مزایا و معایب سوند های فولی برای افراد دچارآسیب نخاعی
سوند فولی یک لوله باریک قابل ارتجاع است که از طریق مجرای ادرار وارد مثانه شده و ادرار را از مثانه تخلیه می کند . این گزینه برای محافظت مداوم از احتباس ادراری یا بی اختیاری ادرار استفاده می شود . از آنجا که سوند تا مدتی در داخل مثانه باقی می ماند ، به آن سوند پایدار نیز گفته می شود . در واقع در سونداژ پایدار از یک سوند و یک کیسه جمع آوری ادرار تشکیل شده که بصورت تمام وقت در داخل مثانه و مجرای ادرار باقی می ماند . این سوندها با پرکردن بالون انتهای آنها در جای خود تثبیت می شوند .
بطور کلی دو نوع سونداژ پایدار وجود دارد :
- سوندهای فوق عانه :
این سوندها به جای عبور از مجرای ادرار ، از طریق پوست و دیواره قسمتهای پائینی شکم و از طریق جراحی توسط متخصصین وارد مثانه می شود .
- سوندهای مجرای ادراری
بطورکلی سوندهای ادراری از طریق مجرای ادرار ، توسط خود شخص ، پزشک ، پرستار یا یکی از اعضای آموزش دیده خانواده همانند روش سونداژ متناوب وارد مثانه می شوند . اما ، هنگامی که مثانه تخلیه می شود ، بجای در آوردن سوند ، درداخل مثانه باقی می ماند . در نوک سوند یک بالون وجود دارد . این بالن از طریق یک مجرای بسیار باریک در بدنه سوند با سوراخی که در انتهای دیگر سوند وجود دارد در ارتباط است .از این رو پزشک یا پرستار می تواند از طریق این سوراخ به مقدار مناسب مایع به داخل سوند فرستاده و از این طریق ، بالن پر از هوا شده و بقدری بزرگ می شود که دیگر امکان خارج شدن آن از مثانه وجود ندارد . بدین روش سوند در داخل مثانه جای می گیرد . هنگام تعویض سوند نیز می توان بالن را تخلیه نمود . انتهای دیگر سوند به کیسه جمع آوری ادرار متصل می گردد . بدین ترتیب ادرار پس از تخلیه از مثانه ، داخل کیسه ادرار جمع می شود .
همانطور که گفته شد سوندهای ادراری بصورت تمام وقت در جای خود قرار می گیرند . معمولا” یک بار در ماه ، سوند برداشته شده و یک سوند جدید وصل می شود . اما اگر سوند زود به زود مسدود شود یا مشکلی در تخلیه ادرار وجود داشته باشد ، بایستی تعویض ها در مدت کوتاهتر و سریعتر انجام شود .
کیسه های جمع آوری ادرار انواع مختلفی دارند :
- کیسه های کوچکتر می توانند به پا متصل شوند ، بطوری که می توان پاها را آزادانه حرکت داد .
- برخی از کیسه ها هستند که اندازه ی بزرگ تری دارند و هنگام خوابیدن استفاده می شوند . ( این کیسه ها به عنوان کیسه های شب نیز نامیده می شوند ) .
- برخی کیسه ها مناسب سازی شده اند و می توانند به جای پا به دور کمر ( به نام کیسه شکمی ) متصل شوند .
تخلیه کیسه ادرار : موضوع مهمی است . کیسه ادرار باید بطور مکرر تخلیه شود :
- کیسه ادرار باید چند بار درروز تخلیه شود تا از پر شدن بیش از حد آن جلوگیری شود. توصیه بر این است سعی کنید وقتی تقریبا” نیمی از کیسه پر شد ، آن را خالی کنید .
- اگر کیسه ادرار بیش از حد پرشود ، ممکن است فشار داخل آن افزایش یابد و مانع از سرازیر شدن ادرار به درون کیسه شود . بدین ترتیب ادرار به عقب برگشت خواهد کرد . این مسئله باعث می شود که مثانه دچار کشیدگی بیش از حد شده و باعث ایجاد مشکلاتی مانند خونریزی، عفونت مثانه یا اتونومیک دیس رفلکسی شود .
انسداد سوند به هر دلیلی که باشد ، مشکل زا خواهد بود و معمولا” عوارض و تظاهرات نامطلوبی را ایجاد خواهد کرد . بطورکلی اگر مثانه بیش از حد پرشود و بیش از حد متسع می گردد که می تواند باعث بروز مشکلات جدی مانند عفونتهای مثانه یا کلیه یا اتونومیک دیس رفلکسی ( در کسانی که آسیب نخاعی آنها درسطوح T6 و بالاتر باشد ) شود .
مزایای سونداژ پایدار
- لازم نیست نگران این باشید که سوند را چند بار در روز جاگذاری کنید یا در آورید .
- نیاز نیست میزان مصرف مایعات خود را محدود کنید .
- لازم نیست برای استفاده از سوند لباس خود را در آورید .
معایب
- حدودا” ۳ نفر از هر ۱۰ نفری که از سوند استفاده می کنند ، دچارسنگ های مثانه می شوند که طی آن قطعات کوچک سفت جمع شده و باعث انسداد سوند می شوند . این مسئله می تواند باعث نشت ادرار از اطراف سوند ، عفونت مجاری ادراری ، هماچوری (خون درادرار) یا اتونومیک دیس رفلکسی وحتی درد شود .
- ممکن است سوند باعث ناراحتی یا درد شود ، به ویژه هنگام قرار دادن یا تعویض آن .
- ممکن است استفاده از کیسه ادرار ناخوشایند و یا در مورد نشت آن فرد دچار نگرانی شود .
- ممکن است تمیز نگه داشتن نواحی اطراف سوند برای بعضی ها به ویژه برای زنان مشکل باشد .
- تخلیه مداوم مثانه می تواند باعث کاهش اندازه مثانه شود و توانایی آن را در نگهداری مثانه افزایش دهد .
- ممکن است نیاز به مصرف دارو داشته باشید تا مانع از فعال شدن بیش از حد مثانه و نشت ادرار شود .
- فعالیتهای جنسی به علت وجود سوند در مجرای ادرار با مشکلاتی همراه باشد .
ممکن است با وجود سوندهای مجرای ادراری عفونتهای مثانه افزایش مختصری وجود داشته باشد ، اما این موسئله در مورد سوندهای سوپوربیک در مقایسه با سایر انواع مدیریت ها وجود ندارد .