکل جدی است؟ آیا این موضوع یک مشکل مهمی است که باید به آن پراخته شود؟ آیا میزان کلسترول بدن شما به اندازه ای است که باید شیوه زندگی خودتان را تغییر دهید؟ در اینجا آنچه که شما باید بدانید مطرح شده است.

کلسترول چیست ؟

بدن شما برای اینکه به درستی کار کند ،نیازمند مقدار معینی چربی است. کلسترول کمک می کند تا چربی در جاهایی که مورد نیاز است، نقل و انتقال شود. بنابراین بدن شما به کلسترول نیاز دارد. به این ترتیب معمولا” بدن ،همه کلسترول مورد نیاز خودش را تولید می کند. وقتی که کلسترول بیش از حد معمول باشد، یک نوع چربی بنام LDL افزایش می یابد. این LDL است که عروق خونی شما را مسدود می کند و باعث افزایش خطر حمله و بیماری قلبی می شود. HDL نوع دیگر کلسترول است که به عدم تشکیل رسوب درعروق خونی شما کمک می کند. ولی اگر شما مقدار زیادی چربی مصرف کنید، بدن شما واقعا” به سختی می تواند HDL را در سطح مناسب نگه دارد. در اینجاست که کلسترول به یک مشکل تبدیل می شود. بطور کلی، مقدار زیادی LDL بد می باشد در حالیکه HDL بیشتر ،معمولا” خوب است. بنابراین، بعنوان یک قانون کلی، شما دوست دارید که سطح LDL ( یعنی کلسترول بد ) کم شود و میزان HDL (یعنی کلسترول خوب ) بیشتر گردد. LDL کمتر و HDL بیشتر، کمک می کند که عروق خونی شما مسدود نشوند.

اگر برای شما مثل خیلی از مردم مشکل است که کلسترول خوب و بد را به خاطر بسپارید سعی کنید فرم زیر را مدنظر داشته باشید.

( کلسترول سالم ) HDL= Healthy cholesterol

( کلسترول بد و کثیف ) LDL= Lousy cholesterol

چه کسانی مشکلات کلسترول خواهندداشت؟

افراد چاق، کم تحرک و سیگاری ها به احتمالا” بیشتر افرادی هستند که LDL بدن آنان زیاد است و لی HDL آنها کم است. اشخاصی ( مثل بسیاری از ما ) که غذاهای چرب مثل شیرپر چرب و گوشت قرمز مصرف می کنند ،نیز سطح کلسترول بد آنها بیشتر می باشد. کلسترول افراد مسن و زنان بعد از دوره یائسگی، نیز معمولا” مشکل زا است و افرادی که دارای سابقه بیماریهای قلبی یا دیابت هستند ،نیز باید میزان کلسترول بدشان را با دقت خیلی زیادی کنترل کنند. بالاخره اینکه در موارد بسیار اندکی بعضی ها صرف نظر از عادات یا سوابق شخصی آنان، دارای کلسترول بد هستند.

آیا ضایعه نخاعی وضعیت کلسترول بدن را بدتر می کند؟

اگر چه گاه تحقیقات دراین زمینه جسته و گریخته است ،ولی اکثر محققین نظر بر این دارند که افراد مبتلا به آسیبهای نخاع بایستی بطور مرتب کلسترول بدن خود را کنترل کنند. چرا که معمولا” در افراد نخاعی سطح کلسترول خوب ( HDL ) پائین تر و سطح کلسترول بد ( LDL ) بالاتر است. این مسئله می تواند عمدتا” ناشی از نحوه و نوع آسیب باشد که خود می تواند بر روی متابولیسم بدن تاثیر بگذارد و درواقع متاثر از عامل تحرک است. پژوهشهای بعمل آمده به ما نشان داده که پائین بودن سطح فعالیت بدنی با افزایش کلسترول بد ارتباط مستقیم دارد. اما حتی افراد دارای آسیب نخاعی که خیلی فعال هستند، نیز قادر نیستند که به لحاظ جسمی بر روی کلسترول بدن خود به نحو مطلوبی تاثیر بگذارند. خوشبختانه، ارزشمندترین راه علاج مشکلات کلسترول استفاده ازرژیم غذایی مناسب است ، و شما اگرچه یک فرد نخاعی هستید ولی از این طریق می توانید کلسترول خود را کنترل کنید .

من چگونه آزمایشات کلسترول را انجام دهم؟

قبل از هر چیز، شما باید به پزشک مراجعه نمائید. ساده ترین و متداولترین آزمایش کلسترول تنها اندازه گیری سطح HDL و کلسترول کل خون (که ترکیبی از انواع مختلف کلسترول است )،می باشد. برای انجام این آزمایش، فردبایدقبل از خون گیری ناشتا باشد. آزمایش دیگری که معمولا” متداول است و باید با معده خالی انجام شود، اندازه گیری کلسترول کل و HDL و همچنین LDL و انواع دیگر کلسترول میباشد. اگر چنانچه شما مشکل کلسترول داشته باشید ،با این آزمایش ساده ،ایده نسبتا” خوبی را بدست می آورید، ولی آزمایشات کاملتر جزییات بیشتری را به شما نشان خواهد داد . علیرغم اینکه، آزمایشات کلسترول به راحتی و با یک خون گیری ساده از شما انجام می شود ولی از زمان بروز ضایعه نخاعی احتمالا” بایستی صدها بار انجام شود. بطور کلی نتایج آزمایشات برای روز بعدقابل استفاده هستند و شما می توانید به پزشکتان مراجعه و نتایج حاصله را جویا شوید.

چه میزان هائی از کلسترول بد هستند؟

خوب ، بستگی دارد. اگر شما چندین عامل خطر را برای بیماریهای قلبی مثل دیابت، استعمال دخانیات یا فشار خون بالا داشته باشید، بایستی سریعا”با مراجعه به پزشکتان بفهمید که کلسترول شما باید چقدر باشد. اما اگر یکی از فاکتورهای خطر یا هیچکدام از آنها را نداشته باشید، معمولا” اگر میزان کلسترول کل زیر ۲۰۰ باشد، مناسب است. همچنین میزان HDL بیشتر از ۳۵ خوب درنظرگرفته می شود. بطورکلی مهمترین مسئله این است که سطح LDL شما باید کمتر از ۱۳۰ باشد. به این ترتیب، از آنجائیکه میزان کلسترول هیچکس دقیقا” با ارقام مندرج در کتب هماهنگی ندارد، بهتر است از پزشکان و میزان هائی که آزمایشگاه تعیین می کند، کمک بگیرید.

برای داشتن سالمترین میزان کلسترول چه باید کرد؟

قبل از هر چیز، با پزشک خود مشورت کنید. رایج ترین توصیه ای که به شما خواهد شد این است که به رژیم غذایی خود توجه کنید. غذاهایی که دارای مقدار زیادی چربی اشباع شده هستند نظیر چربیهای حیوانی، شیرهای کامل، کره، خامه یا بستنی می توانند سطح LDL بدن شما را افزایش و میزان HDL را کاهش دهند. همچنین در مورد کاهش وزن به شما توصیه هایی خواهد شد. داشتن اضافه وزن مخصوصا” اگر تراکم چربی زیادی در ناحیه شکم داشته باشید، می تواند موجب بالا رفتن LDL و نزول HDL گردد.

در اینجا نکاتی مطرح شده که می توانند برای بهبود میزان کلسترول مفید باشند:

اگر اضافه وزن دارید، آنرا کاهش دهید.

سیگار کشیدن را کنار بگذارید. ورزش کردن را شروع کنید.

رژیم غذایی حاوی چربی های اشباع شده را کنار گذاشته و از غذاهای محتوی چربی های اشباع نشده استفاده کنید.

اگر برای تعیین رژیم غذائی خود احتیاج به کمک دارید با متخصصین تغذیه مشورت نمائید. مقدار فیبر قابل حمل را در رژیم غذایی خود با غذاهایی مثل جو، لوبیا و مصرف انواع میوه افزایش دهید. استفاده ازنوشابه های الکلی منع شده است. میزان سطح کلسترول بدنتان را کنترل کنید. در این مورد با پزشکتان مشورت نمائید. اگر هیچیک از موارد فوق موثر واقع نشد، پزشک شما تصمیم به تجویز دارو برای شما خواهد گرفت. بنظر می رسد که آنچه گفته شد ساده باشد ولی متاسفانه چیزهای دیگری نیز به شکل کلسترول آزاد موجود در غذاها وجود دارند که می توانند سطح کلسترول بدن شما را بالا ببرند. برای مثال غذاهایی با کلسترول پائین مثل مارگارین می توانند کلسترول شما را واقعا” افزایش دهند. این مسئله به این علت است که آنها حاوی مقادیر زیاد از چربی های اشباع شده یا اسیدهای چرب ترانس هستند. وقتی بدن شما سعی می کند کلسترول را تجزیه کند، چربی های اشباع شده را نمی تواند هضم و تجزیه کندو اگر بدنتان نتواند کلسترول را تجزیه کند، سطح آن دائما” افزایش می یابد. بعلاوه در بین غذاهایی که حاوی مقدار زیادی کلسترول هستند، از مصرف غذاهای حاوی چربی های اشباع شده پرهیز نمائید.

توجه داشته باشید که بدنبال غذاهایی بگردید که روی آن واژه “هیدروژنه ” ( partially hydrogenated ) درج شده باشد. یا از وجود چربی های حیوانی مثل چربی شیر یا چربی گوشت در غذاها مطلع شوید. بعضی غذاها، مثل غذاهای خوراکها و غذاهای پخته شده آماده، حاوی چربی های حیوانی هستند. خوردن مقدار زیاد از این غذاها می تواند سطح کلسترول را بالا ببرد، در حالیکه مصرف اندک آنها مانعی ندارد. قوانین جدید تنها اجازه می دهد که تولید کنندگانی نام” غذاهای کم کلسترول ” را بر روی محصولات خود درج کنند که تولیدات آنها کمتر از ۲ گرم چربی اشباع شده به ازای هرکیلوگرم داشته باشند.

منابع و اطلاعات بیشتر :

پزشک شما یا متخصصین تغذیه می توانند جزواتی را به شما ارائه دهند یا اطلاعات تخصصی بیشتری را درموردکلسترول، رژیم غذایی و برنامه های تندرستی افراد نخاعی در اختیارتان بگذارند.

منبع: مترجم «مهندس عباس کاشی» – انتشار: مرکز ضایعات نخاعی جانبازان