درمان های غیر دارویی درد در افراد دچار آسیب نخاعی نخاعی

برخی از افراد مبتلا به آسیب های نخاعی از جمله تتراپلژی (کوادری پلژی) یا پاراپلژی دردهای ناشی از اثرات مستقیم و غیر مستقیم را تجربه می کنند . در برخی موارد  استفاده از دارو یا مداخلات جراحی ممکن است تنها گزینه برای درمان علائم و یا علت درد محسوب شود . اما ، در عده ای از افراد  ، ممکن است جایگزینهای غیر جراحی یا غیردارویی پیدا شود که درهر دو نوع درد ، یعنی دردهای مزمن و حاد ( شروع ناگهانی ) موثر باشد . در هر حال بهتر است هر روش درمانی که استفاده می کنید ، توسط یک پزشک متخصص واجد شرایط تایید شود و از خود درمانی پرهیز گردد .  

 لازم به تذکر است که مطالب ارائه شده در این مقاله ، تنها جنبه اطلاعاتی داشته و به هیچ وجه ، به عنوان یک راهنما برای خود درمانی توصیه نمی گردد . مهمترین اقداماتی که می توانند در کاهش درد تاثیر گذار باشند عبارتند از :

ورزشهای قدرتی ( تقویت کننده گروهی عضلات )

این ورزش ها می توانند به تقویت گروههای عضلانی موجود درقسمتهای مختلف بدن که به اندازه دیگر قسمتها قوی نیستند ، کمک کنند . به عنوان مثال درد شانه ممکن است به دلیل عدم توازن در قدرت شانه ها و به دلیل هل دادن ویلچرو فشار ممتد وارده ایجاد گردد . در چنین مواردی ، این گونه ورزشها می تواند گروه های عضلانی مخالف را تقویت نموده ، و در نتیجه باعث کاهش و رفع خستگی و فشار روی مفاصل و رباط ها شود .

ورزشهای کششی و حرکات دامنه حرکتی

این ورزشها و حرکات می توانند از سفتی وخشک شدن گروههای عضلات فلج و شل شدن تاندون ها جلوگیری نموده و به کاهش درد های حاصل از سفتی مفاصل که عامل ایجاد درد هستند ، کمک کنند . همچنین این ورزشها با پیشگیری از خشکی مفاصل ، به حفظ عملکرد گروه های عضلانی کمک کرده و از فشارهای عضلانی جلوگیری می نمایند . با انجام تمرینات دامنه حرکتی ، عوارض عضلانی – اسکلتی ثانویه را می توان کاهش داد ، در نتیجه احتمال درد همراه با فعالیت های روزانه آسیب نخاعی را کمتر نمود .

تغییرات وضعیتی ( وضعیت استقرار بدن  )

وضعیت صحیح استقرار بدن می تواند به جلوگیری از دردهای اسکلتی عضلانی کمک کند . استقرار صحیح بدن روی ویلچر را می توان با تنظیمات قسمتهای مختلف ویلچر و انتخاب مناسب و کنترل تشکچه تامین و  کاهش و حذف فشار را ایجاد نمود . انواع دردها اغلب با نا جور بودن وضعیت استقرار نواحی گردن و کمر ، شانه ها و  سفتی مفاصل، زخمهای فشاری ارتباط دارد چرا که مثلا” باعث افزایش سایش مفاصل شانه به دلیل روش نامناسب راندن ویلچرمی گردد .

تحریک الکتریکی عصب (TENS)

مشخص شده است که استفاده از  تحریک الکتریکی عصب (  ( TENS برای درمان دردهای مزمن بیماران مبتلا آسیب نخاعی ، به ویژه در کسانی که دچار آسیب ناقص حسی هستند ، یک جایگزین موثر برای مداخلات پزشکی است .

در این روش ، الکترودهای سطحی کارگذاشته در پوست ، اعصاب حسی محیطی را تحریک می کنند و باعث تغییر رفتار روش انتقال سیگنال های درد در سلولهای عصبی موجود در نخاع می شوند . میزان موفقیت این نوع درمان می تواند بسته به نوع آسیب نخاعی متفاوت باشد .

تغییرات روانی – محیطی

تغییرات روانی – محیطی نیز از عواملی هستند که می توانند به کاهش درد در یک فرد دچار آسیب نخاعی کمک کنند . از جمله این تغییرات می توان به موارد زیر اشاره نمود :

• تنظیم درجه حرارت محیط
• طراحی صحیح ارگونومیک مبلمان وتجهیزات
• تغییر در رفتار فیزیکی
• فعالیت های تفریحی
•  تغییر در الگوهای زندگی روزمره
•  کاهش استرس

استفاده از قطع تمرکز

استفاده ازحواس پرتی نیز می تواند یکی از بهترین روش های مقابله با درد های مزمن زندگی روزمره محسوب شود . با مشغول کردن ذهن به فعالیت های لذت بخش و هدفمند ، چه تفریحی و چه کاری یا فعالیتهای داوطلبانه ، ذهن زمان لازم برای تمرکز بر روی درد را نخواهد داشت و برعکس خستگی اجازه می دهد که ذهن بر روی درد متمرکز شود .

ترجمه  و تنظیم از :  مهندس عباس کاشی ( e mail :  ohealth2007@yahoo.com ) ؛  شهریور ماه سال ۱۳۹۵ ؛  منبع مورد استفاده  ؛  سایت : http://apparelyzed.com/ – مقاله :   Non Medicinal Spinal Cord Injury Pain Therapy  – انتشار : انجمن معلولین ضایعات نخاعی استان تهران