شناخت آسیب های نخاعی ناکامل
در این مقاله با موارد زیر آشنا خواهید شد :
- تشخیص آسیب نخاعی ناکامل
- طبقه بندی آسیبهای نخاعی ناکامل
- انواع آسیب نخاعی ناکامل
آسیب های نخاعی ناکامل می تواند به اشکال بسیار متفاوتی تظاهر پیدا کند . برای کسی که در گروه آسیب نخاعی ناکامل منجر به فلج ناکامل و یا تتراپلژی ناکامل (کوادری پلژی) شده ، ممکن است تنها تعددای از فیبرهای عصبی نخاعی حفظ شده باشند که در این صورت انتقال پیامها با مغز می تواند تنها از طریق همان ها مبادله گردد .
برای تشخیص کسی که دچار آسیب نخاعی ناکامل شده ، باید به محض ورود مصدوم به بیمارستان ، یک معاینه کامل از نظرعصبی انجام شود. سپس یک ارزیابی مجدد ، پس از شوک نخاعی و فروکش کردن التهابات محل ضایعه صورت می پذیرد .
نکته مهم این است که اگر بعد از معاینات عصبی در طی ۲۴ ساعت اول آسیب نخاعی ، تشخیص داده شود که مصدوم دچار ضایعه نخاعی ناکامل با حفظ عملکرد حس یا حرکتی گردیده است ، شانس بهبودی او بطور فزاینده ای زیاد است .
به طور کلی آسیب های نخاعی ناکامل ، می توانند به سه روش زیر تظاهر پیدا کنند :
- آسیب به نخاع ممکن است خیلی جزئی باشد ، بطوری که ضعف عضلانی و یا اختلال حسی ، به سختی قابل تشخیص است .
- آسیب به نخاع ممکن است به اندازه ای شدید باشد که ضعف عضلانی یا حسی یا فقدان آنها شبیه آسیب کامل باشد .
- نشانه های آسیب نخاعی ناکامل ، ممکن است وضعیتی ما بین دو حالت بالا داشته باشد.
طبقه بندی آسیبهای نخاعی ناکامل
آسیب های نخاعی ناکامل ، بر اساس مقیاس ASIA ( مقیاس اختلال انجمن نخاعی آمریکا ) طبقه بندی شده اند . بررسی ها برای تعیین طبقه هر فرد ، بر اساس احساس تماس و یا حس سوزن آزمایش شده در سطوح کلیدی درماتوم ها انجام می شود . همچنین عملکرد حرکتی (عضلانی ) نیز در نقاط کلیدی موجود در هر طرف از بدن مورد بررسی و آزمایش قرار می گیرد .
در مجموع ارزیابیهای حاصله ، در پنج دسته مختلف از آسیبهای نخاعی زیر گروه بندی شده اند :
- گروه = Aشامل آسیب نخاعی “کامل” است که در آن هیچ عملکرد حسی یا حرکتی در بخشهای خاجی S4- 5S دیده نمی شود .
- گروه B = نشان دهنده آسیب نخاعی ” ناکامل ” است که در آن عملکرد حسی وجود دارد ، اما هیچ عملکرد حرکتی در زیر سطح ضایعه دیده نمی شود و معمولا” بخشهای خاجی S4- 5S را شامل می گردد . این حالت معمولا” یک فاز گذرا است و اگر هرگونه بهبود درعملکرد حرکتی زیر سطح ضایعه مصدوم مشاهده شود ، در اصل چنین شخصی یک فرد ناکامل حرکتی محسوب می شود ، و به عنوان مثال در یکی از گروههای : ASIA C یا D قرار خواهد گرفت .
- گروه C = نشان دهنده آسیب نخاعی ” ناکاملی ” است که در آن عملکرد حرکتی در زیر سطح ضایعه عصبی حفظ شده و بیش از نیمی از ماهیچه های کلیدی موجود در زیر سطح آسیب دارای درجه عضلانی کمتر از ۳ هستند یعنی حرکت فعال با دامنه حرکتی کامل در برابر جاذبه در آنها دیده می شود .
- گروه D = نشان دهنده آسیب نخاعی ” ناکاملی” است که در آن عملکرد حرکتی در زیر سطح آسیب حفظ شده و حداقل نیمی از عضلات کلیدی موجود در زیر سطح ضایعه دارای درجه عضلانی ۳ به بالا هستند .
- گروه E = نشان دهنده حالت ” طبیعی” است که در آن نمرات حسی و حرکتی طبیعی هستند . توجه داشته باشید که امکان دارد که آسیب نخاعی وجود داشته باشد ، اما اختلالات عصبی با نمرات حسی و حرکتی کاملا طبیعی دیده شود .
بر اساس گزارشات آماری سالانه NSCISC ( سال ۲۰۱۱) ، با توجه به سطح آسیب در زمان ترخیص ، تتراپلژی ناکامل در رده نخست (۳۰٫۹درصد ) ، و پس از آن پاراپلژی کامل (۲۵٫۱ درصد ) ، تتراپلژی کامل (۱۹٫۸درصد ) و پاراپلژی ناکامل (۱۸٫۶درصد) قرار دارند .
درجه ناکاملی منحصر به فرد است و از فردی به فرد دیگر متفاوت است ، و ممکن است به عنوان یک شاخص بهبودی آسیب نخاعی محسوب شود .
انواع آسیب های نخاعی ناکامل
علائم و نشانه های ضایعات نخاعی ناکامل بسته به نواحی آسیب دیده نخاع ( جلو ، عقب، پهلو و غیره) متفاوت است . وضعیت آسیب دیدگی نخاع ، به جهت و قدرت نیروهای درگیر در طول آسیب اولیه بستگی دارد .
بطورک لی چهار نوع آسیب نخاعی ناکامل وجود دارد :
- سندرم بخش قدامی نخاع
- سندرم بخش خلفی نخاعی
- سندرم بخش مرکزی نخاع
- سندرم Brown-Séquard
غیر عادی نیست که آسیب نخاعی ، منجر به ترکیبی از انواع آسیبهای بالا شود که می تواند منجر به پاراپلژی ناکامل و یا تتراپلژی ناکامل شود .