بررسی درد در طول رانش ویلچرهای دستی
مقدمه
تقریبا” ۳،۳ میلیون نفر در دنیا ، از ویلچر یا وسیله ای مشابه آن برای جابجایی خود استفاده می کنند . درد و اختلالات عملکردی حاصل از استفاده از ویلچر تا حد زیادی شایع است . درد حاصل از استفاده ویلچرهای دستی منجر به افت در جابجایی و به دنبال آن کاهش کیفیت زندگی می شود . وقوع یا شدت درد واختلالات عملکردی را می توان با بهبود وضعیت ارگونومی سیستم هل دادن ویلچر به حداقل رساند .
بهینه سازی وضعیت ارگونومی ویلچر ، از طریق طراحی ویلچرهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است . دی وولد (De Woulde ) و همکارانش گزارش دادند که ویلچرهای اهرمی نیروی بیشتری را در مقایسه با یک ویلچر دستی یا ویلچرهندلی ایجادمی کنند . فوردر رکویجو (Further Requejo ) وهمکارانش مشخص کردند که طرح ویلچراهرمی به گونه ای است که این مزیت را دارد که نیروهای زاید (جانبی / میانی ) در آن حذف شده است . هنگام طراحی انواع ویلچر اهرمی در آزمایشگاه استفاده از یک اهرم با دستگیره قابل تنظیم تحت عنوان ( EHD) جهت رانش دستی وارگونومیک ویلچر مورد مطالعه قرار گرفته است . اهرم EHD از طریق یک سیستم چرخ دنده – اهرم و هماهنگ با آنتروپومتری کاربر عمل می کند .
ویلچر اهرمی ویلچر دستی
هدف از این مطالعه این بوده است که ارزیابی و مقایسه شدت درد ، فرکانس هل دادن و حداکثر حجم اکسیژن مصرفی (VO2) بین گروهی از شرکت کنندگان که ویلچرهای EHD استفاده می کرده اند ، با گروهی که کاربر ویلچرهای سنتی دستی (CMW ) بوده اند ، انجام شود . از آنجایی که با بالارفتن سن افراد ، خطر تغییرات فرسایشی شانه افزایش می یابد ،از این رو ، یک طیف سنی جوان با سن بین ۱۸ تا ۳۰ سال ، با یک گروه سنی با بیش از ۳۰ سال که گروه سنی در موضوع مطالعه شرکت داده شدند .
روش مطالعه
۱۴ کاربر ویلچر دستی تمام وقت با مشخصات ] گروه جوانتر ( N=5 ) دارای ۲۵٫۲±۴٫۵ سال ، , کیلو گرم ۶۶ ۱۰٫۸ ± ۱۶۹٫۲±۱۲٫۴ سانتیمتر و گروه مسن تر (N=9) دارای ۴۷٫۱±۴٫۴ سال ، ۷۹٫۵±۱۷٫۹ کیلو گرم ، ۱۷۵٫۷±۱۳٫۲ سانتیمتر ) در این مطالعه شرکت کردند . تمام شرکت کنندگان از نظر پزشکی و عملکردی ثبات پیدا کرده بودند و حداقل ۶ ماه از آسیب آنها گذشته بود . تمام شرکت کنندگان موافقت نامه و اطلاعات مکتوب را درارتباط با هیات بازبینی رسمی دانشگاه ارائه دادند .
برای ویلچرهای EHD و CMW صندلی یکسانی استفاده شد ( اهرمها به سمت عقب و خارج از حوزه هل دادن CMW ) و ترتیب آزمایش کردن هر وسیله بصورت تصادفی بود . شرکت کنندگان به مدت سه و نیم دقیقه در یک مسیر ۹۹٫۳ متری نیم دایره حرکت کردند ، ضمن اینکه میزان فرکانس هل دادن و VO2 از وسیله پرتابل ( سیستم متابولیک قابل حمل K4b2 Cosmed ) بطور دستی اندازه گیری شد . فرکانس هل دادن و VO2 برای حداقل ۳۰ ثانیه درهربارآزمایش ( درطول حالت فیزیولوژیکی ثابت) اندازه گیری گردید . مقیاس بررسی چشمی درد(VAS) از طریق درجه بندی بر اساس یک مقیاس بررسی چشمی ۱۰ سانتیمتری بعد از استفاده از هر صندلی نیز رتبه بندی شد . هرچه میزان درجه درد درVAS بیشتر بود ، به همان میزان شدت درد را نیز بالاتر نشان می داد .
تعداد هل دادنی که در طول۳۰ ثانیه از کل سه ونیم دقیقه رانش ویلچر شمارش شد با تعداد فرکانس هل دادن از طریق تقسیم زمانی تعویض شد . VO2 نسبی (mL/kg/min ) از VO2مطلق بدست آمده از واحد متابولیک محاسبه شد . یک مدل مخلوط ANOVA ( مطابق – نوع واحد هل دادن ، مابین- سن ) برای ارزیابی چگونگی شاخصهای مستقل درد ، VO2 ، و فرکانس هل دادن که تحت تاثیر طراحی صندلی و سن قرار داشتند ، استفاده شد . آلفا در p ≤ ۰٫۰۵ قرار گرفته بود .
نتایج و مباحث
هیچ اثر متقابل قابل توجهی برای نوع صندلی و سن با درد [F(1,12) = 3.273, p = 0.096, η۲ = ۰٫۲۱۴] در هر دو روش ANOVA یافت نشد . به علاوه ، هیچ تاثیر عمده چشمگیری دراین تجزیه و تحلیل برای نوع صندلی یا سن با درد [F(1,12) = 1.592, p = 0.231, η۲ = ۰٫۱۱۷] یافت نگردید . همچنین هیچ تقابل مهمی برای نوع صندلی یا سن با VO2 [F(1,12) = 0.445, p = 0.517, η۲ = ۰٫۰۳۶],. همچنین ، هیچ اثر مهم قابل توجه دیگری] [F(1,12) = 1.435, p = 0.254, η۲ = ۰٫۱۰۷ یافت نشد . به علاوه ، هیچ تاثیر متقابل چشمگیر یا تاثیر عمده ای برای نوع صندلی یا سن با فرکانس هل دادن وجود ندارد . به ترتیب :
[F(1,12) = 4.688, p = 0.052, η۲ = ۰٫۲۸۰; F(1,12) = 0.124, p = 0.731, η۲ = ۰٫۰۱۰].
شکل ۱ . نمرات میانگین تاثیر متقابل شدت درد سن بین EHD و CMW
نتایج اولیه هیچ اختلاف قابل ملاحظه ای را در مورد شدت درد ، هنگام راندن ویلچر EHDدر برابر CMW نشان نداد . به علاوه ، نه VO2 و نه فرکانس هل دادن با نوع صندلی یا سن در آستانه ۰٫۰۵ که ما برای این آزمایش در نظر گرفته بودیم ، تفاوت قابل ملاحظه ای نداشت . به هرحال مدرک ضعیفی ازیک اثرمتقابل برای درد (=۰٫۰۹۶ p )
و فرکانس هل دادن (p = 0.052) مشاهده گردید . ما اندازه های تاثیر (۰٫۲۱, and 0.28) را تعدیل کرده ایم اما فقط برای تعیین اثرات واقعی ۵۰% تقویت کردیم .
نتیجه گیری
یافته ها نشان دادند که سن افراد و اینکه طراحی صندلی مورد استفاده آن می تواند برروی شدت درد و فرکانس هل دادن تاثیرگذار باشد افراد جوانتر ممکن است در استفاده از اهرم ، درد کمتری داشته باشند ، در حالی که شدت درد افراد مسن تر تحت تاثیر نوع صندلی قرار ندارد .
کاربعدی باید بر روی اطلاعات قبل و بعد از درد که شامل کیفیت درد است و همچنین تعیین کارآیی مکانیکی
EHD در طول هل دادن و چگونگی ارتباط خطر درد با فشارشانه باشد . در مجموع اینکه ، باید گروه بزرگتری از شرکت کنندگان تحت مطالعه قرار گیرند .
ترجمه و تنظیم از : مهندس عباس کاشی ( e mail : ohealth2007@yahoo.com ) ؛ منبع مورد استفاده ؛ سایت : www.asbweb.org – مقاله : Pain During Ergonomic Hand Drive Wheelchair Propulsion – انتشار : انجمن معلولین ضایعات نخاعی استان تهران