راهنمای آشنایی با توانبخشی آسیب های نخاعی

موضوع توانبخشی پس از ضایعه نخاعی برای هر کسی تجربه ای منحصر به فرد است و بستگی زیادی به سطح و نوع آسیب نخاع دارد . دسترسی به یک مرکز تخصصی آسیب نخاعی همیشه برای هر کسی امکان پذیر نیست  . دراین خصوص عواملی مانند هزینه ها و پتانسیل لازم برای بهبودی و غیره نقش دارند . با این حال برای تمام مبتلایان به آسیب های نخاعی ، توانبخشی در طول یک دوره طولانی مدت مطرح می باشد . به عنوان یک راهنما ، مصدومین نخاعی پاراپلژیک  معمولا بین ۳ تا ۶ ماه پس از آسیب  در بیمارستان بستری می شوند  و مصدومین  تتراپلژی  یا کوادری پلژی به دلیل ماهیت آسیب شان  به طور معمول بین ۶ ماه تا یک سال نیازبه بستری شدن دارند  . البته این مدت بدون در نظر گرفتن جراحات و عوارض اضافی  است .

توانبخشی در واحدهای تخصصی آسیب نخاعی توسط  تیمی متشکل از متخصصان مختلف که هر یک در حوزه خاص خود خبره هستند ، انجام می شود . هر حوزه تخصصی به نوبه خود فواید خاصی را برای بیمار دارد و به همین دلیل کارشناسان هر حوزه  یک برنامه مراقبتی خاص را برای مصدوم درنظر می گیرند .  اهداف مشخص شده برای هر فرد متفاوت خواهد بود. اینکه فرد از نظر عملکرد چه کاری می تواند انجام دهد متفاوت خواهد بود و تا حد بسیار  زیادی به سطح آسیب و کامل یا ناقص بودن آن دارد.

متخصصان شرکت کننده در یک برنامه توانبخشی
مشاوران / پزشکان – در مورد درمان کلی ضایعات نخاع تصمیم می گیرند. به عنوان مثال : اینکه آیا برای ترمیم استخوان های شکسته نیاز به عمل می باشد یا نه و یا اجازه می دهند که  بهبودی تحت شرایط طبیعی که اغلب به نام ‘استراحت مطلق ‘ مطرح است ، صورت گیرد . همچنین آنها به درمان عوارض ، هنگام استراحت و بعد از آن می پردازند .

پرسنل پرستاری – به طور معمول یک پرستار به عنوان مسئول برنامه مراقبت پرستاری برای هر بیمارتعیین می شود .
فیزیوتراپ – مسئولیت اجرای تمرینات فیزیکی بیمار را به عهده دارد که ابتدا برای  حفظ دامنه حرکتی و بهبود گردش خون حرکات غیرفعال و سپس جهت به حداکثر رساندن بازگشت عملکرد ها حرکات فعال را معمولا” در باشگاه  انجام می دهند .

کاردرمان – مسئول برگشت دادن هر نوع عملکردی که در زندگی روز مره مورد استفاده قرار می گیرد ، است  . از جمله  روش های پوشیدن لباس ها ،  شستشو و سایر کارهای مربوط به مراقبت شخصی . همچنین کارشناسان به ارزیابی فرد جهت استفاده از ویلچر مناسب و سایر وسایل کمکی مورد استفاده در منزل  می پردازند

مددکاراجتماعی – مسئولیت حمایت روحی و روانی و پرداختن به مسائل مسکن ، مالی و سایر موضوعات را عهده دار هستند .

موضوع مهم دیگری که برای هر فرد مبتلا به آسیب نخاعی وصرف نظر از سطح  ضایعه او مطرح است  و باید در مرحله توانبخشی ضایعه نخاعی گنجانده شود ، مسئله ” آموزش بیمار ” می باشد . به طور معمول آموزش ها  در خصوص موضوعاتی از جمله  موارد زیر هستند :

–          روابط جنسی و باروری

–          مناسب سازی منزل  به طوری که فرد  بتواند در آن زندگی می کنند ، یا در برخی موارد  تحقیق در مورد مسکن جدید مناسب

–          تجهیزات و وسایل کمکی

–          مزایای و مسائل پولی

–          دسترسی به آموزش ، اشتغال ، سرگرمی

–          نحوه تهیه  ” بسته های مراقبتی ” ازطریق ارائه دهندگان محلی ، زمانی که بیمارازبیمارستان ترخیص می شود

–          اهداف برنامه ریزی و آموزش

نکته مهم در مورد هر برنامه توانبخشی این است که اگر کسی بخواهد مجددا” استقلال خود را به دست آورد ،لازم است اطلاعات خوبی در مورد ماهیت آسیب و نحوه مراقبت از بدن خود داشته باشد . بخش عمده ای از روند توانبخشی نیز شامل اهداف برنامه ریزی برای فرد است که با همکاری تیم متخصصان بهداشتی تعیین می شود .

منبع: ترجمه «مهندس عباس کاشی» برگرفته از سایت http://www.spinal-injury.net/spinal-cord-injury-reseach-cure.htm

انتشار: مرکز ضایعات نخاعی استان تهران