توانبخشی به چه نحو می تواند به بهبودی افراد مبتلا به آسیبهای نخاعی کمک کند ؟

هیچ دو نفری را نمی توان پیدا کرد که بعد از آسیب نخاعی دارای احساسات یکسانی باشند ، اما تقریبا” تمام مبتلایان به ضایعه نخاعی بعد از آسیب دیدگی دچار ترس و اضطراب شده یا در مورد آنچه که اتفاق افتاده است دچار تشویش می شوند . طبیعی است که افراد آسیب دیده دارای مجموعه ای ازاحساسات هستند . از جمله : آسودگی از اینکه آنها هنوز زنده هستند ، اما ماهیت ناتوانی خود را نمی پذیرند .
برنامه های توانبخشی مجموعه ای از اقدامات فیزیوتراپی همراه با با فعالیت های مربوط به کسب مهارتهای مورد نیاز و مشاوره جهت تامین حمایتهای اجتماعی و روحی روانی است . درگیر شدن در برنامه های آموزشی و مشارکت فعال افراد تازه مجروح و همچنین خانواده و دوستان آنان در این برنامه ها نیز از اهمیت بسیار بالائی برخوردار است .
یک تیم توانبخشی که معمولا” توسط یک پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مدیریت می شود و اصطلاحا” physiatrist نامیده می شود ، اغلب متشکل از مددکاراجتماعی ، فیزیوتراپ ، کاردرمان ، کارشناس تفریح درمانی ، پرستاران توانبخشی ، روانشناس توانبخشی ، مشاورشغلی ، متخصص تغذیه ، و سایر متخصصان هستند . یک نفر هم به عنوان هماهنگ کننده یا مدیر برنامه ریزی مراقبت است .
ازآنجایی که موضوعات جابجایی و ارتباطات دو حوزه مهم ازعملکردهای هر شخص محسوب می شوند ، کارشناسان تاکید دارند که باید از همان مراحل اولیه توانبخشی ، در خصوص بازیابی قدرت دستها و پاها برنامه ریزی ها و اقدامات لازم انجام شود . جابجایی برخی از افراد فقط با کمک یکسری ازدستگاه های کمک حرکتی مانند واکر ، بریس پا ، یا ویلچر میسر است . از جمله مهارت های مربوط به برقراری ارتباط می توان به مواردی مانند نوشتن ، تایپ کردن ، استفاده از تلفن اشاره نمود ، بعضی ها هم ممکن است نیاز به دستگاه های تطبیقی داشته باشند .
فیزیوتراپی شامل برنامه های مربوط به تمرینات بدنی با هدف تقویت عضلات است . کار درمانی به برقراری مجدد مهارتهای حرکتی ظریف کمک می کند . برنامه های آموزشی در زمینه های مختلف از جمله برنامه هایی از قبیل کنترل ادرار واجابت مزاج و اصول توالت رفتن و همچنین یادگیری تکنیکهای آراستگی فردی انجام می شود . آشنایی با راهبردهای های مقابله ای که بیمار در برخی زمانی خاص با آن مواجه می شود ، از جمله مواقع اسپاسم ، اتونومیک دیس رفلکسی و یا درد های نوروژنیک وازاین نمونه موارد هم می توانند جزو برنامه های توانبخشی قرار گیرند .
توانبخشی حرفه ای با ارزیابی مهارت های اساسی کار ، وضعیت چالاکی فعلی فرد و قابلیت های بدنی و شناختی او آغاز می شود تا احتمال اشتغال وی تعیین شود . برای توانبخشی حرفه ای ، یک متخصص توانبخشی شغلی و سپس شناسایی محلهای کاری که فرد توانایی کار کردن در آنها را دارد و تعیین نوع تجهیزات کمکی مورد نیاز خواهد بود ، که این کار به هماهنگ نمودن کارهای مورد علاقه فرد کمک می کند. در مورد کسانی که معلولیت آنان مانع بازگشت به محل کارمی گردد ، تیم توانبخشی بر تشویق کارآمدی فرد از طریق شرکت دادن آنها در فعالیت هایی که حس رضایت و اعتماد به نفس را تقویت می کنند ، تمرکز می نمایند . این کار ممکن است از طریق برگزاری کلاس های آموزشی ، سرگرمی وتفنن ، عضویت در گروه های دارای علایق خاص ، و حضور در خانواده و اتفاقات جامعه انجام شود .
برنامه های تفریح درمانی و سرگرمی ها ، بیماران را تشویق می کند تا توانایی ها وقابلیتهای آنان شکل بگیرد ، بطوری که آنها می توانند درفعالیتهای تفریحی و یا ورزشی ، در سطح تحرک خود شرکت نمایند . درگیر شدن بیمار در برنامه ها و ورزش های تفریحی کمک می کند تا افراد مبتلا به آسیبهای نخاعی ، به یک شیوه زندگی متعادل تر و طبیعی دستیابی پیدا کنند و فرصت های لازم برای اجتماعی شدن و خود اظهاری نیز برای آنان فراهم شود .

منبع مورد استفاده : مقاله : “” How Does Rehabilitation Help People Recover From Spinal Cord Injuries?- اقتباس از سایت : http://www.ninds.nih.gov –  ترجمه و تنظیم : مهندس عباس کاشی ( Email :  ohealth2007@yahoo.com)–  آبان ماه سال – ۱۳۹۰- انتشار : مرکز ضایعات نخاعی استان تهران