آلودگی هوا
اواخرپاییزبود وهوا سرد . مثل همیشه ترافیک ، سنگین . خودروها بصورت متراکم وبا فاصله ای نزدیک درکنار هم به جلو می رفتند. احساس می کردم گلو وریه هایم می سوزد. چشمهایم هم می سوخت و کمی هم اشک ریزش داشتم .
اوایل صبح بود. درمسیر یکی ازبزرگراه هایی بودم که بربلندای شهرقرارداشت وتقریبا” سطح وسیعی ازشهر به چشم می خورد. خورشیدمی تابید .اما هاله ای به رنگ قهوه ای همچون هیولایی سهمگین برفراز آن سایه افکنده بود . می دانستم علت آن چیست ؟ دودخروجی ازاگزوزخودروها یعنی مهمترین عامل آلودگی هوا ، حاوی مقادیرزیادی گازهای Nox است که به علت تراکم آن و افزایش آلودگی براثرتابش نور خورشید به رنگ قهوه ای خودنمایی می کند. اما وقتی سرفه وتنگی نفس هم به علایم قبلی اضافه شد ، فهمیدم که واقعا” اوضاع هوا خرابه !…
بعدازمدتها بود که به دیداریکی ازدوستانم می رفتم . قراربود برای نهار منزل آنها باشم . برای من که یک فرد مبتلا به آسیب نخاعی بودم و وضعیت ریه هایم همانند افراد عادی نبود ، گذر ازاین ترافیک وهوای آلوده واقعا” مضربود . اما خوب چکارمی توانستم کنم . رادیوراروشن کردم . مرتب اعلام می شد که : کودکان ،سالمندان ، بیماران تنفسی وزنان بارداری در زمره افراد پرخطرقراردارند ، این افراد درروزهایی که سطح مواد آلاینده جوی بالاترازاستاندارد است ، بایدازتردددرمراکزشهری خودداری کنند. اما پیش خودم فکر کردم که بازهم مثل همیشه افراد نخاعی را فراموش کردند. مگه اونا نمی دونند که ریه افراد نخاعی مثل افراد عادی نیست. (عملکرد ریه افرادی که سطح ضایعه آنها بالاترازT12 است ، تحت تاثیرعضلات شکمی و بین دنده ای دچارافت می شود).
درهمین حال وهوا بودم که مجری رادیو بحثی را با یکی ازپزشکان تحت عنوان ” تاثیرآلودگی هوا بر آلرژی های پوستی ” مطرح کرد. ازآنجایی که موضوع حفاظت از پوست نزد افراد نخاعی ازاهمیت فوق العاده ای برخورداراست ، احساس کردم این موضوع می تواند برای من و امثال من مهم باشد .
هرچندتاثیرآلودگی هوا برروی بیماری های پوستی در مقایسه با بیماری های ریوی کمتر است ، اما می تواند تمام آسیب های پوستی را تحریک و افزایش دهد .یکسری حساسیت های پوستی هم ارثی هستند که با کوچکترین تحریکی ممکن است تشدید شوند. که ممکن است فردنخاعی این زمینه را هم داشته باشد. همیشه آلودگی هوا یکی ازعوامل تشدیدکننده بیماریهای پوستی به حساب می آید. پوشاندن دهان وبینی با ماسک می تواند احتمال تشدید آلرژیهای پوستی را کم کند ،اما نمی تواند به صورت صددرصدازتشدیدآنها جلوگیری کند.
به قسمت هایی رسیدم که ترافیک به اوج خود رسیده بود . حدود ۱۰ دقیقه ای بود که خودروها هیچ حرکتی نمی کردند . به جلوتر که دقت کردم ، متوجه شدم که یک درگیری بین دو نفر به وجود آمده است . خوب طبیعیه که ترافیک خودش به تنهایی ،استرس افراد را افزایش می دهد ، اما آلودگی هوا هم به نوبه خود تاثیربسیارزیادی برروی استرس و افسردگی دارد. همیشه کسانی که مدت زیادی درترافیک وهوای آلوده بسرمی برند ، کم حوصله وتحریک پذیرمی شوند . تحریک پذیری هم رفتارهای غیرسازگارانه را به همراه دارد. این رفتارها منجربه درگیری شخص با اطرافیان خود می شود . در واقع ازجمله عوامل درگیرشدن بین آن دونفرنیزهمین موضوع بود . برای من که تنها هر ازگاهی وارد خیابانها می شدم ، شاید این قضیه قابل تحمل تر بود ، اما مطمئنم که خیلی از افراد نخاعی که آستانه تحملشان نسبت به افراد معمولی کمتر است ، به خصوص اگر بخواهند هروزدر چنین شرایطی قرار بگیرند ، واقعا” دچار مشکل می شوند. دلم واقعا” برای برخی رانندگان تاکسی یا کسانی که مجبور بودند درآن شرایط قرار بگیرند ، خیلی می سوخت . بالاخره ازمحل درگیری رد شدم و درچهره دوطرف افسردگی را حس کردم .
با دیدن این صحنه ناراحت شدم . احساس گرما کردم . یه لحظه می خواستم شیشه خودرو را پایین بیاورم که یادم افتاد هوا آلوده است وپشیمان شدم . چراکه توصیه شده درهوای آلوده ازپایین کشیدن شیشه خودروها خودداری شود.
بالاخره بعداز ۲ ساعت به منزل دوستم رسیدم . واقعا” خسته شده بودم ، میزغذا چیده شده بود. با دیدن آن احساس گرسنگی کردم . دوستم ازمن خواست که بعدازشستشوی دست و صورتم سریع سرمیزحاضرشوم . ا.و هم مثل من یک فرد آسیب نخاعی بود و ویلچری . با دیدن چهره من فهمید که ترافیک و آلودگی هوا چقدربرروی من تاثیر گذاشته بود. اهل مطالعه بود و می دانست که در مواقع آلودگی هوا چه چیزهایی باید دررژیم غذایی حتما ” مصرف شوند. به همین دلیل روی میزغذا ، میوه و سبزیجات فراوان گذاشته بود .دلیلش هم این بود که آنها محتوی ویتامین های مختلف هستند. ویتامین ها با راد یکالهای آزاد مقابله می کنند ، و بدن را درمقابل حمله آنها مقاوم می سازند. به شوخی گفت : این سبزی ها از وانت بارهای خیابونی یا مغازه هایی که سبزیجات خودشون را بیرون از مغازه و در مسیر عبورخودرو ها می گذارند نخریده ام . با شنیدن این حرف میل من نسبت به مصرف آنها بیشتر شد . از نمکدان خبری نبود ، چرا که می گفت بهتراست تا حد امکان مصرف نمک محدود شود. پیازو سیروتره فرنگی را درست جلوی بشقاب من قرارداده بود. این مواد محتوی مقدارزیادی گوگرد هستند و می توانند ازموکوس ( مخاط ) دستگاه تنفسی محافظت کنند . همچنین نوشیدن آب فراوان هم به سلامت کلیه ها کمک زیادی می کند، چرا که املاح اضافی به واسطه آن ازبدن خارج می شوند . درهرحال زمان هایی که درمعرض هوای آلوده قرارمی گیریم ، توصیه شده که آب بیشتری بنوشیم.
آن روزخیلی به من خوش گذشت . هرموقع که ازخونه بیرون می آیم ، حال وهوای ام عوض می شه ، به خصوص وقتی ، اوقاتی را در کنار دوستانم بسر می برم ، خیلی احساس خوبی می کنم و به قول معروف تا چند روزی شارژم . درضمن هرموقع که با دوستانم بوده ام ، به خاطر تبادل اطلاعات و تجربیاتمان چیزها ی جدیدی یاد گرفته ام .
به توصیه دوستم ، زمان برگشتنم را به ساعات خلوت موکول کردم . درحال برگشت به منزل بودم . خبری ازترافیک نبود . ازتراکم خودروها خیلی کم شده بود.هوا خیلی بهترشده بود . البته مسیری را هم که انتخاب کرده بودم ، خلوت تربود. پیش خودم فکرکردم که ما افرا دنخاعی در زمانهای آلودگی هوا چکار باید بکنیم ؛ به همین خاطر آنچه آن روز بر من گذشته بود را یک باردرذهنم مرور کرد م. درچنین مواقعی باید:
– ازانجام سفرهای غیرضروری درطول روز و ساعات پرترافیک پرهیزکنم .
– تا آنجا که امکان دارد ازمسیرهای پرترافیک تردد نکنم.
– به وضعیت غذای خودمان توجه بیشترداشته باشم . ازمیوه وسبزیجات تازه وسالم وبهداشتی استفاده کنم . بهتر است همراه غذای خودمان از پیازوسیر( به خاطر داشتن گوگرد) غفلت نکنم .مصرف آب وما یعات را بیشتر کنم و …..
منبع: نویسنده «مهندس عباس کاشی»، انتشار: مرکز ضایعات نخاعی